Türk devleti, 1 Aralık 2007’de ilk kez ABD’ye ait İHA’larla Medya savunma alanlarında keşif uçuşları başlattı. Aynı tarihte Xakurkê alanı İHA’ların verdiği koordinatlar sonucu bombalandı. Ardından Medya Savunma Alanları’na kapsamlı hava saldırıları düzenledi. Bu tarihten sonra İsrail’den alınan Heron, ABD’den alınan predatör devreye konuldu. Ancak Türk ordusu, dron tekniğini 2012 yılından itibaren yoğunluk verdi. 2018 sonbaharı itibariyle de kendi ürettiği dronları 7/24 kullanmaya başladı. Türk ordusunun keşif, istihbarat, gözetleme görevlerinin yanı sıra dronların sistemlerine eklemlenen silahlarla hem anında istihbarat topluyor hem de saldırı düzenliyor.  

Türk devleti, devletlerin sınırlarını da ihlal ederek, dört parça Kürdistan topraklarını SİHA saldırılarıyla bombalıyor. 2017 yılında Colemerg ve Amed’de yaptığı SİHA saldırılarında 1 sivil yaşamını yitirmiş, 6 sivil de yaralanmıştı.

‘SİHA'LAR HÂKİM OLDU, SAVCI OLDU, CELLAT OLDU’

HDP Batman Eski Milletvekili Ayşe Acar Başaran, 2017’deki SİHA saldırıları sonrası şunları söylemişti: “İnsanlığa karşı suçlar içerisinde yargısız infaz da geçer ve SİHA'lar tamamen yargısız infaz araçlarıdır çünkü SİHA'lar hedeflerini tespit eder, kendilerine göre suçlu kabul eder ve buna göre cezalandırır. Biz SİHA'larla nasıl yargısız infazların yapıldığını gördük. O SİHA'lar hâkim oldu, savcı oldu, cellat oldu; insanları katletti. Bu insanlığa karşı suçtur. Zamanı ve yeri geldiğinde bu konuda kararlı olanlar yargılanır ve hiç kimse de bu sorumluluktan kurtulamaz.” 

Dönemin HDP Eşbaşkanı Pervin Buldan ise, “Halkımız piknik yaparken başlarına bomba yağdırdılar. Bir de dediler ki, ‘piknik yapanlar teröristti.’ SİHA’dan, tepeden baktıkları zaman bu halkı terörist olarak görüyorlar” demişti.

Türk devletinin SİHA/İHA’larla dört parça Kürdistan’da yaptığı katliamların bilançolarına bakalım. Saldırıların çok azını ele alan bu istatistikler dahi Türk devletinin, Kürdistan’da yol açtığı katliamı gözler önüne sermeye yetiyor.

*28 Aralık 2011: İnsansız Hava Araçlarının (İHA) gözetimi altında Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Roboski’de çoğu çocuk 34 Kürt katledildi.

*2015-2016 yıllarında Bakure Kurdistan’da gerçekleşen şehir direnişi boyunca da SİHA/İHA’lar kullanıldı.

2017

*31 AĞUSTOS 2017: Colemerg kent merkezine 20 kilometre uzaklıktaki piknik alanı olarak kullanılan Oğul Köyü’nde bulunan Karineş Çeşmesi bölgesinde siviller SİHA’larla bombalandı. Bu saldırıda Mehmet Temel (35) yaşamını yitirdi, İbrahim Sak (54), İsmail Aydın (43) ve Musa Tarhan (54) yaralandı.

*3 EYLÜL 2017: Amed’in Lice ilçesine bağlı Bağlan köyünde üç sivil SİHA’lardan açılan ateş sonucu ağır bir şekilde yaralandı.

2018

*20 OCAK-18 MART 2018 Efrin saldırısında SİHA/İHA ve uçaklar yoğunca kullandı. Efrin Kantonu Sağlık Konseyi’nin açıklamasına göre, bu saldırı boyunca aralarında çocuk, kadın ve yaşlıların da bulunduğu 500 sivil yaşamını yitirdi, 1030 sivil de yaralandı. Savaş boyunca 820 savaşçı yaşamını yitirdi. Ayrıca savaş boyunca okullar, hastaneler, su kaynakları, fırınlar, enerji istasyonları da bombalandı.

*13 ARALIK 2018: Türk savaş uçakları, İHA’lar gözetiminde Irak'taki Mexmûr Mülteci Kampına saldırdı. Bunun sonucunda 4 kadın öldürüldü. Asya Elî Mihemed (73), Narinç Ferhan Qasim (26), Evin Kawa Mehmud (14), Eylem Mihemed Emer (23).

2019

*Ekim 2019’da Girê Spî ve Serêkaniyê, yoğun hava saldırılarıyla işgal edildi, saldırılarda siviller de yaşamını yitirdi.

*4 KASIM 2019: Türk SİHA’ları Şengal'in Xanesor kasabasını bombaladı. Bunun sonucunda YBŞ-YJŞ'den 3 savaşçı yaralandı. Ertesi gün de Barê köyü bombalandı.

*19 KASIM 2019: Türk SİHA’ları Xanesor’a saldırdı ve 5 YBŞ savaşçısını yaraladı, bunlardan biri ertesi gün yaşamını yitirdi.

*4 ARALIK 2019: Xanesor’a yapılan SİHA saldırısında YBŞ savaşçısı Egîd Şengalî yaşamını yitirdi.

2020

*25 HAZİRAN 2020: Silemanî’ye bağlı Şarbajar’da Türk SİHA’ların saldırısında 2 sivil hayatını kaybetti, 8 kişi de yaralandı.

*23 HAZİRAN 2020: Türk SİHA’ları Kobane’nin Helince köyünde bir evi bombaladı. Saldırıda Zehra Berkel, Hebun Mele Xelil ve Emine Weysi adlı kadınlar yitirdi.

*15 NİSAN 2020: Türk SİHA’ları Maxmur Mülteci Kampına geri dönmekte olan 3 kadını hedef aldı. Havva Emer Hisên (32), Azîme Tahir Ferman (33), Eyşê Ehmed Ferhan (17) yaşamını yitirdi.

*15 OCAK 2020: Türk SİHA’ları Şengal’in Digurê köyünü bombaladı. Burada YBŞ Komutanı Zerdeşt Şengalî ile Pîr Hemîd, Êzidîn Şengalî ve Çîlo yaşamını yitirdi.

*8 KASIM 2020: Türk SİHA’sının Şengal’in Xelef köyüne saldırıda YBŞ üyesi Heval Azad yaşamını yitirdi.

*25 HAZİRAN 2020: Türk SİHA’sının Güney Kurdistan’ın Kuna Masî piknik alanındaki bir marketi birçok aile civardayken bombaladı. Saldırıda 31 yaşındaki Peyman Talib’in bacağı dizden aşağı koptu, ikinci bacağı birçok yerinden kırıldı ve her iki kolu da yandı. Talib’in eşi 30 yaşındaki Keywan Kawa ile 7 yaşında bir kız ve 5 yaşında bir erkek olmak üzere iki çocuğu da saldırıda yaralandı.

*26 AĞUSTOS 2020: Şengal’in Xanesor kasabasında, Türk devleti SİHA’yla bir sivil aracı hedef aldı. Saldırıda iki sivil hayatını kaybetti. Konuya dair Irak Güvenlik Basın Hücresi de, Türk ordusuna ait SİHA’nın bombaladığı yerleşkede iki sivilin hayatını kaybettiğini doğruladı.

*12 OCAK 2020: Kuzey Doğu Suriye’de Tirbespîyê İlçesinin Digurê köyü hedef alındı. Maddi hasar oluştu ve 5 sivil yaralandı. 

*20 EKİM 2020: Kuzey Doğu Suriye’de Dêrik'e bağlı Merzê köyünde iki kişi katledildi. 

2021

16 AĞUSTOS 2021: Türk SİHA’sının Şengal’de düzenlediği saldırıda, Irak Başbakanı Kazımi ile görüşmeye giden Êzidî diplomatik heyetinin üç üyesi katledildi. Bu saldırı doğrudan Şengal öz yönetiminin önde gelen isimlerinden Seîd Hesen'i hedef aldı.

7 ARALIK 2021: Türk dronları Şengal’in Xanesor kasabasında sivil bir aracı hedef aldı. Hedef alınan aracın Özerk Yönetim Konseyi Eşbaşkanı Merwan Bedel’e ait olduğu öğrenildi. Bedel, saldırı sonucunda şehit düşerken araçta bulunan iki çocuğu ise çevredekilerin anında müdahalesi sonucu yanan araçtan çıkarıldılar.

30 HAZİRAN 2021: Türk SİHA’ları, Şengal’in Serdeşt kampının çok yakınını bombaladı.

17 AĞUSTOS 2021: Türk SİHA’ları, Şengal’de Sikêniyê hastanesini vurdu, sağlık görevlileri olmak üzere 8 kişi yaşamını yitirdi.

*22 OCAK 2021: Türk SİHA’ları, Kobanê’nin Memit köyündeki bir evi hedef alındı; Fehid Eli Şihadê yaralandı.

*11 TEMMUZ 2021: Türk SİHA’ları, Til Rifat’ı bombaladı; 5 yaşındaki Welîd Ereb, Nîhad Mihemed Ali, Hêvîn Reşîd ve Sûzan Mamo yaralandı.

*19 AĞUSTOS 2021: Türk SİHA’ları, Til Temir’in Zirgan beldesine saldırı sonucu Til Temir Askeri Meclisi'nin dört üyesi katledildi. 

*20 EKİM 2021: Türk SİHA’sının Kobanê kent merkezinde sivil bir aracın hedef alınması sonucu iki kişi yaşamını yitirdi, üç kişi yaralandı. 

*23 EKİM 2021: Kobanê-Halep yolunda sivil bir araca saldırıda üç kişi katledildi. 

*9 KASIM 2021: Qamişlo’nun Hilêliye Mahallesi'nde hedef alınan araçta Yusuf Gulo, Mazlum Mustafa Gulo, Mihemed Mehmud Gulo katledildi.  

*25 ARALIK 2021: Türk SİHA’ları, Kobane'de bir evi hedef aldı; 5 kişi katledildi, dört kişi de yaralandı.

2022

*20 TEMMUZ 2022: Türk devletinin Güney Kurdistan’a bağlı Zaxo kentinde gerçekleşen bombalı saldırısı sonucu 3’ü çocuk 9 kişi yaşamını yitirdi. 

*2022’nin Ağustos ayında Türk SİHA’larının saldırısı sonucu kaybeden çocukların isimleri:

2 Ağustos’ta Til Rifet’ta 17 yaşındaki Fehime Reşo, 

16 Ağustos'ta Qamişlo’nun Sinaa Mahallesi’nde Ehmed Elî Hisên ve Aheng Ekrem Hisên, 

16 Ağustos'ta Kobanê Zorava köyünde 12 yaşındaki Ebid Mihemed Heci, 

18 Ağustos'ta Hesekê-Til Temir’in Şemoka köyünde bulunan BM’nin desteklediği kız çocukların eğitim merkezine yönelik hava saldırısında Raniya Eta, Zozan Zêdan, Dîlan Izedîn ve Diyane Elo yaşamını yitirdi. 

Yaralanan çocukların isimleri:

Ayrıca aynı hava saldırılarında yaralanan çocuklara dair basına yansıyan bilgiler şu şekilde: 

2 Ağustos’ta Til Rifet’ta 6 yaşındaki Dîna Osman, 6 yaşındaki Mehmûd Xerîb Mamo, 7 yaşındaki Hisên Cemal Qasim, 10 yaşındaki Sebah Henan Hemo, 13 yaşındaki Avrîn Ebdurehman Heyder, 15 yaşındaki Orîvan Mihemed Ebdo;

9 Ağustos’ta Sêgirka köyünde 12 yaşındaki Mihemed Salih, 12 yaşındaki Mîrah Selah, 5 yaşındaki Îlan Selah ve 16 yaşındaki Bilind Mihemed Şemsedîn;

16 Ağustos Kobanê’de 2 yaşındaki Xelîl Cîhad Şêxo, Zirgan’da 11 yaşındaki Temîm Feysel Hemed, Efrîn Kantonu’nun Şêrawa’ya Bênê köyünde 15 yaşındaki Ehmed Îmad Îbiş;

18 Ağustos'ta Hesekê-Til Temir’e bağlı Şemoka köyündeki BM’nin desteklediği kız çocukları eğitim merkezinde 11 çocuk;

19 Ağustos’ta Şehba’nın Qeramil, Hasin, Eyn Deqnê, Belûniyê ve Til Rifet’e yönelik bombardımanda 13 yaşındaki Hisên Xelef.

*3 ŞUBAT 2022: Türk SİHA’ları, Dirbêsiyê’nin Xerzê köyünde bir aracı bombaladı, iki kişi yaralandı. 

*9 ŞUBAT 2022: Türk SİHA’ları, Amûdê-Dirbêsiyê karayolunda bir araca saldırı düzenledi; Mihemed Eli Kelah (11) katledildi, üç kişi yaralandı.

*12 ŞUBAT 2022: Türk SİHA’sı Direbêsiye yolu üzerindeki ekmek fırınını hedef aldı, bir kişi yaralandı. 

*2 NİSAN 2022: Türk devletine ait SİHA’nın Tirbespiyê’ye bağlı Hasûde köyü yakınlarında bir araca saldırısında bir kişi katledildi, aralarından Kürt sanatçı Ferhad Merdê’nin de olduğu iki kişi yaralandı. 

*3 NİSAN 2022: Süryani Askeri Meclisi Komutanlık Üyesi Orm Marukî’nin bulunduğu araç hedef alındı; iki kişi yaralandı. 

*4 NİSAN 2022: Zirgan’da İç Güvenlik Güçleri’ne ait bir merkezi bombaladı, üç kişi yaralandı. 

*9 NİSAN 2022: Dirbêsiyê'deki saldırıda Asayiş üyesi Mihemed Aydin katledildi. 

*20 NİSAN 2022: Kobanê’nin güneyinde bulunan Êdiq-Textik karayolunda bir aracı hedef aldı, üç kadın katledildi. 

*11 MAYIS 2022: Kobanê'ye iki saldırı düzenledi. İlk saldırı Kobanê’nin güneyindeki Halep yolu üzerinde, ikinci saldırı ise Kobanê kent merkezine yönelikti. Saldırıda Ekrem Üstek (50) katledildi.

2023

20 HAZİRAN 2023: Qamişlo Kantonu Eşbaşkanı Yusra Derwêş, yardımcısı Leyman Şiwêş ve şoförleri Fırat Tûma, Tirbespiyê-Qamişlo yolunda işgalci Türk devletine ait SİHA saldırısında yaşamını yitirdi. Aynı saldırıda kanton Eş Başkanı Gabi Şemun da yaralandı.

AĞUSTOS 2023:  Türkiye’ye ait bir SİHA’nın Kamışlo-Amude arasında yer alan Ali Faro yolunda seyreden bir aracı hedef aldı. SOHR'un konuya ilişkin bilgilendirmesinde, "araçtakilerin gazeteci oldukları" duyuruldu. Necmeddin Feysel Hec Sinan adlı sivilin hayatını kaybettiğini ve bir gazetecinin de yaralandığını” belirtti.

9 AĞUSTOS 2023: Türkiye’ye ait SİHA, Güney Kurdistan’da Silemani’nin Dukan ilçesinde sivil bir aracı hedef aldı. Dukan-Xelekan yolunda seyir halindeki sivil bir araca düzenlenen saldırıya dair Suleymaniye Merkez Kaymakamlığı, 2 kişinin yaralandığını açıkladı. Nejwan Abdullah adlı yurttaş yaşamını yitirdi. 

24 AĞUSTOS 2023: Türkiye’ye ait SİHA, Güney Kurdistan’ın Silemani kentinin Pêncîwên ilçesine bağlı Saliawa köyüne üç kez saldırdı. Rojnews’te yer alan habere göre SİHA’ların Biradost’a bağlı Mêrgemir’e yönelik gerçekleştirdiği saldırıda 4 yurttaş yaşamını yitirdi. 

27 EYLÜL 2023: SİHA’ların Kandil bölgesinde bulunan Binarê Qendilê nahiyesinin Bokristan köyünde düzenlediği bombardımanda 60 yaşındaki Esti Muhammed adlı bir yaşlı kadının hayatını kaybettiği bildirildi. Görgü tanığı Lokman Adku da olayı doğruladı. Ayrıca saldırıda hedef olanların sivil olduğunu, otomobildekilerin de sivil olduğunu dile getirdi

KUZEY DOĞU SURİYE’DE 3 YILDA EN AZ 41 SİVİL DRONLARLA KATLEDİLDİ

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) Kuzey Doğu Suriye’ye son üç yılda Türk devletinin SİHA saldırılarına dair istatistikleri ise şöyle:

2021 yılında Türk SİHA’larıyla, Kürt bölgelerine 20 saldırı düzenledi. Bu saldırılarda en az 40 sivil ve askeri personelin ölümüne ve yaralanmasına neden oldu. 12 askeri personel ve dokuz sivil olmak üzere 21 kişi öldürüldü. İki bölgede aralarında üç çocuk olmak üzere 9 sivil ile on savaşçının da bulunduğu 19 kişi de yaralandı.

SOHR, 2022 yılında ise Türk SİHA’ları tarafından gerçekleştirilen 99 hava saldırısında 98 ölümün gerçekleştiğini belgeledi: Özerk Yönetim'den bir kadın lider ve sekiz çocuk dahil 15 sivil ile 13 kadın dahil 83 savaşçı yaşamını yitirdi. Ayrıca bu hava saldırılarında 125 kişi de yaralandı.

2023 yılı başı ile 22 Kasım zaman aralığında Kuzey ve Kuzeydoğu Suriye'de Özerk Yönetim kontrolündeki bölgelere Türk SİHA’ları tarafından 99 saldırı gerçekleştirildi. Bu saldırılarda 82 kişi yaşamını yitirdi. Bunların içinde 2'si çocuk, 2'si kadın olmak üzere 17 sivil ile biri kadın olmak üzere 3 Özerk Yönetim yetkilisi de vardı.

BİR GECEDE 30 SİHA KULLANILDI

Geçtiğimiz ekim ayının başında Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın tehditlerinin ardından 5 Ekim ile birlikte Kuzey Doğu Suriye bölgesine dron ve uçaklarla yapılan saldırılarda enerji merkezleri, petrol, su ve benzin istasyonları, yerleşim alanları hedef alındı. Bir gecede 30 adet SİHA birden kullanıldı. Bu saldırılarda çok sayıda sivil katledildi ya da yaralandı. Rimêlan Petrol Sahası (Merkezi) Yöneticisi Ehmed İbrahim'e göre, bu saldırılarda 1 milyar Dolar’ı aşan zarar meydana geldi.

GÜNEY KÜRDİSTAN’DA 7 YILDA EN AZ 133 SİVİL KATLEDİLDİ

Sınır Ötesi Bombalama Kampanyasını Sonlandırın (End Cross-border Bombing Campaigna) örgütü de, Kuzey Irak'ta Türk Bombardımanlarında Sivil Kayıplar 2022 adlı bir rapor yayınladı. Rapora göre, Türk devletinin, Güney Kürdistan’da bazıları sınırın 35 km güneyinde inşa edilmiş 60 üs ve ileri karakolu var. Türk devleti, Ağustos 2015 ile Aralık 2022 yılları arasında Güney Kürdistan’da 133 ila 140 arasında sivili katletti, 200’den fazla kişiyi de yaraladı. Binlerce sivil de yerinden edildi.

YARIN: Avukat Benkhelifa: Dronlar Türk devletinin yargısız infaz araçlarıdır