Rojava Devrimi’yle Kürt tiyatrosunun sergilenmesine ne kadar hız verilmiş olsa da gruplar 2017’de tiyatro komünü çatısı altında toplandı ve 2019’da daha kapsamlı örgütlenmeye gidildi.

Suriye’de Kürt dilinin yasaklı olması kültür ve sanatın Kürt dilinde sergilenmesine engel oluyordu. Bu nedenle Kürt halkı, kendi dilinde tiyatro oyunları sahneyelemedi. Birçok Kürt, devlete bağlı tiyatro dairelerinde kendi ana dilinde olmayan tiyatro sahnelerine yer aldı. Kendi dilinde, kültüründe, halkının toplumsal, sosyolojik ve coğrafik sorunlarını dile getirmeyen, duygularına, acı ve sevincine mal olmayan tiyatro sahneleri, 19 Temmuz Devrimi ile farklı boyutlara ulaştı. Rojava Devrimi’nin gerçekleşmesi ve Kuzey-Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin ilanıyla birlikte halkların kendi dili, kültürü ve rengiyle sahne alması esas alındı.

EĞİTİMLE YENİ ADAYLAR YETİŞTİRİLİYOR

Tiyatroda da temel ihtiyaç olarak görülen örgütlülük, Kuzey-oğu Suriye Tiyatro Komünü’nün kurulmasında başat rol oynadı. Gruplar, 2017’de komün çatısı altında toplandı ve 2019’da daha kapsamlı örgütlenmeye gidildi. Zamanının büyük çoğunluğunu eğitim faaliyetlerine ayıran komün, şu ana kadar 5’i Cizîrê,  üçü Firat ve biri Şehba Bölgesi olmak üzere 9 eğitim devresi açtı. Ses kullanımı ve diksiyon, beden dili kullanımı, senaryo ve yönetmenlik eğitimlerine ağırlık veren komün, eğitim devreleri dışında da haftada iki kez ihtiyaçlar doğrultusunda eğitime ara vermiyor.

QAMIŞLO VE DÊRIK’TE TİYATRO ATÖLYESİ

108 tiyatrocu adayı eğitilirken, sadece Kürtçe eğitimlerle sınırlı kalınmıyor, Arapça eğitim de veriliyor. Kürt tiyatrosunun yanı sıra Arap tiyatrosuna da önem veriliyor. 26 öğretmen eğitim çalışmalarında yer alıyor. Öğretmenler için ise yönetmenlik eğitimlerine önem veriliyor. Tecrübeli tiyatrocu kesimlerden destek alan komün, öğretmenlerin daha da yaratıcı, gelişkin ve hâkim olabilmesi için yönetmenlik eğitim projelerini zenginleştirmeyi düşünüyor. Tiyatro çalışmalarına zemin yaratma hedefiyle Dêrik ve Qamişlo’daki atölyelerde ise nitelikli oyuncular, senaristler ve yönetmenler yetiştirilmek isteniyor. Her iki atölyeden mezun olan öğrenciler, sahne için hazırlar.

FESTİVALLE HALKLARIN BİRLİĞİ MESAJI

Cizîrê Bölgesi’nde 13, Firat Bölgesi’nde 8 ve Şehba Bölgesi’nde iki çocuk grubu olmak üzere 5 tiyatro komünü, toplamda 26 komün ile kültür ve sanat çalışmalarına dahil oluyor. Şimdiye kadar 5 festival organize eden tiyatro komünü, festivallerde halkların birliğini esas alıyor; Kürt, Arap, Türkmen, Çerkes, Süryani ve Ermeni halkı festivallere kendi dili, kostümü, kültürüyle katılıyor.

ANF’ye konuşan Kuzey-Doğu Suriye Tiyatro Komünü sorumlularından Ednan Ehmed Mistefa, devrimin kendi sanatçılarını yarattığını belirterek, “Toplumu tiyatroya teşvik etmek, Kürt tiyatrosunun görür kılınması ve demokratik ulus projesini halklara tanıtmak için eğitim şart. Eğitim olmazsa olmazlarımızdan. Hem teknik hem de ideolojik eğitim veriliyor. Düşünsel yönden komün üyelerini geliştirmeyi amaçlıyoruz ve böylece devrimin hakikatini hem üyelere hem de topluma ulaştırıyoruz” dedi.

ÖĞRETMENLER İÇİN YENİ PROJELER

Öğretmenlerin rolünün önemine dikkat çeken Ednan, şöyle devam etti: “Öğretmen ne kadar kendisini geliştirir, bilgilerini aktarırsa ve bire bir tiyatrocu adayları ile ilgilenirse tiyatro o kadar gelişir. Öğretmen var olan potansiyeli örgütlemeli, toparlamalı. Bir grubun başarısı öğretmenin başarısını ifade eder. Tiyatroda hem bilgi gücüne hem de sanata ihtiyaç duyulduğundan öğretmen yetiştirmek göründüğü kadar basit değil. Emek istiyor. Komün olarak da öğretmenlerin daha yetkin kılınması için yeni projelere hazırlık yapıyoruz.”

HALKIN ÖZGÜRLÜĞÜ ESAS ALINIYOR

Ednan Ehmed Mistefa, tiyatroya neden ihtiyaç duyulduğunu, şöyle izah etti: “Tiyatro, toplumun sevincini, acısını yaşayarak sergilemektir. Toplum geriliklerinde değişime gidilmesi, yanlışın düzeltilmesidir. Tiyatroya canlı sergilen bir okul da diyebiliriz. Halkla yüz yüze geliyor ve halka önemli mesajlar veriyor. Tiyatronun esas amacı toplumsal bir konu belirlemek ve bu konu çerçevesinde halkı bilinçlendirmek. Dolayısıyla devlet sistemine karşı ve halkın sesidir. Tiyatro yanlışı eleştirir ve doğru olanı yanlışın yerine koyar, özgür fikre, devrime seslenir. Biz de tiyatrolarımız da Demokratik Ulus felsefesini işliyoruz ve bu felsefeyle örgütleniyoruz. Tiyatronun doğasında özgür olmak var, dolayısıyla halkın özgürlüğü esas alınıyor.”