Kandil’de 10 yıldır faaliyet yürüten Ehmedê Xanî Kürtçe Eğitim Merkezi, yer yıl yüzlerce öğrenci yetiştiriyor. Merkezin yöneticilerinden Ronahî Eren, amaçlarının Kürtçe eğitimi yaymak olduğunu belirterek, “Gerillanın duyguları romanı, şiiri, hikayesi Kürtçe yazıldığında daha anlamlı olur” diyor.

Başta Türkiye ve Kuzey Kürdistan olmak üzere Kürtlerin yaşadığı birçok yerde Kürtçe eğitimin yasak olduğu ya da farkı koşullardan dolayı gerçekleşemediği bir dönemde Kürdistan dağlarının birçok bölgesinde Kürtçe eğitim veriliyor. Bunların içesinde en belirgin olanı da Kandil bölgesinde 10 yıldır Kürtçe eğitim veren Ehmedê Xanî Eğitim Merkezi’dir. Saziya Ziman’a (Dil Kurumu) bağlı olan merkez, 2005 yılından bu yana faaliyet yürütüyor. Dağlar arasında derin bir vadide ve dere kenarında kurulu okul, her yıl ortalama 3 devre yapıyor. Şu andaki devre yılın ikinci devresi. Toplam 3 sınıf ve 43 öğrencinin bulunduğu bu devrede dünyanın çeşitli ülkelerinden toplam 10’u da yabancı öğrenci bulunuyor. Kurum, 10 yıl içerisinde 20’den fazla devre kurs gerçekleştirmiş. Şimdiye kadar sayıları binleri bulan öğrenci yetişmiş, bu eğitim merkezinde. Kürtçe kursun yanında çeviri yapılıyor, okul kitapları hazırlanıyor.

KADIN ÖĞRENCİLER ÇOĞUNLUKTA

Havanın sıcaklığından dolayı eğitim, sabah 07:30 ile 11:30 arasında yapılıyor. Öğleden sonra da öğrenciler daha çok ev ödevleri, kişisel eğitimleriyle ilgileniyor.

Okulda kadın öğrenciler çoğunlukta. Bunu nedenini okulun yöneticilerine soruyoruz. Hemen hemen bütün devrelerde kadınlar sayısal olarak çok fazla olduklarını söylüyorlar. Bunun da kadınların Kürtçeye verdiği öneme bağlıyorlar. Yine yabancı öğrenciler var bu devrede, hepsi Kürtçe konuşuyor. İki ay gibi bir süre burada olmalarına rağmen çok rahatlıkla kendilerini ifade edebilecek duruma gelmişler. Kendileriyle konuşma taleplerimizi kabul etmiyorlar. Nedenleriyse fotoğraf ve görüntü vermek istememek...

‘GERİLLA’NIN DİLİ KÜRTÇE DAHA GÜZEL’

Ehmedê Xanî Eğitim Merkezi’nde 19 yaşından 67 yaşına kadar bütün yaşlardan öğrenciler eğitim görüyor. Eğitim merkezi yöneticilerinden Ronahî Eren, eğitim merkezinin 10 yıl önce kurulduğunu belirterek, “Kürt halkının üzerinden yıllardır süre gelen bir asimilasyon yürütülüyor. Bizim toplumda dil daha çok konuşularak, kullanılıyor. Birçok arkadaşın okuma yazması yok. Hem asimilasyon politikalarının önüne geçmek hem de gerilla güçleri içerisinden böylesi bir ihtiyaç olduğu için bu kurum, 2005 yılında kuruldu. Çünkü bizce gerilla duyguları Kürtçe daha güzel dile geliyor. Romanı, şiiri, hikayesi Kürtçe yazıldığında daha anlamlı olur” diyor. Eren, 10 yıl içerisinde okullarında binlerce öğrenci yetiştiğini hepsi de başarı elde ettiklerini ve sonuç alındığı söylüyor.

Okullarına ihtiyaçların oldukça yoğun olduğunu belirten Eren, “Medya savunma alanlarında gerillalardan oldukça ilgi büyük. Bunun yanında farklı uluslardan gençler gerillayı ve Kürtleri tanımak isteyenler gelip okulumuzda Kürtçe öğrenmek istiyor.  Şimdiye kadar onlarca yabancı gelip burada Kürtçe öğrendi” diye ekliyor.

‘SORANİ VE ZAZAKİ KURS VERMEK İSTİYORUZ’

Geçmişte ciddi sorunlar yaşadıklarını kaydeden Eren, özellikle Kürtçe kitap ve materyaller noktasında sıkındı yaşadıklarını ve bunları temin etmede zorluklar yaşıyorduk. Ama şu anda ise daha rahatız. Onun yanında lehçelerinde sorunlar yaşanıyordu. Şunda ise özellikle Kürtçe basın yayının yaygınlaşmasıyla bu sorunlarda daha azalıyor. Özellikle buraya Kürtçe öğrenmeye gelen yabancı öğrenciler sıkıntılarımız var. O dillerde sözlükler yok.”

Ronahî Eren, önümüzdeki dönemlerde ise Soranî ve Zazaca eğitim devreleri açmak olduğunu belirterek, amaçlarının ise farklı lehçelerdeki iletişim sorunları gidermek ve Kürt toplumunda bir birlik yakalamak olduğunu söylüyor.

KÜRTÇE ÖĞRENDİĞİ OKULDA ÖĞRETMENLİK YAPIYOR

Ehmedê Xanê Eğitim Merkezi’nde 2 aydır eğitmenlik yapan Adar Gever ise eğitimin önemine değiniyor. Gever, şu anda Kürtçe kurs verdiği öğrenciler gibi oda burada mezun olmuş. Adar Gever, Mezun olduğu okulda eğitmenlik yapmanın farklı bir duygu olduğunun altını çiziyor. Kürtçe olan ilgi ve heyecanın Kandil’de farklı bir his yarattığını vurgulayan Adar, “Burada sadece Kürtler yok. Brezilya, Arjantin, Almanya ve İtalya gibi birçok ülkesinden öğrencilerimiz var. Burada biz Kürtçe gramer öğretiyoruz. Bu arkadaşlar, güzel de Kürtçe konuşuyorlar” diyor.

‘ÖZGÜRCE KÜRTÇE ÖĞRENİYORUZ’

Ehmedê Xanî Eğitim Merkezi öğrencilerinden Cudî Dêrik, aslen Rojavalı. Oda diğer öğrenciler gibi Kürtçe okuma ve yazmayı öğrenmek için bu merkeze gelmiş. Dêrik, Rojava’da yıllardır Suriye rejimi tarafından dil ve kültürleri yasaklı olduğu için öğrenemediklerini ancak burada özgürce Kürtçe öğrendiklerini söylüyor. Cudî Dêrik, konuşmasını şu sözlerle sürdürüyor: “Ben buraya kendi dilimi öğrenmeye geldim. Amacım burada sadece Kürtçe okuma yazma öğrenmek değil aynı zamanda burada eğitimimi tamamladıktan sonra gittiğim yerde kendi etrafıma da öğretmektir. Herkes böyle düşünür ve yaşarsa dilimiz ancak o zaman gelişir.”

Tekoşer ise 18 yaşında daha. O da aslen Doğu Kürdistanlı. Burada bulunmasının nedenini Tekoşer, “Amacım burada Kürt kültürünü ve dilini öğrenmektir. Çünkü dil özgürlüktür, kültürdür ve var oluştur. Bir insan kendi dili ve kültürüyle vardır. Eğer bunlar olmasa insanda olmaz” diyerek anlatıyor.