Almanya’nın önde gelen bilim merkezlerinden Tübingen Üniversitesi 2013 yılında Güney Kürdistan'ın Dohuk kenti yakınlarındaki Bassetki bölgesinde arkeoloji çalışmalarını başlatmıştı. Prof. Peter Pfälzner'in başkanlığındaki ekibin çalışmaları geçtiğimiz yıl sonuç vermeye başladı.

Duhok müzesi ve Tübingen Üniversitesi bünyesinde yer alan Antik Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü'nün ortaklaşa yürüttüğü çalışmada ilk olarak Akad İmparatorluğuna ait olduğu bir antik kentin 5 bin yıllık harabeleri bulundu.

BÖLGEDEKİ GERGİNLİKLERE RAĞMEN ARAŞTIRMA SÜRDÜ

Başta DAİŞ çetelerinin saldırıları olmak üzere bölgedeki gerginlik ve krizlere rağmen araştırmasını aralıksız şekilde sürdüren ekip, Kürdistan tarihine ve özellikle de Kuzey Mezopotamya'nın geçmişine ışık tutacak tarihi kalıntılar buldu.

Kalıntılar bronz çağından, yani M.Ö. 3000 yıllarında inşa edilen bir kentten geri kalanlar. 1200 yıl boyunca görkemli bir dönem şanan bölge M.Ö. 2340 – 2200 yılları arasında Akad İmparatorluğu hakimiyetindeydi.

Ekibin bulduğu şehrin bir duvarının M.Ö. 2700 yıllarında inşa edildiği, büyük taş yapıların da M.Ö. 1800’lerde yükseldiği belirtiliyor. Ayrıca antik kentin yakınlarında 1 kilometre alana yayılan bronz çağına ait evlerinin izlerini de bulan ekibe göre bu kent, Anadolu ve Mezopotamya’yı birbirine bağlayan bir geçiş noktasıydı.

TABLETLERDEKİ SIRLAR ÇÖZELECEK Mİ?

Son olarak kazılar sırasında M.Ö. 1250 yılına ait olduğu düşünülen 93 çivi yazısı tablet bulundu. Tabletlerdeki ilk incelemeye göre bölgede Mezopotamya fırtına ve yağmur tanrısı Adad’a adanmış bir tapınak vardı. Yıkılmış bir evin duvarları altında bulunan tabletlerin okuma süreci henüz bitmiş değil.

Asur ve Mitanilerin dillerine yazıldığı belirtilen tabletlerin dini, yargı veya ekonomi konularını mı içerdiği bilinmiyor. Dil bilimci Dr. Betina Faist'in ilk yüzeysel çalışmasına göre tabletlerden biri Akadların iyilik tanrıçası Gula'ya dair. Tübingen Üniversitesi ise araştırmanın dijital ve gelişmiş bir ortamda yapılması için tabletlerin geçtiğimiz günlerde Almanya'ya getirildiğini bildirdi.

Ancak tabletlerin uzun bir sürede kalıntılar altında kaldıkları için bozuldukları ve bu yüzden okuma sürecinin tahmin edilenden daha fazla süreceği açıklandı. Ekibin başkanı Prof. Peter Pfälzner, tabletlerin Kuzey Mezopotamya'nın geçmişine ilişkin önemli bulgular içerdiğini belirtti.

Bölgenin olağanüstü derecede zengin ve kültürel bir yapıya sahip olduğuna dikkat çeken Prof. Pfälzner "M.Ö. 2 bin yılında bu bölgede yaşanan toplumsal, kültürel ve dini olaylara ilişkin elimizdeki bilgiler oldukça sınırlı. Bu tabletlerin bu dönemdeki sırları çözeceğini umuyoruz" dedi.