İskandinavya’nın yerli halkı Samilerle İsveç devleti arasındaki küçük yaban hayvanları avcılığı ve balıkçılık hakkı konusundaki anlaşmazlık Samilerin zaferiyle sonuçlandı. İlk Mahkeme yaban hayvanı avcılığı ve balıkçılığın kimler tarafından yapılabileceği yetkisinin devletin değil binyıllardır İsveç’in kuzeyinde kendi topraklarında yaşayan Samiler tarafından belirlenmesi gerektiğini kararlaştırdı.

Samilerin yerli halk olmaktan kaynaklı haklarını adım adım gaspeden İsveç Hükümeti 1993 yılında yürürlüğe koyduğu bir yasayla Samilerin topraklarında yaban hayvanı avcılığı ve balıkçlık yapma yetkisinin Sami köylerinden alınarak devlete verilmesini kararlaştırdı.

Bin yıllardır kullandıkları hakkı kaybeden Girjas Köyü halkı, 2009 yılında mahkemeye devlet aleyinde dava açarak yasanın iptalini talep etti. 6 yıldan beri süren davanın ilk raundu  bugün Gävllivare İlk Mahkemesi’nin verdiği kararla Samilerin lehine sonuçlandı. Karara devletin itiraz etmesi bekleniyor.

Mahkeme, kararının gerekçesinde Samilerin İsa’dan Sonra 500’lü yıllardan bu yana yaşadıkları toprakları işlediklerini, avcılık ve balıkçlık yaptıklarını, bölgenin 1500’lü yıllarda İsveç’in hakimiyeti altına girmesinden bu yana Samilerin İsveç devletine düzenli olarak vergi ödedikleri ve tüm bu nedenlerden dolayı da devletin Samilerin onayını olmadan bölgede kimlerin avcılık ve balıkçlılk yapacağına karar veremiyeceğini  belirtiyor.

BÖLGE HALKI KARARI KAYGIYLA KARŞILADI

Davayı açan Girjas Köyü’nün Başkanı Matti Berg, uzun süren mücadele sonucu binyıllardır kullandıkları hakları yeniden kazanmaktan mutluluk duyduklarını söylerken mahkeme kararı bölgede yaşayan İsveçliler tarafından kaygı ile karşılandı.

Maden şehri Kiruna’da yaşayan balıkçı Robert Björk, mahkemenin kararının ardından Samilerin kar motoru sürme ve geyik avcılığı hakkını da talep etmesinden kaygı duyduğunu söylerken Sami Köyü Başkanı Matti, bölge halkının kaygılarını anlayışla karşıladıklarını ve mahkeme kararının ardından oturarak sorunu konuşarak anlaşabileceklerini ifade ediyor.

DEVLET SAMİLERİN YERLİ HALK OLMADIKLARINI İDDİA ETTİ

Samilerin haklarını gaspedebilmek için her türlü yönteme başvuran İsveç devleti, davayı kazanabilmek için Samilerin toprakları işlemediklerini, büyük çapta avcılık ve hayvancılık yapmadıklarını, bundan dolayı da topraklar üzerinde hak iddia etmelerinin mümkün olmadığını öne sürdü.

Devlet adına duruşmalara katılan avukatın Samilerin yerli halk olmadıklarını iddia etmesi de Samiler tarafından tepki ile karşılandı. Avukat Hans Forsell, duruşmalardan birinde İsveç’in Samilerin yerli halk olup olmamalarından bağımsız olarak Samilere karşı herhangi bir yükümlülüğü olmadığını öne sürmüştü.

İSVEÇ ILO’NUN 169. MADDESİNİ İMZALAMIYOR

İsveç yerli halkların haklarını güvence altına alan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi’nin 169. Maddesini imzalamayı reddediyor. İsveç Sami parlamentosu ve Sami örgütlerinin yanı sıra Avrupa Birliği de sözleşmeyi imzalamayan İsveç hükümeti’ne sert eleştiriler yöneltmişti.

50 civarında insan hakları örgütü de, Samilerin haklarını gaspettiği ve ırkçı hareketlere göz yumduğu için İsveç Hükümeti’ni Cenevre’deki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Örgütü’ne şikayet etmişti.