Batman’ın Hasankeyf ilçesi, binlerce yıllık tarihi olan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış dünyanın en eski yerleşim yerlerinden. Tarihi boyunca birçok isimle anılan Hasankeyf, ev sahipliği yaptığı tüm kültürlerden izler barındırması nedeniyle de büyük bir öneme sahip. 550 arkeolojik yerleşkeye sahip antik kent, yıllardır üzerine yapılacak olan Ilısu Barajı ile gündeme geliyor. Son günlerde ise Kale’nin çevresine yapılacak olan set için kayaların dinamitlerle patlatılarak düşürülmesi ile gündemdeki yerini koruyor. AKP hükûmeti, soykırımcı ve rant politikalarının bir parçası olarak Hasankeyf'i hedef almaktan vazgeçmiyor.

'12 BİN YILLIK YAŞAM BELLİĞİ HEDEFTE'

Ilısu Barajı ile sular altında kalacak olan Hasankeyf’in 12 bin yıllık yaşam belleği son günlerde kayaların dinamitle patlatılarak düşürülmesiyle gündeme geldi. ‘Dolgu ve güçlendirme projesi’ adı altında yapılan ve tehlike arz eden kayaların düşürülme çalışmaları hâlâ devam ediyor. Binlerce yıldır yerinden düşmeyen ve düşme tehlikesi olmayan kayaların yerinden dinamitlerle düşürülmesi birçok kişi tarafından tepki gördü. Baraj için kurulacak setin dışarıdan getirilecek taşlarla daha maliyetli olacağı için kayaların düşürülerek maliyetin en aza indirgenmesinin planladığı savunuluyor.

Yapılan ‘Dolgu ve güçlendirme projesi’ için yaklaşık olarak 270 trilyon harcandığı söyleniyor. Baraj için Hasankeyf’te yapılan diğer çalışmalar için de binlerce trilyonun harcanması yöre halkının da gündeminde. Hasankeyfliler ayrıca yeni yerleşkede geleceklerinin belirsiz olduğunu ve kendilerine hiçbir güvence ve maddi desteğin sunulmadığını dile getiriyor.

‘HARCANAN PARA GEREKSİZ’

Hasankeyfliler, tarihi yapıların kendi yerlerinde kalması gerektiğini vurguluyor. Ilısu Barajı projesi için trilyonlar harcandığının söylendiğini aktaran Hasankeyfliler, “Taşınan tarihi yapıları ‘Yeni Hasankeyf’ dedikleri yerde kurdukları müzeye götürüyorlar. O müze için 350 milyon TL, Yeni Hasankeyf için yapılan çalışmalar için ise 2 milyar 750 milyon TL harcandığını söylüyorlar. Bunların dışında Ilısu Barajı için yapılan çalışmaların tamamına milyarlarca trilyon harcandığını söylüyorlar. Ve bu kadar parayı yalnızca 50-60 yıllık bir enerji üretimi için harcıyorlar” diyor.

‘BETON YIĞINLARINA HAPSETMEK İSTİYORLAR’

‘Yeni Hasankeyf’ ismi verilen yerleşim yerinde yapılan TOKİ’lere gitmek istemediklerini söyleyen Hasankeyfliler, dağa, taşa, toprağa alışan insanların TOKİ’lerde yaşamakta zorlanacağını ifade ediyor. Herkesin kendine ait bahçesi ve hayatı olduğunu ifade eden yerel halk, “Doğanın içinde yaşayıp büyüyen bu insanları, beton yığınlarına hapsetmek istiyorlar. Bununla beraber gelişebilecek bir sürü problem var. Hem evimizden ve toprağımızdan ediliyoruz, hem de bilmediğimiz ve öğrenmek istemediğimiz bir hayatı yaşamaya mecbur bırakılıyoruz. Bize bu toprakları, yaşadığımız evleri bırakan yakınlarımızın mezarlıklarını ‘Yeni Hasankeyf’e taşımak zorunda kalacağız” ifadelerini kullanıyor.

‘UMUDUMUZU YİTİRMEYECEĞİZ’

Devletin Hasankeyf’e yaklaşımından dolayı 60 yıldır bir belirsizlik içerisinde yaşadıklarını kaydeden Hasankeyfliler, şunları söylüyor: “Bizler bu belirsizlikten kurtulmak istiyoruz. Hepimiz artık ne olacaksa olsun, kurtulalım bundan diyoruz. Belirsizlik insanın yaşayabileceği en ağır travmalardan biridir. Hasankeyf yıllardır sit alanı şeklinde olduğu için burada hiçbir şey yapamıyoruz. İnsanlar korkudan evlerine bir çivi bile çakamadılar. Bu da var olan belirsizliği derinleştirdi. Barajın iptal edileceğine dair bir umudumuz var ve umudumuzu yitirmeyeceğiz."

KÜLTÜR BAKANLIĞI BAŞVURUYU YAPMIYOR

Ilısu Barajı yapımına 2008 yılında açıktan destek veren ülkeler, aldıkları tepki sonucu maddi destek vermeyi kesmiş ve ardından Türkiye’ye yerine getirilmesini istedikleri 150 maddelik bir liste sunmuştu. 150 maddenin tamamını yerine getiremeyeceğini belirten Türkiye’ye bu kez Avrupa’da bulunan 3 ülke tarafından paravan şirketlerle Akbank ve Garanti bankaları üzerinden kredi desteği sağlandı. Öte yandan UNESCO Kültürel Miras Listesi şartlarının 10’da 9’unu karşılamasına rağmen hâlâ listeye alınmayan Hasankeyf için Kültür Bakanlığı’nın başvuru yapması gerekiyor. Fakat Kültür Bakanlığı Hasankeyf’in listeye alınması için hiçbir başvuruda bulunmuyor.