Rusya ve Suriye rejiminin 25 Nisan'da Hama'nın kuzeyinden İdlib'e doğru başlattığı operasyon, Türkiye'nin son haftalarda Heyet Tehrîr El Şam'a (HTŞ- El Nusra) doğrudan verdiği destekle yavaşladı. NATO'nun temsilcisi olarak İdlib'te buluna Türkiye'nin desteği karşısında Rusya'nın da Til Rifat'ta 3 bölgeye askeri nokta kurarak yanıt vermesi dikkat çekti.

Suriye ordusu ile Rus güçlerinin havadan ve karadan Hama'nın kuzey kırsalındaki Gab ovasına başlattığı operasyonda birçok nahiye ve köy El Nusra bünyesindeki gruplardan alındı. Ovanın büyük kısmına hakim olan Kefer Nebuda nahiyesi rejimin eline geçtikten sonra Türkiye, operasyona önce çeteler üzerinden sonra ise doğrudan müdahale etti.

ÖNCE SİLAHLI GRUPLARI DESTEK İÇİN GÖNDERDİ

Efrîn, Ezaz, Bab ve Cerablus'ta "Suriye Ulusal Ordusu" ismiyle Türkiye'nin himayesinde yer alan silahlı gruplar, yine Türkiye'nin onayı ile İdlib'e geçerek El Kaide'nin Suriye kolu El Nusra'ya desteğe gitti. Ehrar El Şam, Şuheda Şerqiye ve Ehrar El Şerqiye gibi grupların El Nusra’ya desteği Rusya ve Suriye güçlerinin ilerleyişini durdurmaması üzerine Türkiye, İdlib'teki silahlı gruplara doğrudan destek verdi.

TÜRKİYE'DEN EL NUSRA’YA ZAMANLAMASI DİKKAT ÇEKEN DESTEK

Türkiye'nin El Nusra desteği ise ABD, İngiltere ve Fransa'dan yapılan "İdlib'te kimyasal silah kullanıldığı iddiaları var, bunları araştırıyoruz" açıklamalarından sonra gelmesi ise dikkat çekti. Nitekim 2017 yılında da İdlib'in Han Şeyhun ilçesinde kimyasal silah kullanıldığı iddiaları üzerine ABD, İngiltere ve Fransa Akdeniz'den, İsrail ise havadan harekete geçerek rejimin birçok noktasını bombalamıştı.

TÜRKİYE'DEN EL NUSRA’YA SİLAH VE LOJİSTİK DESTEK

Rejim ve Rusya'nın ele geçirdiği Kefernebuda mahiyesi, Türkiye'nin silah ve lojistik desteği üzerine tekrardan çete gruplarının denetimine geçmişti. Edinilen bilgilere göre, Türkiye, el Nusra bileşenlerine güdümlü füze ve silahın yanı sıra çok sayıda arazi motosikleti tahsis etti ve silahlı gruplar bu arazi motosikletleriyle birçok koldan küçük gruplar halinde Kefernebuda'ya saldırdı.

KEFERNEBUDA YENİDEN REJİM VE RUSYA'NIN DENETİMİNDE

Gab ovasına hakim olan Kefernebuda'da yaşanan sokak çatışmalarında güçler iç içe geçtiği için uçaklar kullanılamadı ve çok sayıda rejim askeri ve Rusya'nın paralı askeri yaşamını yitirdi. Bir hafta süren çatışmaların ardından iki gün önce Kefernebuda yeniden rejim ve Rusya'nın denetimine geçti.

RUSYA, TIL RIFAT'TA 3 ASKERİ NOKTA KURDU

Uzun zamandır Suriye sahasında Rusya ile birlikte hareket eden Türkiye'nin ABD, İngiltere ve Fransa'dan gelen İdlib uyarıları sonrası yaptığı bu manevra karşısında Rusya ise Til Rifat hamlesini yapmakta gecikmedi. Bir süredir Til Rifat için Rusya ile görüşen Türkiye'nin El Nusra’ya destek vererek operasyonu aksatması hamlesine karşı Rusya da Til Rifat'ta 3 askeri nokta kurdu.

RUSYA ASKER SAYISINI ARTTIRDI

Askeri kaynaklardan alınan bilgilere göre, Til Rifat'ta rejim başta olmak üzere bir dizi görüşme yapan Rusya, ikisi Til Rifat merkezde biri de ilçe dışında olmak üzere askeri nokta kurdu. Ayrıca daha önce de asker bulundurduğu Keşt Sehar bölgesindeki noktadaki askeri sayısını da arttırdı.

RUSYA'DAN İKİLİ ADIM

Rusya'nın bu adımları Türkiye'nin El Nusra’ya destek vermesine karşılık bir tehdit olarak mı attığı ya da Türkiye destekli grupların olası bir Til Rifat saldırısına karşı mı attığı bilinmiyor. Fakat Türkiye'nin Efrîn işgali öncesi de Efrîn'in Kefercanê köyünde Rusya'nın gözlem noktası bulunuyordu. Ancak bir gecede bu nokta boşaltılarak, işgale onay verildiği mesajı verilmişti.

HAVADAN YOĞUN BOMBARDIMAN

Diğer yandan Hama'nın kuzeyi ile Lazkiye'nin kuzeydoğusunda silahlı gruplar ile Rus ve rejim güçleri arasında çatışmalar devam ederken, son günlerde rejim ve Rusya, bölgeyi daha çok havadan bombalıyor. Rusya'nın paralı askerleri ve Suriye ordusunda Rusya'ya yakınlığıyla bilinen Süheyl Hasan komutasındaki Kaplan Kuvvetleri tarafından yürütülen operasyonda Hama kırsalında El Nusra ve Ceyş El İzze, Lazkiye kırsalındaki Cisr El Şuxur'da ise Türkistan İslam Partisi ve Hurras El Din ile çatışmalar yaşanıyor.

HER İKİ TARAF DA AĞIR KAYIPLAR VERDİ

Son bir ayda yaşanan çatışmalarda rejim ve Rusya'nın en az 200 askerinin öldüğü belirtilirken, El Nusra ve bünyesindeki gruplardan da 300'ü aşkın kişinin öldüğü belirtiliyor. Silahlı gruplara yakın kurumlar da bölgede yaşanan çatışmalarda "son bir ay içerisinde 568 sivilin hayatını kaybettiğini" belirtiyor.

İRAN HALA OPERASYONA DAHİL EDİLMEDİ

Öte yandan Rusya, özellikle ABD başta olmak üzere Batılı güçlerin operasyona müdahale gerekçesi yapmamaları için İran güçlerinin operasyona katılmasına hala izin vermiş değil. Halep ve çevresinde konuşlanmış olan İran güçleri de yer yer kentin batısındaki bölgede El Nusra bünyesindeki gruplarla çatışıyor.

REJİM VE RUSYA'NIN ÖNCELİĞİ

Operasyonu temkinli bir şekilde yürüten Rusya ve Suriye rejiminin ilk etapta Hmeymim Üssü'nün güvenliğini sağlama ve M4 ile M5 karayollarının denetimini ele geçirme hedefinin olduğu belirtiliyor.

Her iki yol Halep, İdlib, Lazkiye, Hama ve Şam'ı birbirine bağlayan önemli ticaret yolları olmasının yanı sıra, bu yolların alınmasıyla rejime ticaret, askeri sevkiyat ile lojistik açıdan büyük avantaj sağlayacağı gibi çetelerin ise en önemli gelir kaynaklarından biri kesilmiş olacak.

Operasyonun devam etmesi durumunda rejim ile Rusya'nın birinci önceliği, M4 ile M5 uluslararası yolları üzerinde bulunan Maret Numan, Serakîb ve Han Şeyhun ilçelerini almak olacak. Bu ilçelerin alınması durumunda İdlib'in yüzde 25'i rejimin denetimine geçmiş olacak.