Irak’ın başkenti Bağdat ve Arap Şiiler’in yaşadığı güneyindeki kentlerde 1 Ekim’de başlayan gösteriler halen devam ediyor.

Eylemciler karşısında, Başbakan Adıl Abdulmehdi 29 Kasım’da istifa etmek zorunda kalmış ve hükümet yıkılmıştı.

Başbakanın istifa etmesinin üzerine Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in 15 gün içinde yeni hükümeti kurmak için yeni bir görevlendirme yapması gerekiyordu. Anayasal olarak tanınan bu süre aşıldı.

Hem Şiilerin kendi arasında, hem de Şiiler ve Sünniler arasında göstericileri memnun edecek bir uzlaşı sağlanamadığı için, hükümet henüz kurulamadı.

Eylemleri destekleyen Şii lider Mukteda El Sadr, BM gözetimi altında yeni bir seçime gidilmesi çağrısında bulundu. Sadr daha önce de bir çok kez seçim çağrısı yapmıştı.

En son Irak’ın dini lideri Seyit Ali Sistani de geçtiğimiz Cuma günü Irak’taki krizin daha da derinleşmemesi için bir an önce erken seçime gidilmesi çağrısında bulundu.

Erken seçimler, protesto hareketinin talepleri arasında yer alıyor. 1 Ekim’den bu yana 500’e yakın kişi eylemlerde hayatını kaybederken, 25 bin dolayında kişi yaralandı.

İran yanlısı Şii gruplar ile bazı Sünni grupların da içerisinde yer aldığı Bina Koalisyonu, seçime gitmek yerine bir an önce yeni başbakanın belirlenmesi ve hükümetin kurulması için hamle yaptı.

Bina Koalisyonu lideri Muhammed Salım El Khaban, düzenlediği basın toplantısında, “Cumhurbaşkanından Anayasaya bağlı kalarak parlamentodaki en büyük grubun adayını sunmasını talep ediyoruz. Başbakanlık makamı için biz kendi adayımızı cumhurbaşkanına sunduk. Federal mahkeme de en büyük gruba ilişkin tartışmaları sonuca ulaştıracaktır. Bu kapsamda Pazar günü en büyük grubun tespit edilip adayının tanıtılması gerekiyor” dedi.

Bina Koalisyonunun bu çıkışı, göstericiler ve Sadr ile Sistani’nin erken seçim çağrılarına karşı, mevcut yapı içerisinde bir hükümet kurmadaki ısrarın işareti olarak değerlendiriliyor. Bina Koalisyonunun bu çıkışı ve dayatması aynı zamanda İran’ın talebi ve Irak’taki krizinin derinleştirilmesi olarak yorumlanıyor.

Sadr Hareketi lideri Muktada Sadr, başbakanlık görevi için aday gösterilen Yüksek Öğretim Bakanı Kusay Süheyl’e ve Bina Koalisyonuna çağrıda bulunarak halkın isteklerine saygı duyulmasını istedi.

Resmi twitter hesabından açıklama yapan Sadr, “Bina Koalisyonundaki kardeşlerimiz, Kusay Süheyl kardeşimiz Iraklıların kanını koruyun ve merciimizin emirlerine saygı gösterin” dedi.

Sadr, “Halkın isteklerine ve kendi izzetinize saygı duyun, bu bizim, sizin ve bütün Iraklılar için daha iyi bir seçenek. Halk gruplardan (Koalisyon) daha büyük” diye ekledi.

Eski Başbakan ve Kanun Devleti Koalisyonu Başkanı Nuri el-Maliki destekli Süheyl, 2018 seçimlerinde aynı koalisyondan milletvekili seçilmişti.

Maliki'nin koalisyonuna katılmadan önce Sadr Hareketi’nde siyaset yapan Süheyl ayrıca bir süre Parlamento Başkan Yardımcılığı görevini de yürütmüştü.

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in iki gün içinde seçeceği bir isme hükümeti kurma teklifi sunması gerekiyor.