Portekiz’de eski muhafazakar hükümetin kemer sıkma politikalarına kısmen son veren sol koalisyona ülkeyi diktatörlük rejiminden kurtaran askerlerden destek geldi. ‘Karanfil Devrimi’ veya ‘Yüzbaşılar Darbesi’ olarak da adlandırılan ve 25 Nisan 1974’de düzenlenen askeri darbede yer alan askerler, kemer sıkma politikaları nedeniyle boykot ettikleri kutlamalara yeni hükümete destek için katıldılar.

Portekiz’de geçtiğimiz Ekim ayında yapılan seçimlerden sonra sol muhalefetin önde gelen partisi Sol Blok (Bloco de Esquerda) ile Yeşiller-Komünistler ittifakı Demokratik Birlik Koalisyonu (CDU) tarafından desteklenen Sosyalist Parti (PS) azınlık hükümeti kurulmuştu. Azınlık hükümeti Başbakanı Antonio Costa, bir önceki muhafazakar Başbakan Pedro Passos Coelho döneminde Avrupa Birliği (AB) tarafından dayatılan kemer sıkma politikalarını gevşetmeyi kabul etmişti.

AB karşıtı politikalarıyla bilinen Sol Blok ve CDU’nun desteklediği azınlık hükümeti, 1976 yılından bu yana bir ilki oluşturuyordu.

Ancak ülkenin Salazar diktatörlüğünden kurtarılmasının son aşaması olan 25 Nisan 1974 ‘Karanfil Devrimi’nde yer alan askerler, kemer sıkma politikalarıyla ‘devrimin özünden uzaklaşıldığı’ gerekçesiyle son 4 yıldır kutlamaları boykot ediyordu.

Dünkü kutlamalara ilişkin eski askerlerin üyesi olduğu 25 Nisan Derneği tarfaından yapılan açıklamada, diktatörlüğün sona ermesinin 42’inci yılı kutlamalarına yeniden katılındığı duyuruldu. Radikal sol ve komünistlerin desteklediği azınlık hükümetine atıfta bulunulan açıklamada, “artık devrim ideallerini savunan siyasi güçlerin ittifak ettiği bir hükümetimiz var” denildi.

KARANFİL DEVRİMİ (YÜZBAŞILAR DARBESİ)

Portekiz’de 1933 yılında idareyi ele alan Antonio Salazar yönetimindeki diktatörlük (Estado Novo-Yeni Devlet) ülkeyi 40 yılı aşkın bir süre boyunca baskıcı bir şekilde yönetmişti. Salazar’ın 1968’de sağlık sorunları nedeniyle yönetimden çekilmesi ardından göreve gelen Başbakan Marcelo Caetano’ya karşı düzenlenen gösterilere 1974 yılında ordunun alt kademesi başta olmak üzere askerler de destek vermişti.

24 Nisan 1974’de sinyali verilen darbe, 25 Nisan 1974’te çoğunluğu sol görüşteki düşük rütbelilerden oluşan askerler tanklarla sokağa çıkmıştı. Silahlı kuvvetler stratejik noktaları ele geçirirken, radyolardan ilan edilen sokağa çıkma yasağına rağmen halk darbecileri desteklemek için sokağa inmişti.

Askerlerin ele geçirdikleri stratejik noktalardan biri olan Lizbon Çiçek Pazarı'nda bolca bulunan karanfillerin silah ve tank namlularınına takılması nedeniyle  "Karanfil Devrimi" adı da verilen darbe sonucu Başbakan Caetano ve Devlet Başkanı Américo Tomás ülkeyi terk etmişti.

Darbe sonrasında diktatörlüğün yıkılması ardından Portekiz’in birçok sömürgesi de bağımsızlığını kazanırken, bir yıl sonra 1975’te ise İspanya’daki Franco diktatörlüğü son bulmuştu.