Cumartesi Anneleri/İnsanları, kayıplarının akıbetini sormak ve faillerin cezalandırılması için sürdürdüğü eylemlerinin 924’üncü haftaısnda online olarak açıklama yaptı. Bu haftaki açıklamada Şirnex’in Xezex (İdil) ilçesine bağlı Xenduk köyünde 12 Aralık 1991 tarihinde Türk askerler tarafından gözaltına alınan ve daha sonra işkenceyle katledilen İbrahim Demir (36) ve Agit Akipa’nın (39) hikâyesi okundu. Yaşanan süreci Akipa’nın torunu Hediye Akipa anlattı.
Dedesinin ve dedesinin arkadaşı olan İbrahim Demir’in katledilme sürecini anlatan Akipa, o dönem köylüler üzerinde ağır koruculaştırma baskısı olduğunu ve köyün her zaman asker kontrolünde olduğunu belirtti. Dedesinin o dönem köyün muhtarı olduğunu hatırlatan Akipa, askerlerin köyde bulunan okul dahil tüm yerleşim yerlerine el koyduğunu ve adeta karakola çevirdiğini söyledi. Dedesi ve arkadaşının bu duruma tepki göstermek için Kaymakamlığa ve İçişleri Bakanlığı’na başvurduğunu ifade eden Akipa, bu başvurudan sonra baskıların daha da arttığını kaydetti. 12 Aralık 1991 tarihinde dedesi ve arkadaşı Demir’in Xezex’deki bir taziyeden evlerine dönerken yolda Dargeçit Anıtlı Tabur Komutanlığı’na bağlı askerler tarafından durdurularak gözaltına alındığını aktardı.

ASKER İTİRAF ETTİ, CENAZELER BULUNDU

Gözaltı haberini alan ailelerin Jandarma Karakolu’na gittiğini fakat askerlerin ailelere  “Onları hiç görmedik” dediğini belirten Akipa, karakolda bulunan bir askerin ailelere gizlice “Mağaralara gidin” dediğini aktardı. Bunun üzerine aileler ve köylülerin askerin işaret ettiği bölgeyi karış karış aradığını ve bu arama sonucunda 13 Aralık 1991 günü girişi taşla örülerek kapatılmış bir mağarada kayıpların işkence görmüş, gözleri ve elleri bağlanmış haldeki cansız bedenlerine ulaşıldığını söyleyen Akipa, yargı sürecinin daha sonra başladığını aktardı.
İdil Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, Piyade Bölük Komutanı Üsteğmen ve ilgili er ve erbaşların “adam öldürme” suçundan şüpheli olduğuna kanaat getirdiğini belirten Akipa, sonrasında yaşanan yargı sürecini ise şöyle özetledi:
“Bunun üzerine 18 Aralık 1991 tarihinde soruşturma açma izni almak için dosyayı Dargeçit Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulu’na gönderdi. Dargeçit Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulu 20 Mayıs 1992 tarihinde ‘men’i muhakeme’ (yeterli delilin olmaması) kararı vererek şüphelilerin yargılanmasını engelledi. 2011 yılında aileler, avukatları Tahir Elçi aracılığıyla İdil Cumhuriyet Başsavcılığı’na tekrar başvuruda bulundu. Yeni bir soruşturma başlatan savcılık dosyaya ulaşmak için ilgili kurumlara başvurdu. Ancak bütün kurumlar arşivlerinde herhangi bir dosya, bilgi veya belgeye rastlamadıklarını bildirdi. Bunun üzerine İdil Cumhuriyet Başsavcılığı dosyayı kaybeden Dargeçit Kaymakamlığı görevlileri hakkında ‘görevi görevi kötüye kullanmaktan’ tan soruşturma başlattı. Ancak yürütülen soruşturmalardan bir sonuç alınamadı. Sonuçta dosya zamanaşımı gerekçe gösterilerek kapatıldı.”
Katledilen Agit Akipa’nın eşi Fatma Akipa ise yaşadığı sürece bu davanın peşini bırakmayacağını ifade etti.