Kadın hasta tutsakların durumuna dikkat çekildi

3 kentte hasta tutsaklar için düzenlenen eylemde, 25 Kasım dolayısıyla hasta tutsak kadınların durumuna dikkat çekildi.

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, “F Oturumu" eyleminin 557’’ncisini dernek binası önünde gerçekleştirdi. Bu haftaki eylemde Gebze Kadın Kapalı Cezaevi’ndeki hasta tutsak Eylem Baş’ın sağlık durumuna dikkat çekildi. Tutsak yakınlarının katıldığı eyleme birçok insan hakları savunucusu da destek verdi.
Cezaevlerinin insani ve vicdani olarak ülkenin utanç kaynağı olmaya devam ettiğini belirten İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, Eylem Baş’ın sağlık durumuna değindi. Yoleri, Baş’ın, 18 yıllık tutukluluğu süresince cezaevi koşulları nedeni ile çok sayıda sağlık sorununun geliştiğini belirtti. Yoleri, “Son olarak kolunda oluşan kas yırtıkları ve göğsünde oluşan kitle nedeniyle hastaneye sevki, tetkik ve tedavilerinin yapılması gerekmesine rağmen, bu yapılmadığı gibi, bu sorunlar eklenen ve 45 gündür aralıksız devam eden kanlı ishal nedeni ile genel sağlığı da hızla bozulmuş” dedi, Baş’ın bir ay içerisinde 6 kilo kaybettiğini ve yoğun halsizlik yaşadığını aktardı.
Cezaevi doktorunun, Baş’ın sağlık sorunları için bir an evvel tedavi başlatılması gerektiğini söylediğini hatırlatan Yoleri, “Baş, aile ve avukat görüşlerine çıkabilmek için öncesinde serum verilmesi gerekecek derecede halsiz düşmesine rağmen, hastane sevki sırasında çıkan sorunlar çözülmemekte. Hastalıklarının teşhis ve tedavisi konusunda yol alınamamaktadır” ifadelerini kullandı. Baş’ın, hapishaneden çıkarken infaz koruma memurları tarafından detaylı aranmasına rağmen, ring aracına binmeden önce erkek jandarmalar tarafından da “asker üst araması” adı altında bir aramaya maruz bırakıldığına dikkat çeken Yoleri, ”Aramanın elle değil dedektörle yapılması talebi kabul edilmediği gibi, bu uygulamaya itiraz ettiği için Baş, hastaneye götürülmemektedir" diye belirtti.
Baş’ın abisi Özgür Baş ise “Eylem’in sağlık durumu hızla kötüye gidiyor, eğer biraz daha geç kalınırsa sonuç çok kötü olabilir. Bir an önce Eylem’in tedavisine başlanması gerekiyor”  dedi.


İZMİR
İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi Kadın Komisyonu, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü nedeniyle bu hafta kadın tutsakların yaşadığı hak ihlallerine dikkat çekti. Eski Sümerbank önünde bir araya gelen insan hakkı savunucularına HDP İzmir İl Eşbaşkanı Berna Çelik ile Adalet Nöbeti'ni sürdüren tutsak yakınları da destek verdi.  
İHD Kadın Komisyonu Üyesi Cemile Karakaya, "Yemeklerdeki kalite düşüklüğü, hijyen, temel besin maddelerine ulaşmaktaki zorluk diğer bir hak ihlalidir. Bir de mahpusun ailesinin uzakta olmasından kaynaklı yaşadığı psikolojik ihlaller vardır. Sosyal çevresi ile görüşememesi tecrit ve izolasyon anlamına gelmektedir. Bu da mahpusun psikolojik yıkımına neden olmaktadır. Hastane sevklerinin zorlaşması, tedavi süreçlerinde aksamalar olması, kelepçeli muayene dayatması, kadın mahpusun asker veya gardiyan önünde muayene edilmeye zorlanması ciddi hak ihlalleridir" dedi.
Karakaya, Şakran Kadın  Kapalı Cezaevi'nde bulunan bazı kadın hasta tutsakların durumunu şöyle açıkladı:
"Esmer Ayaz: Bel ve boyun fıtığı rahatsızlığı ayrıca Jinekolojik hastalığı, bağırsaklarda iltihap, göğüste kist, ayaklarda yanık ve yanıklardan kaynaklı yürümekte zorlanma.
Hayriye Yağbasan: Omurgalarda bağ dokusu iltihaplanması
Remziye Yardımcı: Zehirli Guatr, Migren
Aygül Kapçak: Vücudunun çeşitli yerlerinde şarapnel parçaları bulunmakta ayrıca jinekolojik rahatsızlıkları vardır.
Aynur Epli: Hipofiz bezinde prolaktin salgılayan tümör bulunmakta ve bağırsak, mide şikayetleri bulunmakta
Betül Aygün: Safra kesesi ameliyatı olmuş, göğsünde kötü huylu kitle bulunmakta, kitle ameliyat ile alınmış, embriyo dondurma işleminden sonra kemoterapi uygulanması istenmiş.
Aynur Başaran: 64 yaşında iki gözden kornea ameliyatı olmuş, sol göz alınmış, sağ gözde kanlanma olmaktadır.
Bahar Ertürk: Yumurtalıklarda kist, kolunda çıkık, troid hastası ve kronik KBB hastası
Demet Şahin: İki dişinde kemik erimesi ve bel fıtığı rahatsızlıkları vardır.
Hanse Bulut: Şeker Hastası, Hipertansiyon, boyun ve bel fıtığı, ayak ve ellerinde iyileşmeyen yaralar vardır.
Figen Şahin: Urtiker Hastası, Alerji, Astım
Gülser Özbay: Hemoroid ameliyatı olmuş, İleri derecede kemik erimesi vardır."


ANKARA
Ankara'daki Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi, hasta tutsakların durumuna dikkat çekmek için gerçekleştirilen eylemlerinin 429’uncu haftasında, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla hasta tutsak kadınların durumuna dikkat çekti. İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi’nde yapılan açıklamada, “Tedavi haktır engellenemez hasta mahpuslar serbest bırakılsın” pankartı açıldı. Açıklamada, İHD Merkez Hapishaneler Komisyonu Eş Sözcüsü Nuray Çevirmen söz alarak, hasta tutsak kadınların cezaevlerinde yaşadığı hak ihlallerini aktardı.
Çevirmen, İç Anadolu bölgelerinde toplam 37 hasta kadın tutsağın cezaevlerinde bulunduğunu ve bunların sağlık hakkına erişemediğini belirterek, yaşanan hak ihlallerini şöyle aktardı: “Afyon E Tipi Kapalı Hapishanesinde Fatma Tüzzehra Babacan, Troid kanseri ameliyat oldu, ilaç kullanımı devam ediyor. Eskişehir H Tipi Kapalı Hapishanesi Mukadder Alakuş, bel ve boyun fıtığı, iltihaplı eklem romatizması rahatsızlığı var. İltihaplı eklem romatizması gözüne sıçramış. Diş sorunlar var. Safra kesesinde taş var ameliyatı göze alamıyor. Ülkü Eyilcim, ileri derecede astım, kalp, şeker ve hipertansiyon hastalıkları var. Kayseri Kadın Kapalı Hapishanesi’nde Dicle Bozan, bir bacağı kesik olup diğer bacağında şarapnel parçaları vardır. Bağırsakları parçalanmış olup dışarıda olan bağırsaklar için kolostomi torbası takılıdır. Ayrıca migren atakları var ve epilepsi hastalığından ötürü sürekli bayılmalar yaşamaktadır.”
Kayseri Kadın Kapalı Cezaevinde bulunan Dilşad Şengül’ün yaralanmalardan kaynaklı kalp ve akciğerlerinde büyük zedelenmelerin olduğunu söyleyen Çevirmen, “Yemek borusu parçalanmış, sağ akciğerinin yarısı çalışmıyor. Yemek borusunda cep oluştuğundan, yemek yerken zorlanıyor yutma güçlüğü çekiyor. Kaburgalarına gelen patlayıcı madde kana karışmış, kalbe doğru ulaşarak vücudun kalp üzerindeki seviyesinden yani baş, boyun ve kollardan kalbe dönen kirli kanı taşıyan ana toplardamara vena kava superioru yırtmış, bu damar dikilmiş, aort damarının çevresinde virüs boşluğunda ve akciğerde şarapnelleri hala mevcut. Sağ kolundan şarapnel parçalarının sinirlerine isabet ettiğinden hareket kısıt sorunu var ve gittikçe ilerliyor, kaslarda sıkışma var, sağ kolunu kaldıramıyor. Serçe, orta ve yüzük parmağı kesilmiş” diye konuştu.
Çevirmen, Kayseri Kadın Cezaevi’nde bulunan tutsakların yaşadıüo hak ihlallerine değinerek, şöyle devam etti: “Gülazer Akın, yumurtalıklarında kist var. Ayrıca mide ülseri sorunları da var. Son olarak boğaz kanseri teşhisi konuldu. Işıl Işık’a iki kez beyin ameliyatı olmuş. Medya Aslan’ın nefes darlığı, ileri derecede astım hastası ayrıca bel fıtığı var. Muhlise Karagüzel, kalp hastası, 2021 ve 2022 yıllarında üç kez kalp krizi geçirdi ve stent takıldı. Şeker hastası ve şekerinin çok yüksek olmasından kaynaklı günde dört kez iğne yaptırmaktadır, şekerinin yüksek olması sebebiyle böbrekleri zarar görmüş ve şiddetli sancılar çekiyor. Tansiyon hastalığı için iki ilaç ve bir de dil altı hapı kullanmaktadır. Astım hastası ve bu hastalıklarına dair raporları bulunmaktadır. 2 kez göz anjiyosu olmuş, doktorlar tarafından acilen ameliyat olması gerektiği söylenmiş ancak gözlerini kaybetme ihtimali olduğu için ameliyat olmak istememiştir. Astım hastalığı giderek ağırlaşmakta, nefes almakta güçlük çekmekte, nefes darlığı nedeniyle uyuyamamakta, bu hastalık yüzünden çok kez uykuda bayılmakta ve arkadaşları tarafından uyandırılmaktadır.
Gülgeş Tatlı’ın her iki kol ve kalçasında ağır yaralar var ve tedavisinde aksaklıklar yaşıyor. Güzel Saraç, Şeker hastası. Hacer Halil Yusuf, 24 yıldır hapishanede, bağışıklık sisteminde sorun var. Memesinde sorun var, hastalık ilerliyor. Jiyan Ay’ın bel fıtığı var, bacakları ise zaman zaman tutmuyor. Medya Aslan’ın nefes darlığı, ileri derecede astım hastası ayrıca fıtık var. Naime Encü’nün bir gözünde katarakt var. Bir gözünde tümör çıkmış, ameliyat olacak. Diş tedavileri yapılmıyor. Bel ve boyun fıtığı var. Nazlı Soglin cezaevinde bulunduğu 11 yıllık süre zarfında midede ülser, beyninde iki damarı tıkalı ve lekeler oluşmuştur, kalp kapakçığında kalınlaşma, eklem hastalığı, yumurtalıklarında kist, nefes darlığı vb. birçok hastalıkları mevcuttur. Nergiz Okan, kolundan ameliyat edilip platin takılmış ancak yeniden ameliyat olması gerekiyor. Özgül Yaşa, diyabet hastası, yüzünde ve çenesinde yaralar var. Pakize Bilenci, 54 yaşında, panik atak hastası, düzenli günlük 2 öğün aldığı panik atak ilaçları alıyor. Karaciğer rahatsızlığı var, Hepatit-B hastası. Songül Aydın’ın panik atak rahatsızlığı mevcut. Şilan Çetiner’in beyninde kitle var. Kusma, baş ağrısı, titreme, kulak uğuldaması var. Ayrıca boyun kemiğinde çatlak var. Zerga Açar, 57 yaşında, iki gözünden ameliyat olmuş, sol elini kullanamıyor.”
Sinsan Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan Ayşen Topçu’nun ciğer ve sırtında şarapnel parçalarının olduğunu belirten Çevirmen, “En ufak bir soğuk aldığında, üşüttüğünde nefes alıp verme güçlüğü çekmekte, nefes darlığı sorunu yaşamakta, bazen kramp girmekte, soğuk algınlığında 70-80 yaşındaki gibi öksürmekte, öksürük esnasında ciğerinin kasıldığını hissetmekte, sırtında etkisinin ise sinirlere geldiği için kollarında uyuşma oluşmakta, elinden geldikçe parçaların hareket etmemesi için dikkat etmektedir” dedi.
Çevirmen, Sincan Kadın Cezaevi’nde bulunan hasta tutsak kadınların yaşadıkları hak ihlallerini, “Bermal Birtek, kalp Hastası. Canan Utangaç’ın vücudunda 2’nci derecede yanıklar var. Beline ve bacağına kırıklar sebebiyle vidalar takılmış, enfeksiyon kapmaması gerekiyor. Koğuşta normal işlerini dahi yapamıyor. Dilek Hatipoğlu’nun kalça kemiği rahatsızlığı (Bursit) hastalığı var. Ayrıca Vertigo hastasıdır. Elif Çetinbaş’ın Rozasea (gül) hastalığı var. Guatr hastasıdır. Bel fıtığı hastasıdır ve 2020’de ameliyat oldu. Fadik Adıyaman, 2 kere rahim ameliyatı oldu. Kanser tehlikesi, tiroid olmasından kaynaklı doktor duruşmaya gelmesine izin vermiyor” şeklinde aktardı.
Çevirmen, “Gülşan Adet’in kronik anklikozan spondolit (eklem iltihaplanması) ve ülser rahatsızlıkları bulunmaktadır. Nedime Yaklav, böbrek hastası. Ayrıca guatr, alerji ve yüksek tansiyonu hastalıkları var. Nilüfer Şahin’de aşırı unutkanlık ve ellerde titreme var. Ayrıca hipertiroid hastasıdır ve tedavisi devam ediyor. Pınar Tikit’in beyinde araknoid kist var. Kist şu an 8 cm, bayılma, kriz şeklinde ataklar yaşıyor. Kist 10 cm olduğunda risklere rağmen cerrahi müdahale zorunlu olacak. Rihan Kavak Özbek’in kas ve sinir erimesi var. Astım hastası. Zehirli gautr teşhisi konuldu, ameliyat oldu. Bel fıtığı var. Göğüslerinde kitle var, yılda bir kez momografi çektiriyor. Panik atak rahatsızlığı bulunmaktadır. Sabite Ekinci, Hepatit B taşıyıcısıdır. Karaciğerde yağlanma var. Eklem romatizması, kemik erimesi, kalpte ritim problemi (Taşikardi), migren, kronikleşmiş mide ve bağırsak problemleri var. Selver İspir, kalp hastası. Zerrin Yılmaz, panikatak hastası. Ayrıca haşimato hastalığı da var. Zeynep Bingöl, 62 yaşında ve tansiyon hastası. Ayrıca migren ve sinüzit hastası” diye konuştu.