İstanbul Sözleşmesi AKP’li Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla bugün itibariyle yürürlükten kaldırıldı. İzmir, İstanbul, Ankara, ve Van’da meydanları dolduran binlerce kadın, Türkiye’nin sözleşmeden çekilmesini protesto etti. 

İZMİR 

İstanbul Sözleşmesi için İzmir’de alanlara çıkan kadınlara polis saldırdı. Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde bir araya gelen kadınlara karşı barikat kuran polislere karşı kadınlar "Jin, Jiyan, Azadi" sloganları ile karşılık verdi. Çevik kuvvet polisleri tarafından sıkıştırılmak istenen kadınlar barikatlara karşı kol kola girerek etten duvar ördü.

Kadınların polislerin barikatlarına karşı direnişi devam eden kadınlara ara sokaklarda biber gazlı saldırı oldu. Kadınların pankartına polisler tarafından el konuldu. Kadınların bekleyişi "Kadınlara değil katillere barikat" sloganlarıyla devam etti. 

İSTANBUL 

Binlerce kadın, “İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz” diyerek Taksim Tünel’e akın etti. İstanbul Sözleşmesi’ni Uygula Kampanya Grubu’nun çağrısıyla, bir araya gelen kadınlar, "Susmuyoruz korkmuyoruz itaat etmiyoruz", "Asla yalnız yürümeyeceksin", " Bu daha başlangıç mücadeleye devam", "İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz" , " Bu daha başlangıç mücadeleye devam", "Jin jiyan azadi" sloganlarını attı.

Çalgı aletleri, düdükler, zılgıt ve alkışlarla çekilme kararını protesto eden kadınlar, "İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz", "Yasayı, anayasayı uygula", "6284'ü uygula", "Kadınlar isyanda", “Yaşam için isyandayız” dövizlerini taşıdı.

Deniz Poyraz ve erkekler tarafından katledilen kadınların fotoğraflarının da yer aldığı alana kadınlar renkleriyle, sloganlarıyla, sözleriyle gelmeye devam etti. 

ANKARA

Birleşmiş Milletler (BM) Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Komitesi (CEDAW) konuya ilişkin yazılı açıklama yaptı. Komite, Sözleşmeden çekilme kararının son derece üzücü olduğunu ve kararın geri alınması çağrısında bulundu. 

İstanbul Sözleşmesi'nin kadınları her türlü şiddete karşı koruma ve failleri sorumlu tutmayı amaçlayan bölgesel bir insan hakları belgesi olduğunu belirten komite, "Kovid-19 salgının ortasında geri çekilme kararının kabul edilmesi, kadınlara yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin arttığı bir dönemde kadınlar ve kızlar için koruma açığını derinleştirme potansiyeline sahip. Böyle benzeri görülmemiş bir eylemin geçerli bir dayanağı ve gerekçesi olamaz ve yoktur. İstanbul Sözleşmesi, Mayıs 2011'de İstanbul'da imzaya açılmıştır. Bugüne kadar, Avrupa Konseyi'nin 35 üye devleti anlaşmayı onaylamış veya taraf olmuştur. Türkiye, bu yıl Mart ayında Avrupa Konseyi'ne sözleşmeden çekildiğini bildirdi" diye belirtti. 

Türkiye'nin sözleşmeden çekilmesinin uluslararası hukukun emredici normlarının tanınmasını baltalandığına dikkati çeken komite, "Türkiye'de kadın ve kız çocuklarına yönelik şiddetten korunmanın, ülkenin sözleşmeden çekilmesinin bir sonucu olarak daha da zayıflama riskiyle karşı karşıya kalmasından ciddi endişe içerisindeyiz" dedi. Komite, Türkiye'nin kararını en yüksek öncelikli konu olarak ve mümkün olan her şekilde yeniden gözden geçirmeye çağırarak, Türkiye'yi komite ile diyalog ve işbirliğini güçlendirmeye davet etti.

VAN 

Star Kadın Derneği, İstanbul Sözleşmesi'nin feshedilmesi ve kaldırılmasına dair 22 Haziran'da bölgedeki kadın örgütleri ile birlikte hazırladıkları imza metnini deklare etti. İmzaya açılan metin bugün itibariyle son bulurken, 125 sivil toplum kuruluşunun imza attığı metnin deklaresini dernek binalarında yaptıkları basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaştı.

Basın metnini Star Kadın Derneği Başkanı Avukat Dilan Kunt Ayan okudu.

1 Temmuz’un Türkiye tarihinde kara bir gün olarak anılacağını belirten Ayan, “20 Mart 2021 tarihinde yayınlanan Cumhurbaşkanı kararı ile Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme girişimine karşı kadınlar, kadın örgütleri, barolar ve siyasi partiler olarak Danıştay’a iptal davaları açtık. Sokaklarda, alanlarda, sosyal medyada birleşerek, aynı söz ve yürekle itirazımızı haykırdık. İstanbul Sözleşmesinden çekilme kararını tanımadığımızı ve sözleşmenin hukuken hala yürürlükte olduğunu defalarca ifade ettik. Gelinen noktada tüm hukuki başvurularımız cevapsız kalmış, Cumhurbaşkanlığı Danıştay’a yaptığı savunmada, sözleşmeden çekilme kararının esasına dair tek bir açıklama yapmamış ve sadece usul açısından kararın meşru olduğunu savunmuştur. Yapılan bu savunma ile Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, Uluslararası Sözleşmeleri onaylama ve yetkide ve usulde paralellik ilkesi gereği sözleşmelerden çekilme yetkisi yok sayılmıştır. Anayasanın kuvvetler ayrılığı ve Hukuk Devleti ilkeleri tüm bu uygulamalarla çiğnenmiştir” dedi.

“Bizler, kadın örgütleri olarak bu bölgesel metni imzaya açmayı elzem gördük” diyen Ayan, “Bu metnin içeriğinde, İstanbul Sözleşmesi’nin her bir maddesinin gereği olarak devletin önlemekle yükümlü olduğu kesişimsel ayrımcılığa yani şiddete maruz kalan Kürt kadınlarının yaşamış olduğu farklı ayrımcılık temellerine dikkat çektik ve bu sözleşmenin bu coğrafyada neden çok daha hayati olduğunu ifade ettik. Kadına karşı her türlü şiddetle mücadele konusunda çalışmalar yapıyor, söz ve politika üretiyor, şiddet gören kadınların başvurularını alıp, yönlendirerek veya çözüm üreterek destek sunuyoruz. Süregelen ve sahip olduğumuz deneyimle, son yıllarda farklı form ve boyutlarda şekillenen şiddet ile mücadele ederken, aldığımız başvurular ve işlemeyen idari ve adli mekanizmaların karşısında İstanbul Sözleşmesi’nin kritik önemini vurgulamak istedik” diye konuştu.

Karakollarda ve mahkemelerde bir devlet politikası veya toplumsal olarak üretilen şiddet türlerine karşı mücadele verdiklerini ifade eden Ayan, şöyle devam etti: “Zorladığımız her mekanizmayı İstanbul Sözleşmesi’nden aldığımız güçle ve sözleşmeyi uygulatmaya çalışma irademizle sürdürdük. Bundan asla vazgeçmeyeceğimizi ve sözleşmenin toplumun tüm dinamikleri açısından sahiplenilmesi gerektiğini vurgulamak istedik. Sivil toplum ve meslek örgütlerinden, toplum yararına faaliyet yürüten tüm derneklerden çok güçlü destek aldık. Haklarımız, kazanımlarımız, İstanbul Sözleşmesi bizim demekten ve mücadele etmekten yılmayacağız.”

İstanbul Sözleşmesi’nin feshine karşı imzacı kurumlar ise şu şekilde:

Adıyaman İl Kadın Platformu, Adıyaman Pirsultan Derneği, Adıyaman Şeğler Derneği, Ağrı Tabip Odası, Amed Eğitim Sen 3 Nolu Şube, Amed Eğitim Sen Kadın Meclisi, Amed Kesk Kadın Meclisi, Amed Ses Kadın Meclisi, Amed Şehir Diplomasisi Derneği, Anadolu Hacı Bektas Veli Derneği, Antep Demokratik Kadın Platformu, Basın Yayın İletişim Ve Posta Emekçileri Sendikası, Batman Makine Mühendisleri Odası, Batman Tabip Odası, Bir Kadın Bir Hayat Derneği, Birca Belek Dil Ve Kültür Derneği ( Cizre), Bitlis Tabip Odası, Cizre Eğitim Sen, Van Çevre Derneği (ÇEV-DER), Dayanışmanın Kadın Hali Derneği, Demokratik Alevi Derneği (Dad) Kadın Meclisi, Demokratik Alevi Dernekleri (Dad) Genel Merkezi Dersim, Deriteks Sendikası Batman Bölge Temsilciliği, Dersim Barosu Kadın ve Çocuk Hakları Komisyonu, Dersim Yenigün Kadın Dayanışma Derneği, Dicle Amed Kadın Platformu, Disk Genel İş Batman Şubesi, Amed Barosu Kadın Hakları Merkezi, Amed Barosu Lgbti+ Hakları Komisyonu, Amed Tabip Odası, Amed Tüm Belediyeler Ve Yerel Yönetimler Sendikası (Tüm-Bel- Sen), Eğitim Sen Denizli Şubesi, Eğitim Sen Antep Şubesi, Eğitim Sen Kızıltepe Temsilciliği, Eğitim Sen Kilis İl Temsilciliği, Eğitim Sen Şırnak Şube, Eğitim Sen Van Şubesi, Eğitim-Sen Urfa Şubesi, Eğitimsen Hakkari Şubesi, Ferat Dil Ve Araştırmaları Derneği, Ferat Dil Ve Araştırmaları Derneği Adıyaman, Antep SES Şubesi, Habersen Amed Şubesi, İnsan Hakları Derneği Batman Şubesi, İnsan Hakları Derneği Dersim Şubesi, İnsan Hakları Derneği Malatya, İnsan Hakları Derneği Hakkari, İnsan Hakları Derneği Şırnak Şubesi, İnsan Hakları Derneği Van Şubesi, İnsan Hakları Derneği Urfa Şubesi, İnsan Hakları Derneği Adıyaman Şubesi, İnsan Hakları Derneği Antep Şubesi, İnsan Hakları Derneği Mardin Şubesi, İnsan Hakları Derneği Siirt Şubesi, İnsan Hakları Derneği Kars Şubesi, Kadın Kültür Sanat Edebiyat Derneği, Kadın Zamanı Derneği, KASED (Kadın Kültür Sanat Edebiyat Derneği), KESK Antep Kadın Meclisi, KESK Kadın Meclisi, Kızıltepe Eğitim-Sen Kadın Meclisi, Komeleya Lêkolînê Ya Ziman Û Çandên Mezopotamyayê (Med-Der), Kürt Edebiyatçılar Derneği (Amed), Kürtçe Dil Ve Kültür Ağı (Tora Ziman Û Çanda Kurdî), BES Yönetim Kurulu, Makina Mühendisleri Odası Amed Şubesi, Makine Mühendisleri Odası Van İl Temsilciliği, Mardin SES Şubesi, Mardin Şahmaran Kadın Platformu, Yeni Yaşam Derneği, Mardin Tabip Odası, Mardin Tüm - Bel - Sen Kadın Meclisi, Mavigöl Kadın Derneği, Mereto Dil Yaşatma Derneği, Mezopotamya Göç İzleme Ve Araştırma Derneği, Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu, Mezopotamya Kadim Çevre İsletme Kooperatifi, Mezopotamya Yazarlar Derneği, Mezopotamya Yazarlar Derneği Urfa Temsilciliği, MMO Mardin İl Temsilciliği, Muş Tabip Odası, ÖHD Amed Şubesi, Önce Çocuklar Derneği, ÖHD, ÖHD Batman Temsilciliği, ÖHD Hakkari Temsilciliği, ÖHD Urfa Şubesi, ÖHD Van Şubesi, Pena Kurd (Kürt-Pen), Rosa Kadın Derneği, SES Adıyaman Şubesi, SES Urfa Şubesi, Serhat Göç Araştırma Derneği, SES Amed Kadın Meclisi, Siirt Makine Mühendisleri Odası, Siirt Tabip Odası, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Amed Şubesi, Star Kadın Derneği, Urfa Barosu, Urfa Tabip Odası, Şırnak Barosu, Şırnak KESK Kadın Meclisi, Şırnak Tabip Odası, Tarım Orkam-Sen Amed Şubesi, TİHV Amed Şubesi, TJA Amed, TJA Urfa, TMMOB MMO Urfa İl Temsilciliği, Tüm-Bel Sen, THİV Van Temsilciliği, Urfa Barosu Kadın Hakları Merkezi, Urfa Emek ve Demokrasi Platformu, Urfa İl Kadın Platformu, Urfa Ziraat Mühendisleri Odası, Van Barosu Kadın Hakları Komisyonu, Van Dinamik Sanayici ve İş İnsanları Derneği, Van-Hakkari Tabip Odası, Van Kadın Platformu, Van Tutuklu Hükümlü Aileleri Yardımlaşma Derneği (TUHAY-DER), Van Tüm-Bel Sen, Van Türk Dişhekimleri Birliği, Yaşamevi Kadın Dayanışma Derneği.