23 yıl hücrede yaşamak nasıl bir şey? “Gecesi Olmayan Hücre” (La celda sin noche), bu soruyu soruyor. Tecritte yaşamanın ne anlama geldiğini ve direnişin en zor koşullarda nasıl doğduğunu sorguluyor.

Galler Irusta tarafından 2019’da yazılan ve bu yıl yönetmen Mireia Gabilondo eşliğinde sahnelenen oyun, izole bir hücrenin dört duvarını sahneye taşıyarak, küçücük bir alana hapsedilen insan yaşamının hiç sönmeyen bir ışık gibi nasıl sınırsız insan hakları ihlallerine maruz bırakılabileceğini gösteriyor.

"Gecesi Olmayan Hücre" (La celda sin noche), 1995’te İspanya'nın Bilbao kentinde doğan genç bir oyun yazarı, sinema ve tiyatro yönetmeni olan Irusta'nın da ilk oyunu. Madrid, Roma ve Amsterdam'da felsefe ve film üzerine eğitimini alan Irusta, 55'in üzerinde bağımsız kısa film kurgulayıp yazdı, yönetti ve yapımcılığını üstlendi. Aynı zamanda profesyonel tiyatrolarda yönetmen yardımcısı, yönetmen ve sahne yöneticisi olarak çalıştı. Bu yakın zamanda da ABD'de film yönetmenliği eğitimi almak için prestijli La Caixa bursunu kazandı.

DUYGUSAL BİR YOLCULUĞA ÇIKARIYOR

Irusta, Abdullah Öcalan'ın hapsedilme hikayesini anlatarak, siyasi düşüncenin evrimini, siyasi önerileri; ağır tecrit altında geliştirdiği fikirleri ele alıyor.

Oyun, basit sözlü anlatım yerine izleyiciyi Abdullah Öcalan'ın kendi ideolojik yolculuğunu yansıtan anlatılar üzerinden duygusal bir yolculuğa çıkarıyor.

Sanatsal ifade özgürlüğü, tek başına bir hücrenin içinde ne olup bittiğine ilişkin yenilikçi bir temsile olanak tanır. Abdullah Öcalan'ın düşüncesini temsil eden üç karakter, izleyiciye tam bir hapsetme ve dürüst bir siyasi dönüşümün inceliklerinde rehberlik ediyor. İzleyici, bu üç karakter arasındaki tartışmaları takip eder ve hapishanenin getirdiği sınırlamalara rağmen sınırsız kalan düşünce özgürlüğünün büyüsüne girer.

Bu hikaye Kürtlerin mücadelesinin bir hikayesi olsa da, aslında Irusta ve Gabilondo bunu Abdullah Öcalan'ın tutsaklığı ve direnişi üzerinden anlatarak, bir insan hakları savunuculuğu hikayesini sahneye taşıyor. Ortadoğu'da demokratik bir gelecek olasılığına ışık tutuyor ve eğer dikkatle dinlersek, aynı zamanda tüm dünyaya etkileri olabilecek bir olasılık.

SON ON YILLARIN EN İLGİNÇ PERSPEKTİFİ

Irusta, bu oyunu yazma motivasyonuyla ilgili şunları söylüyor: “Bana göre son on yılların küresel siyasi düşüncesindeki en ilginç perspektife sahip ve Avrupa için de geçerli olan Abdullah Öcalan'ın siyasi fikirlerini ve önerilerini keşfetmek ve paylaşmak istedim. Bu oyunu yazmak, aynı zamanda "Abdullah Öcalan'ın içinde bulunduğu sürrealist durumu, Türk devleti tarafından sürekli olarak ihlal edilen insan haklarını ve aynı zamanda dünyanın ve özellikle Avrupa Birliği'nin ikiyüzlülüğünün çirkin müsamahasını duyurmanın bir yoluydu.”

Abdullah Öcalan’ın durumu ile üretimine işaret eden Irusta, şu soruların öneminin altını çiziyor: “Tamamen tek bir alana hapsolmuş bir insanın içinde neler oluyor? Bir insan içinde nasıl oluyor da siyasi ideallerini ne tümden reddetme ne de dogmatikliğe düşmeden değiştirebilir? Sadece kendinizle olduğunuz bir yerde değişim nasıl gerçekleşir? Kendi iç dünyanızda gerçekleşen çelişki-çatışma, tartışma ve mücadeleler nelerdir? Sürekli adaletsizliğe maruz kalan tek bir insan nasıl olur da arzu edilen tek geleceğin doğrudan demokrasi, feminizm ve konfederalizm değerleri altında bir gelecek olduğu sonucuna varır?"

BİR OYUN YAZARI OLARAK ÜÇ HEDEFİ

Irusta'nın oyunu, Abdullah Öcalan'dan ve Kürt mücadelesinden bir şeyler öğrenmeye, çektiği eziyetlerin boşa gitmediğini ummaya yönelik bir çağrı.

Irusta, oyundaki amacını ve beklentisini şöyle ifade ediyor: ”Umarım Abdullah Öcalan'ın çalışmalarının ve hayatının dünya çapında paylaşıldığını ve sahiplenildiğini bilmesini sağlayacak bir yol vardır. Bir oyun yazarı olarak amacım, ilk olarak onun siyasi düşüncelerini ve önerilerini dünyayla paylaşmak, ikinci olarak haksız durumunu kamuoyuna duyurmak ve üçüncü olarak da cesaretini ve direncini duyurmaktı. Umarım bu oyun onun bunca yıl boyunca yaşadıklarını aktarabilir. Bu oyunun varlığından haberdar olması benim için bir onur ve ayrıcalık olur. Keşke bunu görebilseydi. Uluslararası "Abdullah Öcalan'a Özgürlük - Kürdistan'a Barış" İnisiyatifi'ne Abdullah Öcalan ile ilgili bilgilendirme ve onu savunma çabaları için teşekkür
ederim. Abdullah Öcalan'ın İmralı'daki durumuyla ilgili verdikleri bilgiler, oyunun metnini yazmam
için çok önemliydi. Onlar tarafından açıklanan durumların birçoğu oyunda yer almıştır. Umarım bu oyun, sizin Abdullah Öcalan'ın özgürlüğü için gösterdiğiniz çabaların en azından küçük bir yüzdesini gerçekleştirebilir."

OYUNUN YAPIM VE YARATICI EKİBİ

"Gecesi Olmayan Hücre", Bask başkentleri Bilbao, Donostia / San Sebastian ve Vitoria-Gasteiz'in üç belediye tiyatrosu tarafından düzenlenen "Yeni Dramaturjiler" programı (Nuevas Dramaturgias / Antzerkiginzta Berriak) tarafından geliştirildi ve seçildi. Oyun, bu üç tiyatro, Antzerkiz ve Kosta Rika Kültür Bakanlığının ortak yapımıdır.

Oyunun uluslararası açılışı San José, Kosta Rika'da yapıldı ve Mart 2023'te Bask ülkesinde turneye çıkacak.

Oyunun yaratıcı ekibi Bask ve Kosta Rikalı yetenek Mireia Gabilondo (yönetmen), Fernando Bernués (senografi ve kostüm), David Bernués (ışık ve görsel-işitsel). Oyuncular esa Andrés Montero, Noelia Campos ve Roberto Bautista. Yönetmen yardımcısı Natalia Regidor, ses yönetmeni Daniel Alarcón. Kosta Rika'dan prodüksiyon ekibi ise Rafael Ávalos, Sally Molina ve Arlette Arroyo'dan oluşuyor.