Kürtçe kültür üzerindeki baskılar yıllardır devam ediyor. Baskılar azalmadığı gibi Covid-19 salgını ile birlikte Kürtçe kültür sanat etkinliklerine yasak getirilmesinde bu gerekçe öne sürülürken Türkçe olanlara ise herhangi bir engel konulmuyor. Son olarak Mardin Valiliği’nin salgın gerekçesiyle Kürtçe oyunu yasaklayıp Türkçe olan tiyatro oyununa ise izin vermesi bu örneklerden bir tanesi.

2021 yılında salgın sebepli kapanmalar sonunda tam açılmanın ve kültür sanat etkinliklerinin de yaz dönemine gelmesiyle birlikte Kürtçe için yasaklar da başlıyor. 2021 yılında Kürtçe kültür sanat etkinliklerine getirilen yasaklara baktığımızda sadece sahnede kesilmiyor cezalar, hücrelerinde şarkı söyleyen tutsaklara kadar uzanıyor.

Mezopotamya Ajansı, Gazete Karınca ve Susma24’ün yıl içerisinde yaşanan yasaklara dair haberlerini derledik.

2 HAZİRAN 2021

2020’de Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı’nın yasakladığı Bêrû adlı Kürtçe tiyatro oyununu yasak kararına karşı açılan davanın duruşması gerçekleşti.

17 HAZİRAN 2021

İstanbul’da Bêrû adlı Kürtçe tiyatro oyununa Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından getirilen yasağa karşı açılan yürütmeyi durdurma davası reddedildi. Mahkeme verdiği kararda, “TJN’nin MKM ile MKM’nin de PKK ile iltisaklı” olduğunu öne sürdü.

7 TEMMUZ 2021

İstanbul Beyoğlu Belediyesi zabıta ekipleri, İstiklal Caddesi’nde 7 Temmuz’da Kürtçe müzik yapan müzisyenlerin şarkı söylemesine izin vermedi. Müzisyenlerin, müzik aletlerine el koydu.

23 AĞUSTOS 2021

Elazığ Cezaevinde aralarında Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari eski milletvekili Leyla Güven’in, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır İl Eşbaşkanı Hülya Alökmen Uyanık’ın ve Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Genel Başkan Yardımcısı Fethiye Ok Çiçek’in de bulunduğu dokuz kadın tutuklu hakkında disiplin soruşturması başlattı.

31 AĞUSTOS 2021

Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nde kalan tutuklular Kürtçe şarkı söyledikleri için haklarında soruşturma açıldığını, savunmalarını da Kürtçe yapmak istediklerini fakat bunun engellendiğini aktardı.

16 EYLÜL 2021

Batman Cumhuriyet Başsavcılığı, 14 Ağustos 2021 günü düzenlenen bir mitingde Şivan Perwer’e ait Serhildan jiyan e şarkısı eşliğinde halay çeken 13 kişi hakkında soruşturma başlattı.

5 EKİM 2021

Anayasa Mahkemesi, Diyarbakır’da Kadri Pervane’nin kullandığı halk otobüsünde yüksek sesle dinlediği Kürtçe şarkı nedeniyle aldığı 2 yıl hapis cezasının hukuka uygun olduğuna karar verdi. Kararda, “terör örgütü propagandası” olduğuna hükmedilen parça nedeniyle Pervane’nin “ifade özgürlüğünün ihlal edilmediği” belirtildi.

13 EKİM 2021

Avesta Yayınları’nın Mardin’de yazar Mîrza Metîn ile düzenlemeyi planladığı Kürtçe edebi söyleşi, polislerin mekâna gelerek etkinliği “salgın” gerekçesiyle engellemek istemesi sonucu yarıda kaldı. Bunun üzerine Avesta Yayınları, Mardin’deki etkinliklerini durdurma kararı aldığını duyurdu.

16 EKİM 2021

MKM’nin İstanbul Bostancı Gösteri Merkezi’nde yapacağı 30. yıl kuruluş yıldönümü kutlaması İstanbul Valiliği tarafından izin verilmesine rağmen, etkinliği saatler kala Kadıköy Kaymakamlığı tarafından yasaklandı.

13 KASIM 2021

Kürt müzisyen ve Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) sanatçılarından Veysi Ermiş’e, şarkılarındaki “Kürdistan” ve “gerilla” ifadeleri üzerinden “örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle 1 yıl 6 ay 20 gün hapis cezası verildi. 

15 KASIM 2021

Fatih Kaymakamlığı, Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Gençlik Meclisi’nin “Bağımlılığı kıralım yeni yaşamı kuralım” kampanyası kapsamında Su Gösteri Sanatları Sahnesi’nde düzenleyeceği Özcan Ateş’in Dawiya Dawî (Eninde Sonunda) adlı stand up gösterimini engelledi.

16 KASIM 2021

AKP’li Keçiören Belediyesi, Kürt sanatçı Mem Ararat’ın 4 Aralık 2021’de ilçedeki Neşet Ertaş Kültür Merkezi’nde yapacağı konseri iptal etti.

5 ARALIK 2021

Mardin Valiliği’nin kentteki Yay Grand Otel salonunda 5 Aralık 2021 tarihinde Amed Şehir Tiyatrosu tarafından sahnelenmesi beklenen Kürtçe “Tartuffe” oyununu yasakladığı duyuruldu. Valilik, kentte neredeyse her 15 günde bir uzatılan eylem ve etkinlik yasağı kararını oyunun engellenmesi için gerekçe gösterdi.

YARIN: MKM emekçilerinden heykeltıraş Şahin Doğan Kürtçe kültür üzerindeki baskı politikalarını ANF’ye değerlendirdi.