Hakkari’nin Şemdinli ilçesindeki Nehri bölgesi, iklimsel özellikleri, coğrafi yapısı ve doğasıyla farklı bir bölgedir. Kuzey Kürdistan’ın soğuk ikliminin aksine ılıman iklimi nedeniyle zengin tarım ürünlerine sahip. Bu özelliklerinden dolayı tarih boyunca siyasi ve dini merkezlerden biri olmuş, birçok tarihi yapı inşa edilmiş. Bu yapılardan biri de Kayme Sarayı’dır.

Şêx Ubeydullah’ın oğulları Şêx M. Sıddık ile Seyit Abdullah tarafından 1890 -1910 tarihleri arasında yaptırılan; ihtişamlı mimarisiyle dikkat çeken sarayı, her yıl binlerce kişi ziyaret ediyor.

KÜRT TARİHİ İÇİN ÖNEMLİ YER

Şemdinli ilçe merkezinde esnaflık yapan Şeyh Ubeydullah’ın torunlarından Fahir Geylani, Kayme Sarayı’nın Kürt tarihi için önemli yer tuttuğunu söyledi.

Kürtlerin bu sarayda siyasi, dini, sosyal ve ekonomik alanlarda kararlar aldığını ifade eden Geylani, “Nehri İsyanı, yani tarihteki en büyük Kürt isyanının temellerinin atıldığı, karara bağlandığı saraydır. Bu saray ayrıca medrese olarak bir eğitim yuvasıydı” dedi.

BÜYÜK BİR MANEVİ DEĞERİ VAR

Kürt ileri gelenlerinin katılımıyla Kayme Sarayı’nda yapılan toplantıda alınan karar sonucu Şeyh Ubeydullah’ın Rusya’daki Kürtlere de mektup göndererek, harekete katılmaya çağırdığını belirten Geylani, şöyle konuştu: “Şeyh Ubeydullah, Nehri Hareketi kapsamında tarihte ilk kez Kürt kurum ve oluşumları, aşiret reisleri, toplumsal karşılığı olan önemli şahsiyetler, ‘Komeleya Siyasiya Kurdi”de bir araya getirmiştir. Şeyh Ubeydullah Nehri, bu merkezin başkanıdır. 1880’lerden bu yana Kürdistan uğruna her türlü mücadele verilmiş. Günümüze kadar bütün Kürdistani hareketler Şeyh Ubeydullah ve Seyyit Taha’dan etkilenmişlerdir. Buna siyasi hareketleri de ekleyebiliriz. Kürt tarihinde en büyük başkaldırılardan birine ev sahipliği yapmış olan Keyme Sarayı’nın, Kürtler için çok büyük bir manevi değeri vardır. Bu yüzden devamlı ziyaret ediliyor.”