Qamişlo’da 2012’de kurulan Mihemed Şêxo Kültür ve Sanat Merkezi’nde, 11 kültür ve sanat ekibi bulunuyor. Müzik, tiyatro ve folklor ekipleri Kuzey ve Doğu Suriye’de gerçekleşen tüm faaliyetlere katılım sağlıyor.

Asıl adı Mihemed Salih Şêxmûs olan Mihemed Şêxo, 1948’de Qamişlo’nun Xecokê köyünde yoksul bir ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya gelir. Mihemed Şêxo, maddi imkansızlıklardan dolayı 3. sınıfta kadar okur. Küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Mihemed Şêxo, 1969’da Lübnan’a gider ve iki yıl müzik eğitimi alarak ‘Serkeftin’ adında bir müzik grubu kurar. Ramazan Omerî, Mehmud Ezîz, Peruîn gibi Kürt genç sanatçılarından oluşan grup, kısa zamanda Lübnan halkı ve sanatçılarının dikkatini çeker. Mihemed Şêxo, Lübnan’dan sonra Bağdat’a geçerek Bağdat Radyosu’nda halkla buluşur. Lübnan ve Bağdat yolculuğu sonrası Rojava'ya dönen Mihemed Şêxo, burada ‘Ay Gewrê’ isimli ilk albümünü çıkarır. Halkın gönlünde taht kurmasıyla Suriye devletinin baskıları da artar. Bitmek bilmeyen baskı, gözaltılar sonrası Mihemed Şêxo, Başûrê Kurdistan’a geçmek zorunda kalır. Orada pêşmergeye katılır ve aynı zamanda da sanatına devam eder. Mihemed Şêxo mücadele ve sanatı bir arada yürütürken, pêşmergenin yenilgisi ve Rojhilat'a çekilmesinden sonra pêşmergelerle Rojhilat'a gider. Rojhilat’ta da sanatını sürdüren ve aynı zamanda öğretmenlik yapan Mihemed Şêxo’nun eserleri, İran rejimi tarafından da fark edilir. "Ey felek/ ji bo çi bextê me hoye/ Em bê dost û bê kesin” ifadesini kullandığı için soruşturma açılır. Mihemed Şêxo'ya, Tahran Radyosu’nda eserlerinde, ‘Kurdistan’ geçen yerlerin ‘Gulistan’ olarak değiştirilmesi şartıyla yayınlanması teklif edilir fakat bunu kabul etmeyince 11 yıllık sürgünün ardından tekrar doğduğu Qamişlo'ya dönen Mihemed Şêxo, sanatını sergilemeyi sürdürür.

14 ALBÜMÜNDE HAKİKAT ARAYIŞI

Tarihsel, toplumsal gerçekliğe ve Kürt halkının acılarına değinen, hakikati gün yüzüne çıkaran Ay Lê Gulê, Eman Dilo, Nesrîn, Xemcivîn, Gewrê, Şêrînê Nû Gihayê, Ax û Yeman Şikrayê, Di Xewde, Ez Der Bûm, Were Were, Min Canek Dît, Dilvîna Min, Cana Şêrîn, Rabe ji Xewê, Hebs û Zîndan, Gulîzar, Perwîn, Eyd û Erefat, Kê Dinya Hêjand, Pir Şêrîne, Aso Ey Hawar, Şivan, Mixabin Dil Kuştiyê, Keça Delal, Ji Min Dûr Ket, Ey Felek, Her Erom, Di Zîndanê Dinalim, Rewşa Ciwata, Kewê, Şermîn ê Dil, Xortên Me, Çavên Xwe Veke, Xem u Xeyal, Çipka Xunavê, Sînem, Keçka Gundê Me, Min Bihîstî, Axina Min Tim ji Dil Tê, Êmê, Axîna min, Azade Şêrîn eserlerini üreten Mihemed Şêxo’nun toplam 14 albümü bulunuyor. Mihemed Şêxo’nun söz ve müziği kendisine ait olduğu ‘Bê Xebat’ adlı parçasında ise çalışma ve çaba olmadan, bilgisizlik ve cehalet içinde olmanın, hak yoksunu bir yaşam sürmenin, kimlik ve değerlerden uzaklaşmanın olumsuzluklarına değinerek, aydınlanma ve bilgelik arayışının önemine vurgu yapar. Mihemed Şêxo, bireyin hakikate ulaşmasında ve toplumsal sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğine de dikkat çekiyor:

“Bê xebat û kar û bizav

Bê zanîn û rijîm û rav

Nabê xudanê heq û nav

***

Ayîn ji bo te kirne dav

Talan dikin pê xak û av

Her dijmin hêz û dirav

***

Eger bimînî sist û xav

Ev taristan nabê hetav

Peyda dibî jana zirav”

***

Pêşkeve xorto gav bi gav

Bi xebite ji dil û hinav

Şarebaze û hebe sed çav” 

ON BİNLER UĞURLADI

Kurdistan'ın dört parçası ve sürgünlerle geçen 41 yıllık ömrüne sığdırdığı başarıların sahibi olan Mihemed Şêxo, kaleme aldığı parçalarıyla Kürtlerin gönlünde taht kurdu. Qamişlo’da 9 Mart 1989’da vefat eden Mihemed Şêxo için 70 bin kişi Qamişlo’da toplanır ve Mihemed Şêxo’yu son yolculuğuna uğurlar.

MİHEMED ŞÊXO’NUN İZİNDE YÜRÜYORLAR

Qamişlo’da 2012’de kurulan Mihemed Şêxo Kültür ve Sanat Merkezi’nde, 11 kültür ve sanat ekibi bulunuyor. Müzik, tiyatro ve folklor ekipleri Kuzey ve Doğu Suriye’de gerçekleşen tüm faaliyetlere katılım sağlıyor. 17 kişiden oluşan Botan Müzik Grubu, 5 kişiden oluşan Pale Müzik Grubu, 10 kadından oluşan Sakine Müzik Grubu, 20 kişiden oluşan Şehit Welat Folklor Grubu, 8 kişiden oluşan Şehit Osman Çocuk Tiyatro Grubu, 6 kişiden oluşan Tiyatro Grubu, 5 kişiden oluşan Girbawî Müzik Grubu, 14 kişiden oluşan Girbawî Çocuk Müzik grubu, 11 kişiden oluşan Qudurbeq Müzik Grubu, 12 kişiden oluşan Kulîlkên Rojava Müzik Grubu, dört kişiden oluşan Bawer Müzik Grubu, Mihemed Şêxo’dan devraldıkları kültür ve sanat aşkını Mihemed Şêxo Kültür ve Sanat Merkezi’nde yaşatıyor.

112 kişinin yer aldığı kültür ve sanat gruplarında, Kürt, Arap, Süryani halklar olmak üzere Kuzey ve Doğu Suriye’de yaşayan halklar kültürlerini yaşatarak, yeni nesillere aktarıyor.

EĞİTİMLERE ARA VERİLMİYOR

Müzik, tiyatro ve folklor eğitimlerinin sistematik bir şekilde sürdürüldüğü Mihemed Şêxo Kültür ve Sanat Merkezi’nde haftada iki gün keman, gitar ve tambur eğitimi veriliyor.

Mihemed Şêxo Kültür ve Sanat Merkezi, 2’nci Orkeş Müzik Festivali’ne, 6’ncı Şehit Yekta Herekol Tiyatro Festivali, 6’ncı Şehit Ronahî Bawer Folklor Festivali, 8’inci ‘Keziyên Hunandî ya Azadiyê’ Çocuk Festivali’ne ev sahipliği yaptı.