Sadece rengarenk çiçeklerin filizlendiği gün değildir Newroz. Direniştir, zulme karşı duruştur, zalime karşı öfkedir Newroz.

Awaza Çiya tarafından 2007 yılında yazılan “Newroza Arî” parçasının hikayesini Awaza Çiya Üyesi Baran Dilbihar ANF’ye anlattı.

NEWROZ’UN ÇEKİCİ ÖZELLİĞİ

“Newroza Arî” bestesinin 2007 yılında bir arkadaş tarafından yapıldığını söyleyen Baran Dilbihar, “Awaza Çiya olarak bir araya geldik ve bu besteyi nasıl değerlendirebiliriz tartışmasını yürüttük. Awaza Çiya olarak, Newroz’un çekici özelliğinden kaynaklı besteyi bir Newroz şarkısı için kullanma kararı aldık” dedi.

Baran Dilbihar, Awaza Çiya’nın 2006 yılında kurulduğunu hatırlatarak, “İlk defa Awaza Çiya adında bir grup kuruluyor. Tabi bu parçadan önce de ürünleri var ama Newroz’a dair de bir şarkımızın olmasını istedik. Eğer Kürt halkının geçmişine bakarsak ve tarihini göz önünde bulundurursak Newroz’un çok farklı bir anlam taşıdığını görebiliriz. Kürt halkının Newroz’a olan bağlılığı biliniyor. Awaza Çiya’da halkı etkilemek, duygularına hitap etmek için kurulan bir gruptu” diye belirtti.

ÇEKİMLERİN AKSAMA NEDENLERİ

Söz ve Müzik Awaza Çiya’ya ait olan “Newroza Arî” parçasının öyle kolayca yazılmadığını belirten Baran Dilbihar, o süreçleri şöyle anlattı: “Tabi Newroz şarkısını yazmak o kadar da kolay olmadı. Newroz’un anlam ve önemine ilişkin ön araştırma yapmak gerekiyordu. Hemen hemen 2 gün içerisinde parçanın sözlerini yazdık. “Newroza Arî” parçasının tamamlanmasıyla tüm arkadaşları coşku sardı. Biz devrimciydik, koşullarımız zordu. Aslında zor koşullarda yapılan bu sanat olsun ya da farklı bir çalışma olsun dikkat çekiyor ya da mucizevi durumların ortaya çıktığını da söyleyebiliriz” diye kaydetti.

Baran Dilbihar, Türk devletinin yoğun keşif hareketliliğinden kaynaklı parçanın klibinin geç çekildiğine dikkat çekerek konuşmasını şöyle sürdürdü: “Newroza Arî” parçanın sözleri 2007’de yazıldı. Fakat çekimlerde aksamalar yaşandı ve zorlu bir süreçti. O dönemlerde Türk devletinin keşif uçakları sürekli hareket halindeydi, çoğu zaman yerimizi değiştirmek zorunda kalıyorduk. Bir yıl içerisinde sadece 7 kamp değiştirmek zorunda kaldık. Bu nedenle klipi çekmek kolay olmadı. Bunun yanı sıra 2007 yılının 11’inci ayında Oremar eylemi gerçekleşti. Bu nedenle Oremar parçasına da bir yandan ağırlık verdik. Devamında Destan Zapê parçası yayınlandı ve ardından ise Newroza Arî parçasının çekimleri Xinêre’de yapıldı ve parça 2008 yılında yayınlandı.”

‘İLK ATEŞ GARÊ DAĞI’NDA YAKILDI’

“Newroz, Nû Roj anlamına geliyor yani yeni bir gün. Kürt halkı içerisinde böyle tanınıyor. Newroz, Arî halkının yeni yılıdır. 20 Mart’ta gece ve gündüz eşit zaman aralığına sahip. Gece 12 saat gündüz 12 saat oluyor. 21 Mart’ta ise gündüz geceden daha uzun sürüyor. Günler bahara yaklaşıyor, doğayla bütünleşiyor. Çeşmeler akmaya başlıyor, tohumlar çiçek açıyor. Kürtlerin meşhur bir sözü vardır, “Adar e Gul Li Dar e, Berx û Pez Berdin Ber Pale”. Newroz’da ya da Arî halkının yıl başında günler bahara yaklaştığında yeniden doğuşlar yaşanıyor” diyerek parçanın adının neden Newroza Arî olduğu anlatan Baran Gulbahar, M.Ö 612 yılında Newroz Bayramı’nın artık ulusal bir bayram anlamı taşıdığını da şu sözleriyle paylaştı: “Dehak adında zulümkar bir insan vardı. Ortadoğu’da büyük bir imparatorluğa sahipti. Bu bölgede yaşayan halk, Dehak’ın baskı ve zulmüne karşı ittifak kurmaya mecburdu. Bu ittifak ise Medya Konfederalizmi ile Babil arasında yapıldı. Dehak’a karşı Garê Dağı’nda saldırıya geçtiler. Çünkü Ninova’ya en yakın yer Garê Dağı’ydı. Medya Konfederalizme bağlı süvariler Ninova’yı ele geçirdi ve ateşe verdiler. İlk defa Newroz ateşi Garê Dağı’nda yandı. Peşi sıra tüm dağlarda ateşler yakılmaya başlandı. İlk ateş sadece Kürt halkının ateşi değildi, Dehak’ın zulmü altında yaşayan halkların ateşi oldu. Bu ateş özgürlük ve kölelikten arınma ateşi oldu.”

NEWROZ ATEŞİ YENİDEN DİRİLDİ

Özgürlük Hareketi’nin yürüttüğü mücadelenin Newroz ile çok yakından bağının olduğuna işaret eden Baran Dilbihar, “Demirci Kawa’nın öncülüğünde Zerdüştlük yaratıldı. Mazlum Doğan, Apocu çizgiyle tarihe geçti. Newroz ateşini yeniden diriltti. Önder Apo, 1973 Newroz’unda mücadelenin ilk grubunu oluşturdu. Mazlum Doğan yaktığı ateşle ve “Berxwedan Jiyan e” eylemiyle Önder Apo’nun attığı ilk adımı tamamladı. Medya’nın yaktığı ateş git gide sönmek üzereyken yeniden dirildi, gürleşti. Önder Apo’nun çıkışı Newroz’un dirilmesiydi, Mazlum Doğan’ın çıkışı Newroz halkının dirilişiydi. Bunun için Newroz bugün büyük bir coşkuyla kutlanıyor” diyerek konuşmasını sonlandırdı.

'NEWROZA ARÎ' PARÇASININ SÖZLERİ

“Şengâ buharê xemla adarê

Xweş xêr hatî bi xêr hatî Newroza Arî

Newroza Arî

***

Roja azadî şahî û şadî

Dil pîrozî buhardozî dengê welatî

Şêrînmakî tev ronakî roja hilatî

Newroza Arî

***

Cejna medyayî Arî Kawayî

Dil bû xweş bû agir geş bû Ahlap dadayî

Newroza Arî

                        ***

Mazlûm û bînî Rehşan nû jînî

Li bejna Heval Zekiye al keske sorî

Şevqa Apoyê bilindî li çiyayê Cûdî

Nîşana xelata kurdî li çiyayê Cûdî

Newroza Arî”