Îsmaîlê Dêrîkî, 1960'ta Dêrîka Hemko'nun Til Xenzîr köyünde doğdu. Yurtsever bir ailede yetişti. İlkokulu köyde, orta ve liseyi Dêrîk'te okudu. İlkokuldan liseyi bitirdiği güne kadar sınıfının en başarılı öğrencilerinden oldu.

Liseye giderken komünist düşünceleri benimsedi. O sırada Sol Parti ile ilişki sağladı. Ancak partinin küçük burjuva özellikleri nedeniyle katılım sağlamadı.

1979 sonunda Şam'da üniversiteye başladı. Sivil mühendislik bölümünü okuyordu. 1980'de onun öncülüğünde üniversite öğrencileri ideolojik bir grup kurdular. Amaçları komünist bir Kürdistan kurmaktı. Silahlı mücadeleyi savunuyorlardı. Bu amaçla hem ideolojik ve teorik  çalışmalar yapıyor hem de Şam ve Halep üniversiteleri ile Kürdistan'daki liselerde örgütlenme çalışmaları gerçekleştiriyorlardı.

1980 sonuna gelindiğinde güçlü bir grup ortaya çıktı. Grup üyeleri de Rojavayê Kurdistan'ın en başarılı üniversite ve lise öğrencilerinden oluşuyordu. Deyim yerindeyse toplumun geleceği olan gençlerdi. Tıp, mühendislik, öğretmenlik, sanat, edebiyat gibi farklı bölümlerde okuyan bu öğrenciler, okuldaki başarılarıyla da göz dolduruyorlardı.

Îsmaîlê Dêrîkî 1981'de PKK kadrolarıyla tanıştı. Bu tanışma birlikte çalışma yapmaya yol açtı. O dönem Mazlum Doğan'ın zindanda gönderdiği yazıları Arapça'ya çevirdi.

MURAT KARAYILAN ANLATIYOR

12 Eylül ardından Bakurlu bütün örgütler, Rojava ve Suriye'ye gelmişti. Îsmaîlê Dêrîkî onları da inceliyordu. Bu partilerden PKK'yi kendi gruplarına yakın buldu.

PKK Yürütme Komitesi Üyesi Murat Karayılan o sürecin tanıklarından biri… Karayılan, o dönemi şöyle anlatıyor:

“Şam ve Halep'teki üniversitelerde ve Kürdistan'daki liselerde öğrenciler Partimize sempati duymaya başladı. Şam’da İsmail Dêrîkî, Kobanê'de Mahmûdê Qusî gibi arkadaşlar öğrencilere öncülük yapıyordu. O öğrencilerin çoğu daha sonra Partimize katıldı veya kitle içinde çalışmalarda yer aldılar.

Bu arkadaşların o dönem ideolojik bir grupları vardı. ‘Biz de Rojava'nın PKK’sini kuralım. Biz ayrıyız, PKK ayrı. Ama ittifak olalım’ diyorlardı. Bu arkadaşlarla uzun tartışmalarımız oldu. Birbirimizi ikna etmeye çalışıyorduk. Sonunda bu arkadaşlar ikna oldu ve ayrı bir örgüt kurmak yerine PKK'ye katılım kararı aldılar. O dönem, birkaç öğrenci dışında, Îsmaîlê Dêrîkî ve arkadaşları PKK'ye katılım kararı aldılar.”

PKK MK ÜYELİĞİNE SEÇİLEN İLK ROJAVALI

Rojava'nın en ideolojik grubunun bu kararı alması, PKK'nin tüm Rojava'da halk içindeki örgütlenmesini de rahatlattı. Îsmaîlê Dêrîkî o süreçte hem üniversite eğitimine devam etti hem de Lübnan’daki Helve Kampı’na giderek askeri eğitim aldı. Ayrıca örgütün diplomasi çalışmalarına da yardımcı oldu.

Îsmaîlê Dêrîkî üniversite diplomasını aldığı gün ise, tümüyle PKK'nin çalışmalarına katıldı. 1986'da yapılan PKK 3. Kongresi'nin delegelerinden biri oldu. Ve 1987 ilkbaharında siyasi komiser olarak Botan'a gitti. O süreçte Kör Cemal ve Şêxmus gibi sağ provakatörlerin halka verdiği zararların önüne geçmeye çalıştı. Halkı tekrar Partiye kazandırmak için çok çalışma yürüttü. 1988'e gelindiğinde ise işgalcilere karşı askeri eylemlere başladı.

Îsmaîlê Dêrîkî 1989'da PKK MK üyeliğine seçildi. O, Rojavayê Kurdistan kadroları içinde Merkez Komite üyeliğine seçilen ilk devrimci oldu. Ardından bölge sorumlusu olarak Wan'a geçti. Onun liderliğinde gerilla ordusu orada sürekli büyüdü. İşgalci Türk devletinin bölgedeki taktiklerini boşa çıkardı.

ŞEHADETİ VE ETKİSİ

PKK Merkez Komite Üyesi Îsmaîlê Dêrîkî, 26 Haziran 1990'da Wan'ın Elbak ilçesinde işgalci Türk ordusuyla girdiği bir savaşta şehit düştü.

Katılımı ile ideolojik ve teorik olarak kendisini donatmış yüzlerce öğrenciyi PKK ile buluşturan, onların kadro, yerel çalışan veya taraftar olmasını sağlayan bu Devrimci Önder, şehadetiyle de tüm Rojava'da etki yarattı. Mazlum Doğan'ın şahadeti nasıl ki büyük bir etki yaratmış ve mücadeleyi direniş hattında büyütmüşse, Îsmaîlê Dêrîkî'nin şehadeti de Rojavayê Kurdistan'da öyle bir etki yarattı.

Toplum ve özelde de aydın gençlik, onun şahadeti ardından akın akın PKK saflarında buluştu. Sayısız katılım gerçekleşti. Bu nedenle Rêber Apo, "Rojavayê Kurdistan'daki şehitler kervanının lideri Îsmaîlê Dêrîkî yoldaştır" ifadesini kullandı.

Suriye’de iki büyük üniversite vardı. Şam ve Halep üniversiteleri… Îsmaîlê Dêrîkî’nin PKK’ye katılım kararı alması ardından PKK taraftarı Kürt öğrenciler bu üniversitelerde sürekli artış gösterdi. Onlar Îsmaîlê Dêrîkî’nin yolunda yürüdü ve katılım sağladılar. PKK tarihinde bölük, tabur, bölge ve eyelet komutanı veya MK üyesi olmuş yüzlerce Rojavayê Kurdistanlı ve binlerce savaşçı ARGK saflarında şehit düştü. Hakeza HPG ve YPG/YPJ saflarında da… Hepsi için önemli temel sembollerden biri Îsmaîlê Dêrîkî oldu.

O, kendi köyünü de çok etkiledi. Kızkardeşi Şervîn dahil kendi köyünün 25 şehidi vardır. Bu nedenle Til Xenzîr olan köyün adı, halk tarafından Gundê Şeran (Aslanlar Köyü) olarak değiştirilmiştir.

1990'dan bu yana onlarca yıl geçti. Ancak onun ismi unutulmadı. Aksine Rojava'da halen büyük bir etkiye sahip. Hemen her evde onun fotoğrafları bulunuyor. O, direniş şarkılarında, çocukların ve yeni devrimcilerin isimlerinde yaşıyor, yaşayacak.