Dünya Anadil Günü: Kürtçeyi sahiplenelim

Siyasi parti ve kurumlar, Kürtçeyi sahiplenmeye mesajları verdi, AKP-MHP iktidarının saldırılarına dikkat çekti.

21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle kurum ve siyasi partiler tarafından açıklamalar yapıldı. Anadile dönük saldırılara dikkat çekilen açıklamalarda, Kürtçeyi sahiplenme, her alanda konuşma mesajları öne çıktı.

DBP: YAŞAMIN HER ALANINDA KULLANMALIYIZ

Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), "Tekçi politikalardan nasibini alan dillerden biri de Kürtçedir. Şark Islahat Planı ile resmi kurumlar başta olmak üzere çarşı ve pazarda Kürtçe konuşulmasını yasaklayarak Türkçeyi hâkim kılmaya çalışan vesayetçi ve merkeziyetçi bu zihniyet güncelliğini hala korumaktadır" dedi.
12 Eylül Darbesi döneminde Diyarbakır Cezaevi'ndeki “Türkçe konuş, çok konuş” dayatmasının günümüzde AKP-MHP iktidarı tarafından sürdürüldüğüne dikkat çekilen açıklamada, şunlar belirtildi: "Kürt halkının inadı ve kararlı mücadelesiyle bugün açılan TV’ler ve seçmeli dersle göstermelik çözümler geliştiriliyor. Kürtlerin başta siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik statüsünün anayasal güvenceye kavuşturulması ve bununla bağlantılı olarak ana okul, ilk, orta, lise ve akademik düzeyde üniversitelerde resmi ve bölgesel dil olarak tanınması çözümün olmaz ise olmazıdır. Bu talepler karşılanmadan yapılan tüm çözümler palyatif ve sorunun esasını çözmekten uzak olup göstermelik adımlardan öteye geçmeyecektir. Tüm bu hakların kazanılması için Kürtlerin ve Kürdistan halklarının ortak mücadelesi büyüdükçe gelişme sağlanacaktır. Kürt halkı şimdiye kadarki tüm kazanımlarını bu toplumsal mücadele ile kazanmıştır. Bundan sonra da bu mücadele büyür ve gelişirse bu haklar kazanılmaya devam edecektir."
Açıklamanın sonunda, "Dilimizi ve kültürümüzü korumanın ve geliştirmenin en önemli yolu yaşamın her alanında dilimize ve kültürümüze sahip çıkmak ve yaygınlaştırmaktır" denildi.

EĞİTİM SEN: ANADİL HAKTIR VE BAŞARIYI DA ARTIRIYOR

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen), 21 Şubat Anadil Günü kapsamında açıklama yaptı. Eğitim Sen Genel Merkezi’nde yapılan toplantıya sendika üyeleri katıldı. Eğitim Sen Genel Başkanı Nejla Kurul, farklı anadili ve kültürlerin özgürce yaşaması ve gelişmesinin önündeki bütün engellerin kaldırılmasını istedi. UNESCO verilerine göre, dünyada yaklaşık 5 bini yerli dili olmak üzere 7 binden fazla dil konuşulduğunu hatırlatan Kurul, bu dillerin 40’nın yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Kurul,  UNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlasına göreyse Türkiye'de 18 dil yok olmuş veya yok olma tehlikesi altında olduğunu ifade etti.
Çocuğun gelişiminde aile yaşantısının belirleyici olduğunu kaydeden Kurul, okul öncesi dönemde çocuğun konuşma dili olarak tek dil bildiğini ve bu dilin çocuğun anadili olduğunu söyledi.
Kurul, “Anadilde eğitim çocuğun ikinci dili öğrenmesini kolaylaştırmakta, ikinci dili öğrenmek de anadili geliştirmektedir. Anadilinde eğitim alabilen çocukların okuma, yazma, düşünme ve ifade becerilerinde olumlu gelişmeler kaydettiği bilinmektedir" dedi.
Kurul, 21 Şubat’ın Türkiye’de özellikle anadili Türkçeden farklı olan Kürtçe, Arapça, Lazca, Hemşince, Çerkezce gibi milyonlarca çocuğun kendi anadillerinden koparıldığı ortamda kutlandığına dikkat çekti.
Kurul son olarak şunları kaydetti: “Her bireyin kendi ana dilini öğrenmesi ve bu dilde eğitim almasının önündeki bütün engeller kaldırılmalıdır. Tüm dünya ve Türkiye halklarının 21 Şubat Dünya Anadili Günü’nü kutluyor, farklı anadili ve kültürlerin özgürce yaşaması ve gelişmesinin önündeki bütün yasal ve fiili engellerin kaldırılmasını talep ediyoruz.”

DİL PLATFORMU VE PARTİLER BULUŞTU

Kürt Dil ve Kültür Ağı ile Kürt Dil Platformu, Amed'in Sur ilçesinde bulunan bir otelde, 21 Şubat kapsamında bir araya geldi. Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı Berdan Öztürk'ün yanı sıra platform bileşenlerinden Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz, Kürdistan Komünist Partisi (KKP) Genel Başkanı Sinan Çiftyürek,  Azadi Hareketi Sözcüsü Ayetullah Aşitî, Kürdistan Demokrat Partisi - Bakur (KDP-Bakur) Sertaç Bucak, Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK) Sözcüsü Hanifi Turan ile HDP'li çok sayıda milletvekili buluşmada yer aldı.  
HDP İl Eşbaşkanı Zeyyat Ceylan, halka "Çocuklarınızla her alanda Kürtçe konuşun" çağrısı yaptı.
Mezopotamya Dil Kültür ve Araştırmaları Derneği (MED-DER) Eşbaşkanı Şilan Elmas Kan, Kürtçenin yaşamın her alanında kullanılması ve geliştirilmesi çağrısı yaptı.
Kürt Dil ve Kültür Ağı ile Kürt Dil Platformu'nun Kürt siyasetinden 2022 Newrozu'nun Kürtçe Newrozu olmasını isteyeceğini aktaran Kan, "Sadece bir kentte değil tüm Newroz kutlamalarının yapıldığı kentlerde en önemli başlık Kürtçe olmalı. Sadece siyasetçiler değil bütün yazar, aydın, şair, seyda, sanatçı ve şahıslar Newroz kutlamalarında dil üzerine konuşmalı. Dil üzerine konuşacaklar Kürt halkına şunu sormalı: Siz Kürtçenin eğitim ve resmi dil olmasını istiyor musunuz? Bu talep yüksek sesle onaylatıldığında Kürtçe anadilde eğitim için de referandum niteliği taşıyacak. Milyonların birlikte bu talebe karşılık vereceğini umuyoruz" ifadelerini kullandı.
Kan, 8 Mart çalışmalarının tümünde de benzer talebin haykırılması çağrısı yaparak, şöyle devam etti: "Kürt kadınları ve dostları, bu çalışmalarda da benzer talebi yüksek bir sesle referanduma sunacaklar. Bu talebin onaylatılması birçok alana büyük bir moral verecek. Kürt Dil ve Kültür Ağı ile Kürt Dil Platformu olarak Kürdistan'ın bütün kentleri ve metropollerde şubelerimizi çoğaltmak istiyoruz. Dil örgütü kurmak istiyoruz. Dil çalışmaları her alanda büyümeli. Her kurum ve örgüt kendi alanında çalışmaları büyütmeli, birbirine destek vermeli. Kürt medyasıyla da ilişkiler daha da sistemleştirilmeli, Kürt medyasından Kürtçeye daha çok ağırlık vermesi istenmeli." Kan, son olarak 15 Mayıs Kürt Dili Bayramı'na kadar sürecek çalışmalar kapsamında seminer, panel ve konferanslar düzenleneceğini aktardı.
DTK Eşbaşkanı Berdan Öztürk, Kürt halkının ve onun dilini savunan siyasi parti ve sivil toplum örgütlerinin dil mücadelesine ağırlık vermesi gerektiğini kaydetti.
KKP Genel Başkanı Sinan Çiftyürek, "Sokaklardan evlere kadar Kürtçenin konuşturulması gerekir. Kürtçenin yayılması için halkın bilgilendirilmesi gerekir. Bunun için anneler önemlidir. Bu yüzden de anneler için bir platform kurulup, bilgilendirmeler yapılabilir. Kürt sanatçılarla ortaklaşıp büyük konser ve festivaller yapmalıyız" dedi.
DBP Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz ise "Anadil bir halk için varlıktır. Bunun için her halk diliyle yaşamalı ve eğitim görmelidir. Biz de bunun üzerinde çalışmalar yürütmeliyiz. Kürdistan'ın her yerinde Kürt halkının varlığı ve diline karşı iktidar tarafından asimilasyon politikaları yürütülmektedir. Saldırılara karşı büyük bir sahiplenme olması gerekiyor" dedi. Kürtçenin günümüze gelmesinde büyük katkıları olan anneler için de ayrı bir çalışma yürütülmesini isteyen Aydeniz, "Kürtçe anadilde eğitim dili ve resmi dil olana kadar mücadele etmeye devam etmeliyiz" dedi.
Kürt Dil Platforumu Sözcüsü Şerefxan Cizîrî, Kürtçenin resmi ve eğitim dili olması talebiyle başlatılan imza kampanyasına değindi. Kampanyayla Kürtçe için ciddi bir hassasiyet yaratıldığına dikkat çeken Cizîrî, toplanan imzalarla kampanyanın büyük oranda amacına ulaştığını kaydetti. Kampanya sırasında birçok panel, semire ve konser düzenlediklerini ancak her seferinde engellemelerle karşılaştıklarını kaydeden Cizîrî, kampanyada ortaya çıkan eksiklikleri de tamamlayarak yollarına devam edeceklerini vurguladı.

EĞİTİM ÖĞRETİM KOMİTESİ: DİL TOPLUMUN TEMELİDİR

Kuzey ve Doğu Suriye Bölgesi Eğitim Öğretim Komitesi, yazılı bir açıklama yaptı.
Komite, “Kuzey ve Doğu Suriye'de çok dilli-çok kültürlü bir toplumu korumak ve güçlendirmek için, dilin toplumun temeli olması dolayısıyla Eğitim ve Öğretim Komitesi çok dilli eğitim sistemini esas almaktadır” dedi.
Açıklamada, uluslararası örgütleri ilkelerine sahip çıkmaya ve Ortadoğu’da çok dilli eğitim sistemine destek olmaya çağırdı.

EĞİTİM DAİRESİNDEN DESTEK ÇAĞRISI

Ezidxan Demokratik Toplum Kurumu Eğitim Dairesi, Anadil Günü vesilesiyle kampanya başlattı. Açıklama, kurumunun öğretmenlerinden biri olan Xanım Cındo tarafından okundu.
Açıklamada şunlar belirtildi:
“Êzidîlik tüm insanlığın temeli ve kökü olduğu için, egemen güçler öncelikle insanlığın kökünü yok etmek istiyor. Bu yüzden halkımıza vahşice saldırıyorlar. Halkımıza yapılan bu saldırılara ve kültürel soykırımlara baktığımızda, bu saldırılara en çok maruz kalanların ve temel yaşam haklarından mahrum bırakılanların çocuklar olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla yardıma ve desteğe en çok ihtiyaç duyanlar çocuklar.
Gönüllü bir gençlik grubu olarak bugüne kadar toplumumuzun çocuklarını düşünce, inanç ve tarih bilincine göre yetiştirmeye ve böylece onları kültürel soykırım politikalarından korumaya çalıştık. İmkanlarımız doğrultusunda halkımızın çocuklarını anadillerinde yetiştiriyoruz. İmkanlarımız kısıtlı olduğu için birçok alanda eksik kalabiliyoruz. Bu nedenle, çocuklarımızı her alanda eğitmek ve onları kültürel soykırımcı politikalardan korumak için güçlü desteğe ve yardıma ihtiyacımız var.
Şengal’de eğitim faaliyetlerine destek amacıyla bir kampanya başlatıldı. Êzidî toplumunun kültürünü ve dilini hem maddi hem de manevi olarak korumak ve geliştirmek için desteğe ve yardıma ihtiyacımız var. Bu temelde yurt içi ve yurt dışındaki tüm Êzidî kurumlarımızı ve halkımızı bu kampanyaya katılmaya ve bize destek olmaya çağırıyoruz.
UNESCO’yu görevini yerine getirmeye ve fermandan geçen ve kültürel soykırım politikalarıyla karşı karşıya olan bir halk olarak Şengallilerin dil ve eğitim çalışmalarını desteklemeye ve iş birliği yapmaya çağırıyoruz.
Başta Êzidî halkı olmak üzere herkesi anadillerine sahip çıkmaya; kültür, dil ve eğitim kurumlarına destek olmaya çağırıyoruz."

İZMİR'DE EĞİTİM ATÖLYESİ

Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) İzmir Şubesi, Kirmanckî (Zazakî) eğitim atölyesi başlatacağını duyurdu. Konuya ilişkin yazılı açıklama yayımlayan DAD, şöyle dedi: "Dilimizin toplumsal hakikatimizdeki önemine dikkat çekiyor, anadilinin eğitim dili olması talebimizi yineliyor, ilk adımda Kirmanckî dil kurslarını başlatacağımızı duyuruyor, halkımıza duyarlılık ve katılım çağrısında bulunuyoruz. Her cumartesi saat 15.00-16.00 arası Kirmanckî eğitim atölyesi olacak, her canımızı aramızda görmek isteriz.”