PKK tüzüğünde kadro tanımlanırken şu ifadeler kullanılır: "Kadro fedakar, direnişçi, emektar ve cesur olmalı. Kendisini bilgiyle donatmalı, ülkesine karşı sonsuz sevgiyle dolu olmalıdır."
Bu sözcükler masa başında, ezbere yazılmış sözcükler değildir. Tüzükteki kadro tanımı, PKK şehitlerinin özellikleri göz önüne alınarak yazılmıştır.
PKK'nin fedakar, cesur ve ülkesine karşı sonsuz sevgiyle dolu komutanlarından biri Sarı İbrahim olarak tanınan Ramazan Toptaş'tı. O, 1982'den 2006 yılına kadar Kürdistan gerillası olarak sayısız savaşa katıldı ve dağlara gelen binlerce genci gerilla olarak eğitti. Örneğin, PKK MK üyeleri şehit Kasım Engin ve şehit Kadri Çelik, onun öğrencileriydi.
Peki kimdi Sarı İbrahim? PKK tarihinde nasıl bir rol oynadı? Hangi alanlarda görev yaptı ve hangi sonuçlara yol açtı? PKK kurucularından Ali Haydar Kaytan ve Duran Kalkan ile diğer yoldaşları onun için neler söyledi?
Ramazan Toptaş (Sarı İbrahim) 2006 Şehitler Albümü’nde şöyle tanıtılıyor: “Sarı İbrahim Yoldaş, 1962'de Êlih'te doğdu. 1978'de liseye giderken PKK'ye katıldı. 12 Eylül darbesi ardından Lübnan'a gitti. Burada, PKK'nin ülkeye dönüş hazırlıklarına katıldı.”
Sarı İbrahim, 20-25 Ağustos 1982'de yapılan PKK II. Kongresi ardından Başûrê Kurdistan'a gitti. Burada, gerilla mücadelesinin alt yapısını oluşturan ilk gerillalardan birisi oldu. PKK öncülerinden Ali Haydar Kaytan bu konuda şu bilgiyi veriyor:
15 AĞUSTOS SAYFASINI YAZAN KAHRAMANLARDAN BİRİ
“1. Konferans ardından Mehmet Karasungur ve Agit arkadaşlar ülkeye geçti. Biz de 2. Kongre ardından ülkeye döndük. Aramızdaki en genç arkadaşlardan biri İbrahim yoldaştı. Cıvıl cıvıl, çok hareketli bir arkadaştı. Herkes onu severdi. Yapılan düzenlemelerle arkadaşların çoğu Bakur sahasına geçti. Orada propaganda, üslenme, keşif gibi hazırlıklarla gerilla savaşının alt yapısını hazırladılar. O zaman çok az arkadaş Başûr’da kaldık. Onlardan biri ben ve İbrahim arkadaştı. Biz de Başûr’da üstlenme ve eğitim alanları bulma, propaganda ve yayın çalışmalarını yapıyorduk. Daha sonra İbrahim arkadaş, Agit arkadaşın grubuna katıldı ve 15 Ağustos’un hazırlıklarına katıldı. Böylece Kürdistan halkına umut olan, bu tertemiz sayfayı yazan kahramanlardan biri oldu.”
EN ZOR İŞLERİ YAPAN
Komutan Sarı İbrahim, 1982 yılından şehit düştüğü 2006 yılına kadar Bakur ve Başûrê Kurdistan ile Anadolu dağlarında, gerillanın ayak bastığı her alanda sömürgeciliğe karşı savaştı.
Botan, Amed, Dersim, Güneybatı, Amanos, Garzan, Karadeniz, Koçgiri, Akdeniz, GAP ve Serhat eyaletlerinde adım adım emek verdi, bu alanları özgürlük mücadelesi için örgütledi.
PKK tarihinde bu eyaletlerin hepsinde komutan veya savaşçı olarak görev üstlenen ender gerilla komutanlarından biri oldu. O açıdan, PKK gerilla mücadelesinin canlı bir tarihi olarak kabul ediliyordu.
PKK kurucularından Duran Kalkan onu şöyle anlatıyor:
"Sarı İbrahim arkadaş, 15 Ağustos Atılımı’ndan sonra da Agit arkadaşla birlikte Botan'da yapılan eylemlere katıldı ve halkı örgütledi. İlk yıllarda gerillanın Botan, Zagros, Behdinan alanlarında yerleşme-üstlenmesinde aktif rol aldı. Genç yaşına rağmen en zor işleri en fazla İbrahim arkadaş yaptı. Pratik becerisi, dağ yaşamıyla uyumu ve yaratıcılığı O’nu her zaman aranır, birlikte çalışmak istenen arkadaş konumuna getirdi. Mücadelenin tarihi olmuş bir kişiliktir İbrahim arkadaş. Her zaman militan cephede yer aldı. Hem Parti, hem de askeri tarihimizi yaşayan, yaratan öncülerimizdendir."
ARKADAŞLARI ONA ‘ZEHMETKÊŞ’ DİYORDU
Mücadele arkadaşı ve gazeteci Seyit Evran, onu şöyle tanıtıyor:
"Halkın ve gerillanın en çok sevdiği komutanlardan biri Sarı İbrahim'di. En zor alanlarda savaştı. Bu nedenle arkadaşları ona 'Zehmetkeş' adını verdi. O, fotoğrafının çekilmesini veya videoya alınmasını istemezdi. Bir gün kendisini ikna ettim ve söyleşi yaptık. O sırada yanımızdan kaçakçılar geçiyordu. O zaman şunu söyledi: '80'lerin başında Partimizin ekonomik durumu iyi değildi. Bazen ekmek alacak para bulamıyorduk. O zaman birkaç kuruş kazanmak için kaçakçıların yüklerini taşıdım. Biz Hareket olarak ekmek parası bulamayacak günlerden bugünkü düzeye geldik. Ama kanımızı dökerek, canımızı vererek... Uykusuzluk, yorgunluk, açlık nedir bilmeden... Karanlık, kar, çamur, fırtına demeden yürüyerek geldik."
GERİLLAYI KARADENİZ’E, AMANOSLARA, TOROSLARA YERLEŞTİRDİ
Gazeteci-Yazar Sefkan Kobanê ise Sarı İbrahim için şu bilgileri verdi:
"Sarı İbrahim arkadaş Karadeniz’e, Amanoslar’a, Toroslar’a ve Koçgiri'ye gerillayı yerleştirdi. Belki önce Koçgiri'ye gidilmişti ama gerilla tutunamıyordu. İbrahim arkadaşın gidişi ardından gerilla Koçgiri'de kalıcılaştı. Yani savaşı Türkiye tarafına taşıyan gerilla komutanıdır. 2000'li yıllardan sonra da bu rolü oynadı. Örneğin, 2004'te Öz Savunma Karargahı'nın ilk komutanı oldu. Bu karargah şehirlerdeki milisleri örgütlüyor. Yani şehir eylemlerini örgütleyen alandır. Antalya'ya kadar her tarafta milis örgütledi. Ege ve Akdeniz'e kadar gerilla timleri yerleştirdi."
Sefkan Kobanê'nin dikkat çektiği bir yön de Sarı İbrahim'in gerilla savaşçılığındaki ustalığı. Şöyle diyor: "O, ideolojik yönünü Mazlum Doğan'dan, askeri ruhunu Komutan Agit'ten aldı. Rêber Apo'nun verdiği eğitimlere katıldı. Bu sağlam maya ile şekillendi ve 1984'te başlayan savaş tarihinin stratejik komutanlarından biri oldu. Askeri olarak yenilmez bir kişilik sergiledi. Taktikte yaratıcı ve açılımcı olduğu ve savaşlarda sömürgeci orduyu her zaman yendiği için gerillanın nefes borusu oldu."
YAŞAMI DERSLERLE DOLUDUR
Sefkan Kobanê'nin sözünü ettiği "Askeri olarak yenilmez kişilik" konusunu Şehit Kasım Engin de dile getiriyor. Sarı İbrahim'in şehadeti ardından bir yazı kaleme alan Kasım Engin, şu bilgileri veriyor:
"Sarı İbrahim yoldaşla ilk kez 1993 yılı Mayıs ayında Engizek dağında karşılaştım. O yıl çok şehit vermiştik. Eyalete gelir gelmez ilk yaptığı iş, tüm deşifre olan güzergahların kullanımını yasaklamak oldu. İbrahim yoldaş Önderlik Sahası'nda gelmişti ve Önderlik de kullanılmış olan güzergahları, eski ilişkileri, hatları, alanları, noktaları kullanmamamızı söylemişti. Gelir gelmez ilk gerilla eğitimini de pratikte verdi. Bulunduğumuz noktayı bizzat kontrol etti. Noktanın manevraya, çatışmaya, pusu atmaya uygun olup olmadığına baktı. Bu gerilla kuralını da her zaman uyguladı. Örneğin bir seferinde noktayı çatışmaya uygun görmediği için gece yarası terk etmemiz yönünde talimat verdi. Noktayı terk ettik ve saatlerce yürüyüp başka bir noktaya gittik. Sarı İbrahim yoldaş, eğer noktayı beğenmişse mevzi yapardı. İşleri tesadüflere bırakmadan sağlama alırdı."
Kasım Engin, askeri olarak yenilmez kişiliği hakkında da şöyle diyor: “6 Temmuz 1993'te İçme ilçe merkezinde eylem yaptık ve Ekinözü yüzbaşısı vuruldu. Sarı İbrahim yoldaş, eylemden sonra gücünü alıp Koçdağı'na çıktı. Düşman intikam için geniş bir operasyon başlattı ve Koçdağı'na geldi. Ama arkadaşların bulunduğu noktaya geldiklerinde yer yerinden oynadı. O çatışmada 25 asker ile 8 korucu vuruldu. Bir üsteğmen ve bir asker esir alındı. Çatışmayı başından sonuna kadar koordine eden, İbrahim arkadaştı. Daracık sahada adeta her bir yoldaşa talimatlar yağdırarak çatıştıran, mevzilendiren, yönlendiren, kollayan ve koruyan tarzını o zaman görmüştüm. İşte bu, üslenme alanını kendine göre seçen gerillanın kazanma tarzıydı.”
Kasım Engin, o yıl kış mevsiminde bir kişinin saflardan kaçtığını ve itirafçı olduğunu, Engizeklerde büyüyen bu itirafçının alanı avucunun içi gibi bildiğini, bu kişinin düşmanla beraber operasyonlara çıktığını da anlatıyor. Ve o kış boyunca düşman Sarı İbrahim'i bulmak için uğraşıyor. Kasım Engin, “Engizekler kışın metrelerce karın yağdığı bir dağdır. Doğanın ve karşındaki askeri gücün şiddetine her komutan dayanamazdı. O koşulları İbrahim yoldaş kendi lehine çevirdi ve düşmanın sonuç almasını önledi. Bu açıdan, İbrahim yoldaşın yaşamı derslerle doludur” diyor.
AMED’İ AMED YAPANDIR
2 Ağustos 2012'de şehit düşen PKK MK üyesi Kadri Çelik (Apê Hus)'in ilk komutanı da Sarı İbrahim'dir. 2007 Oremar ve Bêzelê, 2008 Zap gibi stratejik açıdan önemli sonuçlara yol açan savaşları kazanan Kadri Çelik, ilk komutanı hakkında şöyle konuşuyor:
"1989'da Amed eyaletinde arkadaşlara ulaştım. O zaman eyalette Sarı İbrahim arkadaş vardı. Gerilla sayısı azdı. Benimle görüştü ve metropole gitmemi istedi. 'Gerilla ordusunu büyütmeliyiz. Gençleri örgütleyip gerillaya katalım' dedi. Hep açılım, büyümeyi esas alıyordu. O zaman metropole gittim ve bir yıl o alanda çalışmalarda yer aldım. 1990'da döndüm ve gerillaya katıldım. 1990 kışında kampımızı Dorşîn'de kurdu. Orada bir öğretmen gibi gerilla hareket tarzından, yaşamı ve savaşa kadar çok ileri düzeyde bize destek sundu. Bütün tecrübelerini bize aktardı. O zaman şehit Remzi arkadaş da oradaydı. İkisi üzerimde çok ciddi etki bıraktı. İbrahim arkadaşla uzun yıllar birlikte mücadele verdik. Onu hep pratik içinde gördüm. Her zaman arayış, yeni bir mevzi kazanma peşindeydi. Mesela 1990'da Amed eyaleti henüz gelişmemişti. Gerilla sayısı azdı. Amed'i açan, Amed'i eyalet yapan en önde komutanlarımızdan biri İbrahim arkadaştı. Daha sonra eyaletten ayrıldı ve 91 yaz sürecinde Bingöl tarafında kaldı. Orada epey etkili bir pratik sergiledi. 6. Bölge dediğimiz alanı açtı ve kışın yeniden Muş güneyinde yan yana geldik.
Heval İbrahim dendiği zaman aklıma gelen ilk şey emektir. Hep işlerin içindeydi. Kendisine Zehmetkêş diyorduk. Durmak bilmiyordu. İleri düzeyde bir enerjisi vardı. Bu enerjisini de akıllıca pratiğe geçiyordu. Mesela Amed sahasının çalışmaları 92'de meyve verdi. Bu biraz da heval İbrahim'in öncülüğünde oldu. 1990'da 57 arkadaştık. 1991'de 500 arkadaş düzeyine geldik. 1992 baharında da heval İbrahim ayrıldı ve Önderlik Sahası'na gitti. Ve bilinir, Amed sahası 92 Haziran'ından sonra ileri pratik sergiledi. Bunun ortaya çıkmasında bütün şehitler ve en başında da şehit İbrahim arkadaşın emeği vardır. Ama ne yazık ki ondan sonra Zeki öne çıktı. İşte İbrahim arkadaş çalışırdı, emek verirdi, yaratırdı ama yoktu. Bazen arkadaşlar da anlatır. 'Biz röportaj yapmak istiyorduk, yapmıyordu' diyorlar. Adsız bir kahramandı!"
MEYMAN YAYINEVİ BİR KİTAP HAZIRLIYOR
Meyman Yayınevi şimdi eşsiz gerilla komutanlarından Sarı İbrahim'i (Ramazan Toptaş) anlatan bir kitap hazırlıyor. Bu kitap için bir yazı kaleme alan Perwer isimli yoldaşı önemli belirlemeler yapıyor ve şöyle diyor:
"İbrahim yoldaşla 1991’de Solhan’da tanıştım. Biz yeni bir gruptuk. Yanına giderken yorgunduk, biraz yıpranmıştık, acemiydik ve amatörlüklerimiz de vardı. Ruh halimizi kavramıştı. Davranışlarıyla, konuşmalarıyla, yaklaşımlarıyla bize moral verdi. Biz farkına varmadan yorgunluğumuzu, moralsizliğimizi aşmıştık. Kendisini arkadaşlardan üstün ve ayrı görmezdi. Refleksleri, yaklaşımları, dili çözümleyiciydi. Onun için arkadaşlar tarafından seviliyordu. Düşman yıllarca Amanos’ta, Amed’de İbrahim yoldaşın peşinden koştu. Onu imha etmek için birçok operasyon yaptı. Ama her seferinde başarısızlığa uğradılar. Çünkü İbrahim arkadaş, gerillanın kurallarına göre hareket ediyordu. 2003 tasfiyeciliği karşısındaki duruşu da çok militancaydı. Osman’la kavgasını da hatırlıyorum. Çok net, militanca ve somut bir tavrı vardı."
Gerilla tarihinin örnek komutanlarından Ramazan Toptaş, gerilladaki adıyla Sarı İbrahim, 1 Ağustos 2006'da PKK içerisine sızmış bir kontra tarafından şehit edildi. Onun öğrencilerinden gerilla Perwer bu konuda şöyle diyor:
"İbrahim arkadaş yiğitçe, açıkça, göğüs göğse çarpışarak şehit düşmeyi istiyordu. Kalleşçe, haince vurulacağını belki de hiç düşünmemişti. Çünkü onda yiğitlik, açıklık, hümanizm, inanç, düşmana karşı kin ve öfke ve yoldaşına karşı sonsuz bir güven vardı. Onun sade kişiliği, militanca duruşu, APOCU çizgide ısrarı bize kalan en büyük mirastır. Onun yıllarca Kürdistan’ın dağlarında taşıdığı bayrağı yükseltmek bir görev olarak önümüzde durmaktadır. İbrahim yoldaşı anarken onu duruşumuzda, pratiğimizde yaşatacağımız sözünü veriyoruz."