HES’ler doğa felaketlerine neden oluyor

Van Çev Der Başkanı Ali Kalçık, son dönemlerde Erciş, Çatak ve Muradiye’de yapılan HES’ler nedeniyle doğa felaketlerinin yaşandığını söyledi.

Son dönemlerde yağışlardan dolayı Erciş Zilan, Muradiye Bendimahi, Çatak Kanispi’de sel felaketleri yaşandı. Yaşanan sel felaketlerinde, onlarca hayvan telef olurken evler ve ahırlar yıkıldı, tarlalar sular altında kaldı. Bir dönem Zilan, Bendimahi, Kanispi vadileri gür ormanları ve binlerce bitki çeşidine ev sahipliği yapıyordu. Bu bölgelerde ağaçların kesilmesi, vadilerde HES ve barajların yapılması, doğal felaketlere davetiye çıkardı. Her yıl yağışlar nedeniyle, bu bölgelerde sık sık sel felaketleri yaşanmaya başladı.

Çatak ilçesinde bulunan Sortkin Çayı olmak üzere Ziril, Sineber, Büyük, Dudan, Bidar, Şeyhdeğirmen ve Alakan dereleri üzerinde 15 HES ve baraj yapımı devam ediyor. Erciş’te bulunan Zilan Deresi üzerinde yapımına yeniden başlanan 4 HES, Muradiye İlçesinde bulunan Mendimahi Vadisinde HES, ayrıca bölgenin en önemli su kaynakları olan Karasu, Deliçay, Engil, Güzeldere, Memedik ve Karmış çayları üzerinde onlarca HES ve baraj yapıldı. Yapılan HES’ler ve barajlar doğa felaketlerine neden oluyor.

BÖLGE SELE TESLİM OLDU

Erciş ilçesinde 30 Haziran’da Zilan bölgesinde yaşanan sel felaketinde Kırkpınar mahallesinde büyük maddi hasara neden oldu. Mahallede 74 koyun sele kapılarak telef olurken, yollar tahrip oldu, tarım alanları büyük zarar gördü.

10 Temmuz’da Zilan Bölgesinde bulunan Yünören, Hasanabdal, Doğancı ile Şehirpazarı mahallelerinde yağan yağışlardan oluşan selden dolayı, 3 evin sular içinde kaldı, birçok ekili alanda hasar gördü.

Erciş'e bağlı Yünören Mahallesi'nde meydana gelen sel felaketinde bir evin duvarı yıkıldı. Yine Erciş ilçesine bağlı Çetintaş (Zorewa) mahallesinde 13 Temmuz’da sağanak yağmur sele sebep oldu. Sel suları ahır ve evlere büyük hasar verirken, 36 küçükbaş hayvan ise sele kapılarak telef oldu. Mahallede ekili tarım arazileri de önemli ölçüde zarar gördü.

5 Temmuz’da etkili olan sağanak yağış ve dolu, Çatak, İpekyolu, Tuşba, Başkale ve Bahçesaray’da yaralanmalara, maddi hasara neden oldu. İpekyolu İlçesinde meydana gelen sel felaketinde 2 kişi ağır yaralanırken, birçok hayvan ise telef oldu. Başkale İlçesinde sağanak, Ömerdağı Mahallesi'nde sele neden oldu. Derenin taşması sonucu mahalledeki 3 konteyner ve 2 çadır su altında kaldı. Bölgede tarım arazileri ve bahçeler zarar gördü.

12 Temmuz’da Muradiye ilçesinde yaşanan sağanak yağış, 16 evin hasar görmesine neden oldu. Selden dolayı Muradiye Şelalesinin bulunduğu Van- Ağrı Karayolu uzun süre trafiğe kapandı.

SUYU META HALİNE GETİRDİLER

Derelerin yatağında özgür bir şekilde akması gerektiğini söyleyen Van Çevre Derneği Başkanı Ali Kalçık, "Sen doğanın yönünü değiştirirsen, doğa da misliyle karşılık verir. Suyu kapital halle getirirsen birilerinin yandaşları kazanır. Ama doğa da o yörede yaşayanlardan misliyle intikam alır. Ülkede akan her akarsulara kelepçeleyip meta haline geldiğinde doğa da günü geldiğinde acımasızca canlıların yaşamına son vererek felaketler yaşatır" diye konuştu.

Son günlerdeki sağanak yağışlarla birlikte Karadeniz, Kars, Ardahan, Ağrı ve Van’da yaşanan felaketlerin bunun somut örneği olduğunu dile getiren Kalçık, şunları dilge getirdi: "Zilan'a yapılan HES’le suyu metaya dönüştürdüler. Birilerine kazanç sağlamak amacıyla suyu kirleterek doğayı, canlı organizmaları faunasını, florasını katlettiler. Yaşanan drama ve katliamlara yapılan tarihi vahşete karşı yeni bir vahşete imza attılar.

Van DSİ’ye bağlı yüzlerce HES’le doğayı yaşanmaz hale getirdiler. Bir yandaşa, taraftara kazanç sağlayanlar, bölgedeki tüm akarsuları kirletenler, enerji üretimi adına böylesi bir uygulama yaptılar. Oysa dünyada güneşin başkenti olan, yılın 300 günü eksik olmayan yenilenebilir enerjinin hem temiz hem ucuz olmasına rağmen alışkanlık haline getirenler bu uygulamalardan vazgeçmeliler suyu meta amaçlı kullanmamalılar."