Gözler İran ile müzakerelerde: Bugün bir sonuç çıkacak mı?

İran ile 5+1 ülkeleri olarak bilinen ABD, Rusya, Çin, Britanya, Fransa ve Almanya arasında İsviçre'nin Lozan kentinde yürütülen nükleer müzakereler, bugün akşam saatlerine kadar uzatıldı.

İran ile 5+1 ülkeleri olarak bilinen ABD, Rusya, Çin, Britanya, Fransa ve Almanya arasında İsviçre'nin Lozan kentinde yürütülen nükleer müzakereler, bugün akşam saatlerine kadar uzatıldı.

Çerçeve anlaşma için ön görülen son tarih 31 Mart Salı günü sabaha kadar süren toplantılarda anlaşmaya varılamaması üzerine toplantılara bugün de devam edilme kararı alındı.

Bugün sabah saatlerinde sona eren görüşmeler sonrası bir açıklama yapan Britanya Dışişleri Bakanı Philip Hammond, "görüşmelerde hala üzerinde uzlaşılması gereken konular var. Ancak geniş bir çerçeve uzlaşma konusunda İranlı ve Rus heyetleri ile aynı fikirdeyiz" dedi.

Philip Hammond, bugün içerisinde uzlaşmaya varmayı umduklarını söyledi.

Çarşamba sabahı basına bir açıklamada bulunan İran Dışişleri Bakanı Muhammet Cevad Zarif, tüm gece süren görüşmelerde az da olsa ilerleme kaydedildiğini ifade etti. Zarif, "umarım Çarşamba günü nihai uzlaşmaya varabiliriz" dedi.

Öte yandan İran Dışişleri Bakan yardımcısı Abbas Araqchi, hala bazı sorunlara çözüm bulamadıklarını ifade etti ve yaptırımlar kaldırılmadan bir çerçeve anlaşmaya varmalarının mümkün olmadığını söyledi.

Lozan'daki toplantıların 7. gününde Rusya ve Fransa Dışişleri Bakanları Lozan'ı terk ederlerken, Çin Dışişler Bakanı Wang Li, İran ile bir uzlaşma sağlanması gerektiğini vurguladı.

Lozan'ı terk eden Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov kritik konuların hepsinde tüm tarafların ilke anlaşmasına vardığını söylerken; ABD Dışişleri Bakanı John Kerrry, yeterli ilerleme sağlansa da, "bazı zor sorunların" halen ortada olduğunu belirtti.

Lozan'ı terk eden Fransa Dışişleri Bakanı, gerekli olduğunda derhal Lozan'a geri döneceğini belirtti.

Lozan'da üzerinde tartışılan konular üç ana başlık altında toplamak mümkün.

1. SINIRLAMALARIN SÜRESİ

İran'ın nükleer faaliyetlerinin en az 10 yıl süreyle ciddi bir şekilde sınırlandırılmasını isteniyor. Bu süreden sonra İran tüm sınırlamaların kalkmasını talep ediyor. 5+1 grubu ise, sınırlamaların ilk 10 yılı izleyecek 5 yıl içinde aşamalı olarak kaldırılmasından yana.

2. YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI  

İran, BM yaptırımlarının anlaşmadan kısa süre sonra kaldırılmasını istiyor. 5+1 grubu ise yaptırımların aşamalı olarak kaldırılmasından ve nükleer teknolojiyle bağlantılı ithalatın daha uzun yıllar sınırlı tutulmasından yana.

3. BM GÜVENLİK KONSEYİ ÜYELERİ ARASINDAKİ UYUMSUZLUK

ABD ile Avrupalı müttefikleri, İran'ın anlaşmaya uymaması halinde BM yaptırımlarının yeniden hızla devreye sokulmasını sağlayacak bir formül istiyor. Rusya'nın da bunu kabul ettiği, ancak Güvenlik Konseyi'ndeki veto hakkını koruyabilmeyi güvenceye almak istediği belirtiliyor.

İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde 31 Mart Salı günü çerçeve niteliğinde bir ön anlaşma imzalanması ön görülüyordu.

Nihai anlaşma için ön görülen son tarih ise 1 Temmuz 2015.