Amerikan devi Gilead tarafından lenacapavir molekülünden geliştirilen bu anti-retroviral, bir dizi uluslararası uzmana göre AIDS ile mücadelede oyunun kurallarını değiştirebilir.

Yılda sadece iki enjeksiyon gerektirdiğinden günlük tabletlere kıyasla çok daha kolay uygulanabilir. Ayrıca enfeksiyonu önlemek için önleyici bir ilaç (PrEP) olarak da test ediliyor ve yakın zamanda yapılan bir ön çalışmaya göre %100 etkili. 

Çalışmayı sunan İngiliz Liverpool Üniversitesi'nden Andrew Hill AFP'ye yaptığı açıklamada, "aşı gibi" uygulanan bu tedavinin, özellikle Afrika'da eşcinseller veya biseksüeller, seks işçileri, mahkumlar veya genç kadınlar gibi yüksek riskli bireylere verilmesi halinde "HIV bulaşmasını durdurabileceğini" söyledi.  

ABD, Fransa, Norveç ve Avustralya gibi ülkelerdeki mevcut maliyeti yılda yaklaşık 40.000 ABD doları olan lenacapavir, çoğu hasta için ulaşılamaz durumda.

22 Temmuz’da başlayan ve 26 Temmuz’a kadar sürecek olan Münih'teki konferansta çalışmalarını sunan araştırmacılar, Amerikan devinin ‘lenakapavir’in jenerik olarak üretilmesine izin vermesi halinde bu maliyetin 40 dolara düşebileceğini hesapladı.

Araştırmacılar değerlendirmelerini 10 milyon kişinin sipariş vereceği varsayımına dayandırdılar.

Andrew Hill, jenerik bir versiyonun maliyetini tahmin etmek için araştırmacıların, tedavinin "yapı taşlarını" halihazırda üreten Çin ve Hindistan'daki büyük jenerik üreticilerle görüşmeler yaptığını açıkladı.

Yaklaşık on yıl önce, bu araştırmacı ekibi Gilead'ın hepatit C tedavisinin, -ki o zamanlar hasta başına 84.000 dolar olarak faturalandırılıyordu-, jeneriklere izin verilmesi halinde 100 dolara düşebileceğini tahmin ediyordu. Bilim insanı, "Hepatit C'yi tedavi etmek artık 40 dolardan daha aza mal oluyor" dedi. 

UNAIDS İcra Direktörü Winnie Byanyima AFP'ye verdiği röportajda Gilead'ı antiretroviralinin jeneriklerinin üretimine izin vererek "tarih yazmaya" çağırdı.

Bir dizi tanınmış kişi ve STK tarafından yürütülen lobi kampanyasının hedefi olan Gilead, geçtiğimiz aylarda "mümkün olduğunca çok sayıda insana" tedaviyi ulaştırmak amacıyla "hükümetler ve STK'lar da dahil olmak üzere" HIV ile mücadelede yer alanlarla "düzenli" görüşmeler yaptığını iddia etmişti.

Dünya genelinde AIDS virüsü ile yaşayan yaklaşık 30 milyon kişi antiretroviral tedavi görürken, yaklaşık 10 milyon kişi ise tedavi görmüyor. 2023 yılında yaklaşık 1.3 milyon yeni kişi HIV virüsüne yakalanmıştı.