İsviçre’de Fransızca dilli radyo-televizyon kurumu RTS, İsviçre’nin 2014 yılında Suriye’ye izopropil alkol ihracatına onay verdiğini yazdı. Bu ürünün ihracatına onay verilen tarih ise Kasım ayı.  Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ) ise Mayıs 2014’te Başar El Esad rejiminin “izopropil alkol stoklarının tamamının imha edildiğini” açıklamıştı.

RTS’ye açıklamada bulunan KSYÖ, “İzopropil alkol yaygın kullanılıyor ve kimyasal silahlara ilişkin sözleşmece yasak değil, ama sarin gazı üretiminde kullanılabilir” dedi. Örgüt, “Suriye’nin kimyasal silah programının parçası olarak açıklanan izopropil alkol, imha edilmişti” diye ekledi.

Ancak, kimyasal silahların imha edildiğinin açıklanmasından yaklaşık altı ay sonra, bir İsviçre şirketinin ağır bir iç savaşın yaşandığı Suriye’ye 5 ton izopropil alkol ihraç ettiği belirlendi. RTS’ye göre Bern yönetimi de buna muhalefet etmedi.

Sözkonusu ürün 2013’ten itibaren Avrupa Birliği’nin yaptırımlar listesinde yer almaya başladı. Genellikle AB’nin aldığı tedbirlere uyan İsviçre Konfederasyonu, izoprobil alkolü yasak kataloğuna almadı.

“Yetkililer bunu unuttu mu?” diye soran RTS, Ekonomi Bakanlığı’na konuyu sordu. Bakanlık, “İsviçre Suriye’ye yönelik Avrupa yaptırımlarını tamamen kabul etti ama tedbirlerden bazıları başka türlü düzenleniyor, örneğin mallar üzerindeki denetim yasası yoluyla” dedi.

Bakanlığa göre bu ürünler o dönem İsviçre’de izin zorunluluğu gerektirmiyordu.  İzopropil alkol ihracatını engellemeyen Bakanlık,  2014’te bu ihracatların silahlanma programına hizmet ettiğini gösteren belirti bulunmadığını savundu.

Peki bu tür satışlara bundan sonra da onay verilecek mi? Ekonomi Bakanlığı, “muhtemelen engellenecek” dedi. Ancak, Fransa ve ABD başta olmak üzere Batılı ülkeler 2013 yazından itibaren Suriye’de hükümetin sarin gazı saldırılarında bulunduğu yönünde tepkilerini ifade etmeye başlamıştı. Avrupa Birliği’nin aldığı yaptırım tedbirleri de özellikle izopropil alkolü hedef alıyordu. RTS’ye göre Fransız servislerin gizli ibareli bir notunda da bu ürünün Suriye kimyasal programında kullanıldığı belirtiliyordu.

İsviçre Ekonomi Bakanlığı, İsviçreli şirketin müşterisinin Suriye rejimi ile bağlantılı olduğunu gösteren bir belirtinin olmadığı özel bir Suriye ilaç şirketi olduğunu öne sürdü.

BELÇİKA’NIN DA İZOPROPİL ALKOL SATTIĞI ORTAYA ÇIKTI

Birleşmiş Milletler Ticari İstatistikler kurumu, kimyasal silahların imha edildiği açıklamasından sonra Belçika ile birlikte bu ürünü Suriye’ye saten tek ülke olduğunu kaydetti. Suriye’ye izopropil alkol sağlayan diğer temel ülkeler ise Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Güney Kore olarak ifade edildi.

Belçika’da Knack dergisinin geçen hafta izopropil alkol ihracatı yapıldığına dair haberi ardından bir soruşturma başlatıldı. Üç şirket 15 Mayıs’ta Anvers Ceza Mahkemesi önünde ifade vermeye çağrıldı.