AB dış politika şefi Tahran’a gidiyor

AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İran ile gerilimin tırmandığı bir dönemde Tahran’a ziyarette bulunacak.

Ziyaretin Pazartesi günü gerçekleşeceği bildirildi. İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Abbas Musavi tarafından yapılan açıklamaya göre Borrell, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zariv ile görüşecek.

Bu ziyaret, İran ile Batılılar arasında nükleer program konusunda gerilimli bir döneme denk geldi.

Borrell, 24 Ocak’ta yaptığı açıklamada nükleer anlaşmanın imzacı taraflarının, nükleer anlaşmayı korumak için Şubat ayında bir uzlaşı toplantısı yapacağını bildirmişti.

ABD’nin Mayıs 2018’de nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekildikten sonra yaptırımlara geri dönmesiyle, anlaşma tehdit altına girdi. O tarihten beri karşılıklı adımlarla anlaşmanın içi boşaltılıyor.

Borrell, tüm taraflar (ABD hariç) anlaşmayı korumada kararlı olduğunu ve bunun herkesin çıkarına olduğunu belirtmişti.

Anlaşma, 2015’te Viyana’da P5+1 olarak adlandırılan ülkeler grubu ABD, Çin, Fransa, Birleşik Krallık, Rusya ve Almanya ile İran arasında imzalanmıştı.

ABD’nin ekonomik yaptırımlarına karşı İran da Mayıs 2019’dan itibaren nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerin kısmaya başladı. En son, 3 Ocak’ta ABD’nin Irak’ta İranlı general Kasım Süleymani’yi öldürmesi ardından Tahran yönetimi 5 Ocak günü beşinci ve son aşamayı devreye koydu. İran, uranyum zenginleştirme konusunda artık sınır tanımayacaklarını bildirdi.

İran, anlaşmanın Avrupalı taraflarını, ABD yaptırımlarını aşacak bir mekanizma hayata geçirmedikleri için sözlerine uymadığı tepkisinde bulunuyor. İran, yaptırımların kaldırılması halinde anlaşmaya tam olarak uymaya hazır olduğunu da açıklıyor. AB ülkeleri de Ocak ortasında İran’a karşı ihtilaf çözüm mekanizmasını devreye koydu. Bu mekanizma ile BM Güvenlik Konseyi’nin yaptırımlarının önü açılabilir. Ancak Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık, böyle bir niyetlerinin olmadığını belirtiyor. Tahran, nükleer dosyanın BM Güvenlik Konseyi’ne taşınması halinde bunun anlaşmanın ölümü olacağı tepkisinde bulundu.