Brüksel’de NATO zirvesi: Gündem savunma bütçesi

Atlantik İttifakı NATO’nun 29 ülkesi Brüksel’de iki günlük bir zirve için bir araya geldi. Zirvenin merkezi gündeminde, NATO’ya daha fazla olanak ve para aktarılması yer alıyor.

NATO ülkelerinin yöneticilerinin iki günlük zirvesi için Brüksel’de olağanüstü tedbirler alındı. Polis ve asker bir çok noktada konuşlandırıldı.

Brüksel’deki zirvenin merkezi konusu, ittifak üyelerinin NATO bünyesindeki askeri çabaları paylaşımı üzerine olacak.

Trump’ın gelmeden önce verdiği bir mesaj da, NATO üyeleri üzerindeki baskıya işaret etti. Trump, Temmuz ortasında Helsinki’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştireceği buluşmanın, NATO zirvesinden daha kolay geçebileceğini söyledi.

Trump’ın ittifaklarına yönelik eleştirileri Avrupa’da tepkiyle karşılanıyor. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Salı günü yaptığı açıklamada Trump’ın günlük olarak yaptığı eleştirilerin hoş karşılanmadığını belirterek, ittifaklarını daha iyi değerlendirmesini istedi.

NATO Genel Sekreteri Norveçli Jens Stoltenberg, zirvede özellikle savunma harcamaları üzerine sıkı tartışmalar olursa şaşırmayacağını söyledi.

Trump, ABD’nin NATO’ya büyük katkılar yaptığı, buna karşın diğer üyelerin taahhütlerini yerine getirmediği tepkisinde bulunuyor. Amerikalılar, ortak NATO bütçesinin yüzde 20’sini, askeri kapasitesinin de yüzde 75’ini karşılıyor.

Trump, Brüksel’e ziyareti öncesinde Twitter üzerinde paylaştığı mesajında “NATO ülkeleri daha fazla ödemeli, ABD daha az ödemeli. Çok haksız!” dedi.

Washington, ittifaklarından 2024 yılına kadar savunmaya gayrı safi yurtiçi milli hasılanın yüzde 2’si oranında katkı sunmasını dayatıyor.

Mevcut durumda sadece ABD, İngiltere, Yunanistan ve Estonya yüzde 2 savunma bütçesi hedefini yerine getirirken, yıl sonuna kadar dört ülke daha katılacak. Bunlar Lituanya, Letonya, Polonya ve Romanya. İttifakın diğer 15 üyesi, yüzde 1.4 sınırında bulunuyor ve taahhütlerini yerine getirmesi zor görünüyor. Bu ülkeler arasına Almanya, Belçika, Kanada, İtalya ve İspanya yer alıyor.

NATO, 1949’da ortaya çıktı. Dünya iki kutuplu iken, 1952 ile 1957 arasında NATO genel sekreteri olan İngiliz Hastings Lionel Ismay, ittifakın hedefini şöyle özetliyordu: “Rusları dışarıda tutmak, Amerikalıları içeride, Almanları vesayet altında tutmak.”

Sovyetler Birliği’nin dağılması ve 1991’de Varşova Paktı’nın feshedilmesi de NATO’ya son vermedi. O tarihten beri ittifak, stratejik hedeflerini yeniden belirliyor.