Wan ve çevresindeki Kürt illerinden batıya doğru süregelen işçi göçü, işsizlik ve ekonomik zorluklar nedeniyle her yıl artarak devam ediyor. Ancak bu göç, inşaat sektöründe ağır çalışma koşulları, yetersiz iş güvenliği ve denetimsizlikle birleşerek trajik sonuçlara yol açıyor. Son yıllarda, özellikle Wan, Muş ve Ağrı gibi illerden İstanbul, İzmir, Kocaeli gibi büyük şehirlere çalışmaya giden Kürt işçilerin ölüm oranlarında ciddi bir artış yaşanıyor.

BİR YILDA 27 WANLI İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ

Wan, ekonomik çöküş ve işsizlik nedeniyle yıllardır yoğun göç veren iller arasında yer alıyor. Göç edenlerin büyük bir kısmı, inşaat ve tarım sektörlerinde çalışmak üzere batıya yöneliyor. 2022 yılında en az 56 Wanlı işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybederken, 2024 ve 2025’in ilk iki ayında 27 Wanlı genç, iş kazaları sonucu yaşamını yitirdi. Özellikle yüksekten düşme gibi kazalar, inşaat sektöründeki ölümlerin en büyük nedenlerinden biri olmaya devam ediyor.

İNŞAATTA ÖLÜMLER DURDURULAMIYOR

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, 2024 yılında en az 1897 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Bu ölümlerin büyük bir kısmı inşaat, tarım ve taşımacılık sektörlerinde meydana geldi. İnşaat işçileri arasında, özellikle yüksekten düşme nedeniyle gerçekleşen ölümler dikkat çekici boyutlara ulaştı.

Wan’ın Başkale ilçesinden 23 yaşındaki Şehmus Ayhan, Mersin’de çalıştığı inşaatın 6. katından düşerek hayatını kaybederken, Wan’ın Çaldıran ilçesinden Sinan Şahin iskele kazası sonucu yaşamını yitirdi. İzmir, İstanbul, Şanlıurfa, Samsun ve Kahramanmaraş gibi kentlerde de çok sayıda Kürt işçi benzer iş kazalarında hayatını kaybetti.

YASALAR PRATİKTE UYGULANMIYOR, DENETİMLER YETERSİZ

İş Güvenliği Uzmanı Mehmet Yılmaz, bölgedeki gençlerin ekonomik zorluklardan dolayı batıya gitmek zorunda kaldığını ve özellikle inşaat sektöründe iş güvenliğinin yetersiz olduğunu belirtti. Yılmaz, 2012 yılında iş güvenliği yasalarının yürürlüğe girmesiyle bazı olumlu gelişmeler yaşandığını ancak son yıllarda iş cinayetlerinin yeniden arttığını ifade etti: “Türkiye’de işçi ölümleri Avrupa ülkelerine kıyasla çok yüksek. Yasalar var ama pratikte uygulanmıyor. Denetimler yetersiz, işverenler maliyetleri düşürmek için iş güvenliğini hiçe sayıyor. İşçiler ise uzun saatler çalışmak zorunda bırakılıyor ve yeterli eğitim almadan inşaatlarda çalıştırılıyor.”

ÜNİVERSİTE OKUYAN YOKSUL ÖĞRENCİLER DE İNŞAATLARDA ÇALIŞIYOR

Bölgedeki işsizliğin derinleşmesiyle birlikte, üniversite çağındaki gençlerin bile eğitim masraflarını karşılayabilmek için batıya giderek inşaatlarda çalışmak zorunda kaldığını belirten Yılmaz, bu durumun özellikle yaz tatillerinde arttığını söyledi: “İnsanlarımız çalışmak zorunda. Özellikle üniversite öğrencileri, sömestr ve yaz tatillerinde ailelerine destek olabilmek için batıya gidiyor. Ancak hem iş güvenliği yetersiz hem de otobüs yolculukları sırasında meydana gelen trafik kazaları nedeniyle gençler hayatını kaybediyor. Türkiye’deki iş kazaları, Avrupa ülkelerinin çok üstünde.”

İŞÇİLER BİLİNÇSİZ, DENETİMLER YAPILMIYOR

İş güvenliği yasalarının kağıt üzerinde kaldığını belirten Yılmaz, hem işverenlerin hem de çalışanların bu konuda bilinçsiz olduğunu ve gerekli önlemlerin alınmadığını vurguladı: “Denetimler sadece evrak üzerinde yapılıyor. İşçiler, daha fazla mesai yapabilmek için emniyet kemeri ve baret gibi güvenlik önlemlerine uymuyor. Wanlı gençler, inşaatlarda düşme ve kaza riskiyle daha fazla karşı karşıya. İşverenler ise işçilerin hayatını önemsemiyor, maliyeti düşürmek ve daha fazla kar etmek için güvenlik önlemlerini ihmal ediyor. Türkiye’de denetim yok, iş güvenliği yasaları uygulanmıyor ve bu nedenle her gün ortalama beş işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybediyor.”

İşçi ölümlerinin durdurulması için iş güvenliği yasalarının etkin bir şekilde uygulanması gerektiğini belirten Yılmaz, işçilerin eğitilmesi, güvenlik önlemlerinin artırılması ve işverenlere yönelik caydırıcı yaptırımlar uygulanması gerektiğini söyledi.

İnşaat sektöründeki iş cinayetleri, yetersiz iş güvenliği önlemleri ve denetimsizlik nedeniyle Kürt işçiler için ölümcül bir sorun olmaya devam ediyor. Göç, işsizlik ve ağır çalışma koşulları, Kürt gençlerinin hayatını riske atarken, yetkililerin bu konuda hala somut bir adım atmaması dikkat çekiyor.