ABD’nin önümüzdeki yıl çekilecek olmasıyla kısmen moral bozukluğunun yaşandığı İklim Anlaşması’nı bugüne kadar imzalayan ancak onaylamayan birkaç ülke arasında, CO2 salınımları daha hızlı artan ülkelerin başında gelen Türkiye ve İran da bulunuyor.
2015 yılında Fransa’nın başkenti Paris yakınlarında düzenlenen COP 21 iklim zirvesinde üzerinde uzlaşılan İklim Anlaşması, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) çekilmesiyle birlikte önemli bir darbe almıştı. Küresel ısınmaya yol açan sera etkili gazların salınımında kişi başına birinci sırada olan ABD, genel toplamda ise Çin’den sonra ikinci sırada yer alıyor.
Ancak ABD’nin anlaşmadan çekilmesine rağmen dünya ülkelerinin neredeyse tamamına yakınının imzalamış ve onaylamış olması, anlaşmanın uygulanması konusundaki umutları güçlü tutmaya yarıyor.
ONAYLAMAYAN ÜLKELER ARASINDA TÜRKİYE DE VAR
2016 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) tarafından imzaya açılan sözleşmeyi, bugüne kadar 197 ülke imzalarken, 186’sı da parlamentolarında onayladı. Anlaşmayı imzalamayan ülkeler arasında Suriye ve Nikaragua bulunuyor.
Türkiye ve İran’ın da aralarında olduğu 11 imzacı ülke ise, anlaşmayı imzalamalarına rağmen henüz onaylamış değiller. Irak, Kırgızistan, Angola, Libya ve Güney Sudan da anlaşmayı imzalamalarına rağmen onaylamayan diğer ülkeler.
İklim Anlaşması’nın yürürlüğe girebilmesi için karbondioksit (CO2) salınımlarının en az yüzde 55’inden sorumlu olan 55 ülkenin imzalaması şartı aranıyordu. Bu şart, anlaşmanın imzaya açıldığı ilk ayda sağlanmıştı.
EN ÇOK HANGİ ÜLKELER CO2 SALIYOR?
Küresel ısınmaya yol açan sera etkili gazların başında gelen karbondioksit (CO2) salınımlarında Çin Halk Cumhuriyeti ilk sırada geliyor. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) 2017 verilerine göre, dünyadaki 33 milyar tona yakın yıllık CO2 salınımlarının yüzde 28’i Çin kaynaklıydı.
ABD’nin 4,8 milyar tonluk salınımları yüzde 14,5’e denk gelirken, Hindistan, Rusya, Japonya, Almanya, Güney Kore, İran, Kanada, Suudi Arabistan, Endonezya ve Brezilya, en fazla CO2 salan diğer ülkeler idi.
SALINIMLARI EN HIZLI ARTAN ÜLKELERİN DÖRDÜ ORTADOĞU’DA
CO2 salınımlarına ilişkin resmi verilere şüpheyle yaklaşılan ülkelerin başında gelen Türkiye’de ise, son yıllarda ciddi bir artış olduğu biliniyor. Geçtiğimiz yıl Polonya’da yapılan COP 24 İklim Zirvesi’nde Küresel Karbon Projesi Grubu'nca (GCP) yayınlanan yıllık rapora göre, tüm dünyada büyüyen otomobil pazarı 2018'de karbondioksit (CO2) salınımlarının en üst seviyeye taşınmasına neden oldu.
15 ülkeden gelen 76 bilim insanından oluşan grubun raporunda da 2018'in en çok CO2 üreten ülkeler listesinde Çin birinci olurken, bu ülkeyi ABD, Hindistan, Rusya, Japonya, Almanya, İran, Suudi Arabistan, Güney Kore ve Kanada takip ediyordu.
Raporda, Çin, ABD, AB ve Hindistan dışında son 10 yıl içinde en çok CO2 yükselişi gösteren ilk beş ülke ise sırayla Suudi Arabistan, İran, Türkiye, Irak ve Güney Kore’nin olduğuna dikkat çekilmişti.
2015 Aralık ayında Fransa’da yapılan COP 21 Zirvesi’nde üzerinde uzlaşılan anlaşma, küresel ısınmaya yol açan gazların başında gelen karbondioksit salınımlarının azaltılması; küresel ısınmanın yüzyılın sonuna kadar 1,5 veya en fazla 2 derece ile sınırlandırılması ve yoksul ülkelere iklimsel dönüşüm için yıllık 100 milyar dolar mali yardım yapılmasını öngörüyor.
