İran’da bin yıllık yel değirmenleri halen çalışıyor

İran’ın kuzey doğusunda Horasan vilayetinde bulunan Neştifan köyü, bin yıllık yel değirmenleri halen işlemeye devam ediyor.

Kil, saman ve ağaçtan yapılmış her bir değirmenin sekiz rotoru var. Rüzgarın etkisiyle rotorlar dönmeye başlayınca, değirmenin temel ekseni de kendi etrafında dönmeye başlıyor. Değirmen taşının çok isabetli olması gerekiyor, pozisyonunda bir santimetre bile kayma varsa, düzgün bir şekilde çalışmıyor.

Değirmenler, tepelere kurulmuş. Hem rüzgardan faydalanmak, hem de köylüleri korumak için uygun noktalar seçilmiş. Yüzlerce yıldır kullanılmasına rağmen, bazı değirmenler halen iyi durumda ve çalışıyor.

Yakıtla çalışan güçlü modern değirmenlerin aksine, yel değirmenleri sadece doğanın gücüne güvenebiliyor. Yoksul yerel halkın yaşamına da en uygun değirmenler olarak önem kazanıyor.

Bin yıllık Neştifan yel değirmenleri, tek bir kişi tarafından yönetiliyor. İleri yaştaki Ali Muhammed Eteb, bir süre önce Natinal Geographic’e yaptığı açıklamada, yel değirmenlerinin otomobiller gibi çevreyi kirletmediğini söylüyordu.

Ancak Ali Muhammed, ne kendi çocukları ne de diğer köylüleri bu işi sürdürmeye ikna edememekten yakınıyordu. Tecrübesini bir sonraki kuşağa aktarmak için yanında çalışan kimse yok. Bu nedenle, ölümünden sonra bu yapılara bakacak kimsenin olmamasından endişe ediyor.