Amazon Ormanları’nın üçte ikisine yakınının bulunduğu Brezilya’da Jair Bolsonaro’nun iktidara geldiği geçen yıldan bu yana orman yangınlarında yaşanan büyük artış dikkat çekiyor. Son yıllarda tarım veya sanayide kullanılmak üzere binlerce hektar ormanlık alan talan edilirken, özellikle bu yılın başından bu yana orman yangınlarındaki artış ciddi boyutlara ulaşmış durumda.

İki hafta önce birden fazla alanda başlayan orman yangınları, her yıl 90 ila 140 milyar ton arasında karbondioksiti atmosfere salınımını engelleyen Amazonların geleceği konusunda endişelere neden oluyor.

BREZİLYA’DA 73 BİN NOKTADA YANGIN

Son iki haftadaki yangınlar birdenbire dünya gündemine otursa da ‘Dünyanın akciğerleri’ olarak adlandırılan Amazonlar’daki orman yangınlarında özellikle bu yıl içinde ciddi bir artış söz konusu. Bu yılın başından bu yana Amazonların yüzde 60’lık bir kısmının bulunduğu Brezilya’da 72 bini aşkın orman yangınının meydana geldiği bildiriliyor. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine oranla yangınlarda yüzde 83’lük bir artış yaşandı.

BOLİVYA’DAKİ YANGINLAR DAHA DA BÜYÜK TAHRİBAT YARATTI

Bu yılın ilk 6 ayında 220 bin hektarı (2 bin 200 kilometrekare) aşkın ormanın talan edildiği Brezilya’da son yangınların kesin bilançosu henüz belli değil. Ancak yüzbinlerce hektarlık alanın yandığı tahmin ediliyor.

Ancak bu yangınlar Brezilya ile sınırlı değil. Sadece Bolivya’da son haftalardaki yangınlarda 600 bin hektarı (6 bin kilometrekare) aşkın alanın yandığı hesaplandı. Ve bu yangınlar halen tümüyle söndürülebilmiş değil.

Bir diğer Amazon ülkesi Paraguay’da da yangınların geniş alanları yok ettiği biliniyor.

BOLSONARO ÇEVRECİLERİ SUÇLAMIŞTI

Göreve geldiği günden bu yana Amazon Ormanları’ndaki talanın büyük artış gösterdiği Brezilya’da Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun suçlamaları ise akıllara ziyan. Orman yangınlarının yönetimini zora sokmak isteyen sivil toplum örgütleri (STK) tarafından çıkarıldığını savunan Bolsonaro, STK üyelerine ilişkin suçlamalarına hiçbir kanıt gösterememişti. Üstelik Bolsonaro’nun suçlamaları sadece iki yangına ilişkin iken, son 8 aydaki 72 bin yangının neden çıktığı veya neden müdahalelerde yetersiz kalındığına açıklık getirmiyor.

Yangınlar konusunda STK’leri suçlama gibi saçma iddialarla kendisini savunmaya çalışan Bolsonaro, hükümetin yangınlara müdahalede yetersiz kaldığını itiraf etmişti. Bolsonaro’ya göre Brezilya’nın bu konuda olanakları yetersiz kalıyor.

TÜM DÜNYA ENDİŞEYLE İZLİYOR

Amazonlar’daki yangınlar Brezilya halklarının yanı sıra dünyada da endişeyle izleniyor. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, yangınlardan dolayı oldukça kaygılı olduğunu ifade ederken, bunun iklimsel değişikliklerle mücadeleye verdiği zarara dikkat çekti.

“Dünya iklim krizinin tam da ortasında böylesi büyük bir oksijen ve bio çeşitlilik kaynağında daha fazla hasar oluşmasını kabul edemeyiz” diyen Guterres, Amazon ormanlarının daha ciddi bir korumaya ihtiyacı olduğunun altını çizdi.

Yarından itibaren 3 gün sürecek G7 Zirvesi’ne ev sahipliği yapacak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Amazonlara ilişkin endişeyi paylaştı. Konuyu G7 Zirvesi’nde gündeme getireceğini duyuran Macron, “Evimiz yanıyor” diyerek, meselenin dünya kamuoyu açısından ciddiyetine işaret etmişti.

NEDEN ‘DÜNYA’NIN AKCİĞERLERİ’ DENİYOR?

5,5 milyon kilometrekarelik yüzölçümüyle Güney Amerika kıtasının beşte ikisini kaplayan Amazon Ormanları’nın yüzde 60’lık bir bölümü Brezilya topraklarında yer alıyor. Küresel ısınmaya yol açan sera etkili gazların başında gelen karbondioksiti (CO2) hapsederek atmosfere salınımını engelleyen ormanlar, aynı zamanda tatlı su kaynaklarının korunması açısından da önemli.

Dünya Doğa Fonu (WWF) verilerine göre, Amazonlar tek başına 90 ile 140 milyar ton arasında karbondioksiti hapsederek, küresel ısınmadaki artışı sınırlandırmada önemli bir rol oynuyor. Bu ise tek başına binlerce şehrin saldığı karbondioksit miktarından fazla. Ayrıca bölgedeki Amazon nehri ve kolları ise tek başına dünyadaki donmamış tatlı suların beşte birini oluşturuyor. 

Amazon Ormanları’nın olduğu alanlarda aynı zamanda 34 milyon kişi yaşarken, bunların 3 milyondan fazlası 400’ü aşkın farklı halka mensup yerlilerden oluşuyor.