Amed'in son fotoğraf makinesi tamircisi: Aziz usta

Teknolojik gelişmeler ve tekelleşme ile birlikte bir çok iş alanı ortadan kalktı. Atılabilir ürünlerle tüketime odaklı küresel pazar döngüsünde, halen direnen meslekler var.

İlk fotoğrafın çekildiği 1826’dan bu yana çok şey değişti. Sonra dijital fotoğraf dönemi başladı. Buna cep telefonları eklendi, sonra da yapay zeka. Artık neredeyse herkes kendi hayatının öyküsünü, yüksek kalitedeki fotoğraflarla öyküleyebiliyor.

Teknolojinin gelişmesiyle, erişim imkanları artsa da, küçük iş birimleri çok uluslu şirketler tarafından yutuldu. Tamirciler de bunlar arasında yer alıyor. Zira uzun zamandır “atmak”, tamir etmenin yerini almaya başladı.

Ancak halen dünyanın bir çok yerinde, kendilerini kaçınılmaz bir adres olarak ortaya koyan ustalar da var. Bu ustalar hem zamana direniyor hem de kendilerini yeni koşullara uyarlıyorlar. Amed’deki Aziz ustanın yeri, bunlardan biri.

Aziz Kurt, kentte fotoğrafçılıkla ilgili olan çoğu insanın tanıdığı bir kişi. Hatta Kürdistan’ın sayılı fotoğraf makinesi tamircilerinden biri olarak ifade ediliyor.

Aziz usta, fotoğraf makinesi tamirciliğini 1995 yılında beri yapıyor. Eniştesi Mehmet ustanın yanında işe başladığında henüz 14 yaşındaymış.

Aziz Usta, “Bu dukanda çırak olarak başladım, şimdi usta olarak devam ediyorum” diyor.

Masasını üzerinde çok sayıda fotoğraf makinesi parçaları duruyor. Lehim makinesi, fırça, bant, daha ince detayları görmek için mercek ve tamir için diğer bir çok alet, uzanabileceği mesafede bulunuyor. İhtiyaç duyduğu bazı malzemeler, arkasındaki duvara asılmış. Diğer yanında ise tamir için bırakılmış makinelerin konulduğu bir dolap var. Makineler üst üste yığılmış. 

Azis usta, 24 yıldır bu mesleği icra ediyor. Dijital döneme geçilmesinden memnun görünüyor. Eskinin analog makinelerinde kullanılan filmler sağlığa ve doğaya zararlı olduğunu söyleyen Aziz usta, dijitalin daha doğa dostu olduğunu düşünüyor.

Aziz ustanın da dediği gibi, fotoğrafçılıkta film devri kapandı. Ancak teknoloji geliştikçe, tamir konusundaki öğrenme süreci de bitmiyor. Aziz usta bunun farkında.

Aziz usta, önceyi ve şimdiyi şöyle anlatıyor: “Analog makinelere önce resimlerin filimi çekilirdi. Ardında bu filmler karanlık odada kimyasal sıvı maddelerle yıkanır, daha sonra karta baskı yapılırdı. Bu işlemler sırasında kimyasal atıklar kanalizasyon suyuna karışır, dere ve nehirlere kadar ulaşırdı. Doğaya ve canlılara büyük bir zararı vardı. Ancak gelişen dünya teknolojisi sayesinde dijital fotoğraf makineleri çıktı. Artık film devri tamamıyla sona erdi. Bütün dünya da olduğu gibi Amed’de de dijital fotoğraf makinelerine olan ilgi arttı. Hatta 2018 yılında bu alanda bir patlama oldu desek yeridir"

Amed’de fotoğraf meraklılarının 2 binli yıllardan itibaren analogdan dijitale geçmeye başladığını söyleyen Kurt, şöyle devam ediyor: "Bu süreçte bizde tedirginlik yaşadık. Çünkü ben o zaman analog fotoğraf makinelerini tamir ediyordum. Henüz dijital fotoğraf makinelerinden anlamıyordum. Ancak ilerleyen yıllarda insanlar daha az maliyetli diye dijitale geçince biz de yavaş yavaş bunların açıp inde ne olup olmadığını, sistemini öğrenmeye çalıştık. Evet bu işten usta oldum, ama hala öğreniyorum ve öğrenecek çok şey var. Şuan Amed’de bu işi yapan tek ustayım. Her türlü fotoğraf makinesini tamir edebiliyorum."