Geçen hafta Irak Başbakanı Mustafa El Kazimi Başûrê Kurdistan’a iki günlük bir ziyaret gerçekleştirdi. Irak Başbakanı’nın Başur'a ziyareti gayet normal. Zira Başûrê Kurdistan Irak Federal sisteminin bir parçasıdır.
Mustafa Kazimi’nin Başur'a ziyarette bulunmasından çok ziyaretinin zamanlaması, ziyaret ile vermek istediği mesajlar önemli. Kazimi’nin ziyareti Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Bağdat’a yaptığı ziyaretin ardından, işgalci Türk devletinin işgallerini meşrulaştıran, işgal için siyasal söylem ve açıklamalarda bulunan bir nevi Türk devletinin Başur’daki temsilcisi gibi hareket eden Neçirvan Barzani’nin Türkiye’ye çağrılmasından sonraya denk geldi. Neçirvan Barzani’nin Türkiye’ye çağrılması Başur siyasi partileri, örgütleri, aydın, yazar, akademisyen ve gazetecileri arasında çokça tartışıldı. Zira Başûrê Kurdistan yönetim ortakları olan YNK, Goran ve diğer partiler bu çağrılmadan haberdar olmadıkları, bu ziyaretin kendilerini bağlamadığı ve bunun hakkında KDP’nin kendilerini bilgilendirmesi gerektiği şeklinde tepki gösterdiler. Gazeteci, yazar, aydın ve akademisyenler ise bu çağrılmanın PKK üzerine pazarlıkların olduğunu, Fransa’nın Irak’a yönelik planlarının Erdoğan’a taşındığını, Erdoğan’a bu çağırma ile Fransa’ya Neçirvan Barzani üzerinden Başur Kürtlerinin kendilerine bağlı olduğu mesajını vermek istediğini gösterdiğini belirtiyor. Neçirvan Barzani’nin Türkiye’ye çağrılması üzerine gazeteciler de yazıp çizdi. Bazılarına göre bu çağrılma, Fransa ile Türkiye arasındaki gerilimi giderme amacıyla arabuluculuk olduğu yönündeydi ki bu hemen hemen hiç kabul görmeyen bir görüştür. Zira Fransa ile Türkiye arasındaki gerilimde arabulucu olacak birçok Avrupa ülkesi var. Neçirvan Barzani’ye bu konuda hemen hemen hiç sıra gelmez.

TÜRKİYE'YE MESAJ VERDİ

Mustafa El Kazimi’nin Başur'da yaptığı ziyaretinin bu tartışma ve Türkiye ile KDP arasındaki ilişkilerin Irak’a rağmen daha da sıklaştığı bir dönemde olması ciddi mesajlar taşıyor. Mesajların başında Recep Tayyip Erdoğan’ın Neçirvan Barzani üzerine "Başur Kürtleri bize bağlı" mesajına karşı, burasının Irak’ın bir parçası olduğu, Başur Kürtlerinin Türkiye’den önce Irak’ın bir parçası olduğu ve Irak’a bağlı olduğu mesajıdır. Bu mesajın yanı sıra Kazimi’nin ziyaret ettiği şehir, köy ve bölgeler üzerinde verdiği mesajlar var. İşgalci Türk devleti Neçirvan Barzani üzerinden Zaxo, Duhok ve hatta Hewlêr de dahil özellikle KDP denetimindeki alanların çoğunu kendisine bağlı görüyor. KDP yöneticileri ile ilişkileri üzerinden bunu yapıyor. Kazimi Zaxo, Duhok ile bu şehir ve ilçelere bağlı işgalci Türk devleti tarafından bombalanan köyleri ziyaret etti. Kazimi, Zaxo'yu ziyaret eden ilk Irak başbakanı oldu. Kazimi, bombalanan köyler, Zaxo, Duhok ve çevresini ziyaret etmesiyle, Türkiye'ye burasının Irak Federal Sistemi'nin bir parçası olduğu, Türkiye’nin bu bölge üzerinde herhangi bir hakkının olmadığı mesajını verdi. Ayrıca bu bölgelerin Türk işgalci güçlerinin denetimine açılmasının da yasal olmadığını, Türk işgalci güçlerinin bu bölgelerde yasa dışı güçler olduğunu, onlara bu imkanı sağlayanların da suç işledikleri mesajını verdi. İşgalci Türk devleti de Kazimi’nin Duhok ve Zaxo çevresini ziyaret ettiği sırada Duhok’a bağlı bazı bölgeleri bombalayarak mesajlarını verdi.

Kazimi, diğer Irak başbakanları gibi sadece Hewlêr'i ziyaret edip, Hewlêr'de Başur’un tüm parti ve örgütleri ile görüşüp geri dönmedi. Hewlêr, Duhok, Zaxo ziyaretinin ardından Süleymaniye, Halepçe ve sınır kapılarına kadar ziyaret etti. Kazimi, Hewlêr'de sadece KDP ve onun yöneticileri ile görüştü. Süleymaniye'de ise YNK, Goran, Komalay İslami, Yekgurtuye İslami ve diğer partilerle ayrı ayrı görüşmeler yaptı. Kazimi gerek Hewlêr, Duhok, Zaxo çevresinde gerekse Süleymaniye, Halepçe çevresindeki görüşmelerde yetkililerle Türk işgal saldırılarını, bölgede yaşanan ekonomik ve siyasal sorunları konuştu. Süleymani’deki görüşmelerde ağırlıklı olarak YNK ve Goran hareketi ile Komalay İslami Partisi tarafından tartışmaya açılan ve Merkezi olmayan sistem söz konusu oldu. Kazimi, bu konuda Süleymaniye ve Süleymaniye'deki partilerin tutumlarının KDP’ye şantaj yapmak mı yoksa gerçekten böyle bir sistem mi istediklerini anlamaya çalıştı.

Kazimi’nin ziyareti ve ziyaret ile verdiği mesajlar hâlâ tartışılmaya devam ediyor. Daha önce ABD Dışişleri Bakanı sözcülerinin "Türkiye, Irak ve KDP ile ortaklaşarak Şengal’de bir çözümü gitmeli" şeklindeki açıklamaların gösterdiği planı, Fransa’nın devreye girmesi ve Irak’ın tutumunun Türk işgaline karşı giderek radikalleşmesini ortadan kaldırdığı belirtiliyor. Uzmanlar, Türkiye’nin Kelaşin'de Irak sınır güçleri komutanlarını vurmadan önce, Fransa’nın Irak’a destek vermeden önce bu planın hayata geçme imkânı olduğunu ancak yaşanan bu son gelişmelerden sonra bu planın ortadan kalktığını belirtiyor.