Afrika Birliği (UA) verilerine göre, kıtadaki 53 ülkesinin 300 milyar doları aşan dış borçlarının 145 milyar dolarlık kısmı Çin Halk Cumhuriyeti’nden alınan kredilere dayanıyor.

Ekonomisinin bu yıl yüzde 2 ile 3 arasında küçülmesi beklenen Afrika’nın bu yılki reel kaybının 100 milyar doları aşacağı, bunun 65 milyar dolarlık kısmının tek başına Angola ve Nijerya’nın kayıpları olacağı tahmin ediliyor. Zira iki ülkenin ekonomileri büyük oranda petrol ihracatına bağımlı ve fiyatlardaki düşüşler her ikisini de olumsuz etkiledi.

Tüm bu veriler ışığında Afrika’nın borçlarının ertelenmesi ve hatta bazı borçların iptal edilmesi oldukça önemli.

IMF SADECE 215 MİLYON DOLAR İNDİRİM YAPTI

Afrika ülkelerinin Covid-19 pandemisi ardından başlayan krizde bu yılki borç dilimlerini ödememeleri, borçların daha uzun vadeli ertelenmesi veya bir kısmının iptal edilmesi isteniyor. Buna karşılık Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından Pazartesi günü 215 milyon dolarlık bir borç indirimi getirilmişti. Ancak bu yeterli değil ve 100 milyar doları aşkın ticari ilişkileriyle Afrika’nın en önemli partnerleri arasında sayılan Çin’in tutumu merak ediliyor.

100 MİLYAR DOLAR DESTEK TALEP EDİLMİŞTİ

Afrika ülkelerinin 2000-2018 yılları arasında Çin’den aldığı borçların 8 milyar dolarlık kısmının bu yılın sonuna kadar geri ödenmesi gerekiyor. Krizin etkilerinin sadece bu borçların ertelenmesiyle aşılması ise, mümkün değil.

Geçtiğimiz günler UA adına konuşan Gana Maliye Bakanı Ken Ofori-Atta, ekonomik krizin etkilerinin hafifletilmesi için borçların ertelenmesine ek olarak 100 milyar dolarlık bir mali desteğe ihtiyaç olduğunu duyurdu.

2 TRİLYON KENDİ BORÇLARI VAR

Çin’in Afrika’nın krizle mücadele edebilmesi için borçları ertelemesi taleplerine rağmen en önemli partnerlerinden olan bu ülkelere karşı tavrı henüz net değil. 2000 yılından bu yana Çin’in Afrika ülkelerinin 4 milyar dolarlık kısmını iptal ettiği bilinse de Çin’in borçları genelde ticari anlaşmalar karşılığında yapması ve iptal ettiği borçların genel olarak son dilimlerine kadar ödenmiş olanlardan olması Pekin açısından pek bir kayıp ifade etmiyor.

Çin’in bir diğer sorunu ise, bizzat kendisinin 2018 itibariyle 1 trilyon 960 dolarlık dış borcunun bulunması. Yine de bu rakam, 2018’de 13,5 trilyon dolar bir hacme ulaşan Çin ekonomisi için pek de büyük bir rakam değil. Son yıllarda bütçeleri fazla veren Almanya’da bile borçlar yıllık milli gelirin yüzde 60’ından fazla iken, Fransa, ABD, İtalya gibi ülkelerde çok çok daha fazla oranlara ulaşıyor.

BU YILKİ EKONOMİK DARALMA ETKİ EDEBİLİR

Batılı gelişmiş ülkeler ile IMF’nin çağrılarına rağmen Çin’in Afrika ülkelerine yönelik bir ‘jestini’ riske atan bir diğer konu ise, Çin’in kendi ekonomisinin yara almış olması. Covid-19’un başladığı ülke olması nedeniyle ekonomik krizi ilk olarak yaşayan Çin’de yılın ilk çeyreğindeki küçülme yüzde 6,8 olmuştu. Bu son 30 yıldaki ilk küçülme olurken, bu yıl toplamında büyümenin yüzde 1,2, önümüzdeki yıl ise yüzde 9,2’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu ise, Afrika ülkeleri için olumlu.