Nazi davaları: Yargılamak için çok geç kalındı

Almanya’da aradan geçen 70 yıldan sonra hız kazanan eski Nazilere yönelik soruşturma ve davaların birçoğu yaş haddi veya ölüm gibi nedenlerle sonuçsuz kalırken, Alman makamları ve yargısının geciktirme politikaları tepki çekiyor.

İkinci Dünya Savaşı sırasında milyonlarca kişinin katledildiği toplama kamplarında görev alan veya yardımcı olan eski Nazilere ilişkin davaların çoğu sonuçsuz kalıyor. Son yıllarda yapılan onlarca şikayetin büyük çoğunluğu, yargılanması istenen bireylerin uzatılan soruşturmalar esnasında ölmesi veya yaşları nedeniyle ‘cezai ehliyetleri’ olmadığı gerekçesiyle davaya dönüştürülemiyor. Ayrıca açılan davalar da yine aynı sebeplerden sonuçlandırılamıyor.

BİR KAMPTAKİ 28 NAZİDEN SADECE ÜÇÜNÜN SORUŞTURMASI DEVAM EDİYOR

Nazilerin toplama kamplarındaki katliamlarına ilişkin çalışan Ludwigsburg’daki Nazi Suçlarını Aydınlatma Merkezi (ZStL)  tarafından Majdanek Toplama Kampı’ndaki suçlara ilişkin hazırlanan 28 dosyadan sadece 3’ü savcılıklar tarafından devam ettiriliyor. ZStL Direktörü Jens Rommel, devam ettirilen 3 soruşturmadan birinin ise 94 yaşındaki bir eski Naziye yönelik olduğunu söyledi.

Frankfurt Savcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma hakkında, 90 yaşındaki eski Nazinin doktor raporuyla ‘cezai ehliyeti’ olmadığı gerekçesiyle kapatılma kararı verildi. Benzer şekilde Auschwitz Toplama Kampı’nda göre alan 92 yaşındaki bir kadının da Kiel’deki mahkemeye katılamayacağı bildirildi. Her iki kişinin de toplama kamplarındaki yüz binlerce ölümde payı olduğu biliniyor.

Temmuz 2015’te hapis cezasına çarptırılan 95 yaşındaki Oskar Gröning adlı ‘Auschwitz Saymanı’ lakaplı eski Nazinin avukatlarının yaptığı itirazlar ise aradan geçen bir yılı aşkın sürede henüz karara bağlanmadı.

AUSCHWITZ KOMİTESİ: GECİKMELER

Öte yandan, 1941-1945 yılları arasında işlenen suçlar nedeniyle yargılanması istenen eski Nazilerin soruşturma ve davalarının 70 yıl sonrasında benzer sonuçlarla karşılaşmasının kaçınılmaz olduğu malum.

Konuya ilişkin açıklama yapan Uluslararası Auschwitz Komitesi  yöneticisi Christoph Heubner, Gröning’e ilişkin davanın temyizinin bir yılı aşkın süredir bekletilmesini eleştirdi. “Federal Mahkeme çok zaman harcıyor” diyen Leubner, söz konusu temyiz davasının daha önceki davalar ile halen süren mahkemelere etkisi olacağının altını çizdi.

Komiteden Nisan ayında yargılaması başlamadan önce 93 yaşında ölen bir Naziye ilişkin yapılan bir açıklamada ise, soruşturma ve kovuşturmaların on yıllarca boyunca görmezden gelindiği eleştirisi yapılmıştı. “Savaş sonrası (Alman) hukuku iflas etti” denilen açıklamada, eski Nazilerin yargı önüne getirilmesinde gecikildiğine dikkat çekilmişti.