Evde kalma tedbirleri, dünyanın farklı yerlerinde adaletsizlik ve eşitsizliklere karşı protesto eylemlerini bir süre durdurdu. Hükümetler de bu fırsatla, toplumsal tamamen sona erdirmek için girişimlerde bulundu. Bazı ülkelerde gözetim olanakları arttırıldı, bazıları toplantı ve gösteri yasaklarını daha fazla uzatma yoluna giderek, tepkilerin sönmesini umut etti. Anti-demokratik bazı ülkeler ise Covid-19’u muhaliflere karşı cadı avına dönüştürdü.

Ancak dünün halk hareketleri yeniden ortaya çıkmaya başladı. Lübnan, Fransa, Şili, İspanya, Irak, İran, Hong Kong ve daha birçok ülkede geçen yıl şiddetli protesto eylemleri yaşanmıştı. Bunlardan bazıları öncekinden daha sert bir şekilde belirdi.

ONLARCA MİLYON KİŞİ İŞSİZ KALDI

Covid-19’la birlikte işsizlik tarihi boyutlara ulaştı, ekonomiler benzeri görülmemiş krizlere girdi, kırılganlık, güvensizlik, eşitsizlik ve adaletsizlik daha da derinleşti. Bu durum hem huzursuzluğu ve öfkeyi arttırdı.

Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) göre son aylarda dünya genelinde 135 milyon iş birimi ortadan kalktı. 2020 yılının ikinci çeyreğinin çalışma süresinde yüzde 10,7’lik bir düşüşle daha ağır bir sonuç oluşturması bekleniyor. Bu durumdan tam zamanlı 305 milyon kişi etkilenecek. Ayrıca 1,6 milyar kayıt dışı işçi her an kendisini işsiz bulabilir.

LATİN AMERİKALILAR AÇLIĞA KARŞI SOKAKLARDA

Son haftalarda, koronavirüse rağmen farklı ülkelerde açlığa karşı ayaklanmalar başladı. Salgının ağır vurmaya başladığı Şili’de yoksul mahalle sakinleri zorunlu evde kalma kurallarını delerek, acil gıda yardımı istedi. Eylemciler karantina değil, gıda istediklerini belirterek, polisle çatıştı.

Komşu Bolivya’da da benzer sahneler yaşandı. Sendikalar, karantina tedbirlerinin esnetilmesini ve hızlı bir şekilde cumhurbaşkanlığı seçim tarihinin belirlenmesini istedi. Sefaletin derinleştiği Kolombiya’da halk yardım talebini kırmızı bulaşık bezleri asarak dile getirdi.

LÜBNAN GİDEREK ŞİDDETLENİYOR

Lübnan’da yolsuzluk karşıtı protesto hareketi Ekim 2019’dan beri devam ediyor. Salgın, ekonomik krizi daha da derinleştirdi. Kitlesel işsizlik, fiyat artışları zaten nüfusunun yarısı yoksulluk sınırı altında olan ülkede öfkeyi arttırdı. Nisan ayı sonunda, ülkede yaşanan protesto eylemlerinde polisle çatışmalar yaşandı, bir kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. Barışçıl olarak ortaya çıkan eylemler, hükümetin talepleri karşılamaması nedeniyle giderek şiddetleniyor. Evde kalma tedbirlerinin başından bu yana neredeyse her gün protesto eylemler var. Hükümet üyelerinin fotoğraflarının yer aldığı bildiriler dağıtılırken, üzerlerinde şu ifadeler dikkat çekiyor: “O ücretinin tamamını alıyor ya sen?”, “Onun karnı tok, ya senin?”

IRAKLILAR YENİDEN HAZIRLIK YAPIYOR

Geçen yılın en büyük halk hareketlerinden biri Irak’ta yaşandı. Kanlı bir şekilde bastırıldı. 550’yi aşkın kişi bu eylemlerde öldürüldü. Evde kalma tedbirleri nedeniyle Bağdat’taki Tahrir meydanı boşaldı. Ancak bir kısım eylemci yeniden çadır kurmaya ve evde kalma uygulaması sonrası için hazırlık yapmaya başladı.

HONG KONG ISINIYOR

Yolsuzluklara karşı protestoların yanı sıra, Çin’in hakimiyetine karşı geçen yıl dev gösterilerle dikkatleri üzerine çeken Hong Kong yeniden ısınıyor. Çin yönetimi, “ihanet, bölünme” gibi yasaklar içeren bir tasarı hazırlarken, Hong Konglular özerk statülerinin de yok olma tehdidi altında olduğunu belirtiyor. Pazar günü binlerce kişi kent merkezine çıktı, polis göstericilere karşı gaz bombaları kullandı.

Brezilya, Fransa, İspanya ve daha birçok kentte tepkiler daha yüksek sesle çıkmaya ve örgütlenmeye başladı. Her üç ülke de dünyada koronavirüsten en fazla ölümlerin yaşandığı ülkeler arasında yer alıyor.