HDP, Dersim'de katledilenleri andı

HDP, "Seyit Rıza’nın onurlu direnişi ve Dersim’de yitirilen canların hatırası önünde saygıyla eğiliyor ve onları anıyoruz" dedi.

HDP Merkez Yürütme Kurulu (MYK), bugün Dersim Katliamı'na ilişkin yazılı açıklama yaptı.

"4 Mayıs 1937, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en karanlık olaylarından birisi olan Dersim 1938 Katliamı’nın yapılmasına karar verildiği gündür. 4 Mayıs, Dersimli kurumlar tarafından 'Roce Şae-Yas Günü' olarak anılmaktadır. Dersim Katliamı’nda yitirilen canları, katliamın yıl dönümü olarak kabul edilen 4 Mayıs’ta saygıyla anıyoruz" diye başlayan açıklamada, şunlar ifade edildi:

'OTORİTEYE BAŞ EĞMEDİ...'

"Kadim Dersim coğrafyası, Kürt (Zaza-Kurmanc) yoğunluklu bir nüfusa sahip olsa da Ermeni ve Türklerin de yaşadığı bir halklar bahçesiydi. Anadolu ve Kürdistan coğrafyasının Alevileri için "anavatan" imgesi taşıyan Dersim, 72 millete bir nazardan bakan inanç felsefesinin yaşamı şekillendirdiği bir 'rıza şehri' olarak kültürel zenginliğimizin bir parçasıdır.

Otoriteye baş eğmeyen, bağımsız ve özgür olmayı yaşam şekline dönüştüren Dersim, Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne kadar hemen hemen tüm iktidarlar tarafından operasyon yapılması gereken bir coğrafya olarak görülmüştür. Padişahların hakim olmak için ferman çıkardığı, Şeyhülislamların 'katli vaciptir' dediği Dersim'e yapılan operasyonların sayısı dahi bilinememektedir.

Ama yapılan tüm askeri operasyonlar başarısızlıkla sonuçlanmış, öyle ki, devlet adamlarınca sarf edilen 'Dersim'e sefer olur ama zafer olmaz' sözü, başarısız seferlerden sonra kavramsallaşmıştır.

Dersim'e tek millet, tek din, tek ırk ve tek dil anlayışı çerçevesinde yaklaşan Cumhuriyet ise 25 Aralık 1935 tarihinde 2884 Sayılı Tunceli Vilayetinin İdaresi Hakkında Kanun çıkarıp Tedip ve Tenkil Harekatı için zemin hazırlamıştır. 4 Mayıs 1937'de alınan Bakanlar Kurulu kararıyla da tarihin en kanlı katliamlarından biri gerçekleştirilmiştir.

15 Kasım 1937’de Seyit Rıza ve yol arkadaşları Elazığ'da düzmece bir mahkemeden sonra asılmış, tıpkı 1925'te asılan Şeyh Said gibi onların da mezar yerleri halen öğrenilememiştir."

'50 BİNİN ÜZERİNDEN İNSAN KATLEDİLDİ'

Açıklamada, resmi rakamlara göre 13 bin kişinin katledildiği Dersim'de, yerel kaynaklarca 50 binin üzerinde insanın katledildiği, on binlercesinin de yurtlarından sürüldüğü belirtilirken, "Bugün halen Dersim'e dair tüm arşivler açılmamış, hakikatler tam olarak açığa çıkarılamamıştır" diye ifade edildi.

HDP MYK, açıklamasının sonunda şöyle dedi:

"Devletin resmi olarak yüzleşmediği Dersim 1938 Katliamı, halklarımızın vicdanında bir yara olarak kanamaya devam etmektedir.

'Ben sizin yalan ve hilelerinizle baş edemedim, bu bana dert oldu; ama ben de sizin önünüzde diz çökmedim bu da size dert olsun' diyen Seyit Rıza’nın onurlu direnişi ve Dersim’de yitirilen canların hatırası önünde bir kez daha saygıyla eğiliyor ve onları anıyoruz."