Merkezi Viyana’da bulunan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) tarafından yayınlanan yeni üç aylık raporda, İran’ın nükleer programının 2015’te imzalanan Kapsamlı Müşterek Eylem Planı adlı anlaşmaya uygun olduğu vurgulanıyor. Söz konusu anlaşma İran’ın yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Rusya, Çin, Fransa, Britanya ve Almanya arasında imzalanmıştı.

IAEA ise, ABD Başkanı Donald Trump’ın anlaşmadan geri çekilerek ekonomik yaptırımları yeniden başlattığı Mayıs ayından bu yanaki ikinci üç aylık raporunu üye ülkelere gönderdi.

ANLAŞMANIN GETİRDİĞİ SINIRLAMALARA UYULUYOR!

Üst düzey diplomatların basına yaptığı açıklamalara göre, IAEA’nın yeni raporunda İran’ın anlaşmanın getirdiği şartlara uygun hareket ettiğine yer veriliyor. Rapora göre İran, anlaşmayla belirlenen zenginleştirilmiş uranyum stoku sınırlamasına riayet ederken, uranyumun zenginleştirilme seviyesinde de şartlara uygun davranıyor.

Raporda, IAEA denetçilerinin İran’daki tesisleri ziyaret etmesini kolaylaştırmada da anlaşmaya uygun hareket ettiği belirtiliyor. Raporda, İran yönetiminin zamanında ve ‘proaktif’ bir biçimde işbirliği yaptığı savunuluyor.

IAEA raporunda, İran’daki zenginleştirilmiş uranyum üretiminin de anlaşmayla belirlenen düzeyde ve sabit olduğu ifade ediliyor.

Raporun üye ülkelere gönderilmesi ardından Fransa ve Almanya gibi ülkelerden yapılan açıklamalarda ise, ABD’nin tavrına rağmen Kapsamlı Müşterek Eylem Planı adlı anlaşmada ısrar edildiği vurgulandı.

AVRUPA ÜLKELERİNİN POZİSYONUNU DESTEKLİYOR

Donald Trump’ın anlaşmadan geri çekilme ve İran’a yönelik ekonomik yaptırımları yeniden devreye koyması kararı almasıyla birlikte Amerikan yaptırımlarından çekinen birçok Avrupalı şirket İran’dan çekilmişti. Avrupa Birliği’nin (AB) bu ay içinde İran’daki özel sektörü desteklemeye yönelik aldığı bir karara rağmen ABD’deki yatırımlarının zarar görmesini istemeyen şirketler, İran’dan geri çekilmeyi yeğliyor.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Rohani ve hükümetinin anlaşmayı kurtarmak için AB’yi arkasına alma politikasına rağmen radikal tutumuyla bilinen Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney, sert söylemler kullanmıştı. Geçtiğimiz gün açıklama yapan Hamaney, Avrupa ülkelerinin anlaşmayı kurtarma konusundaki çabalarının başarısından şüphe duyduğunu söylemiş ve ülkesinin de anlaşmadan vazgeçebileceğini duyurmuştu.

IAEA raporunun bazı detaylarının yayınlanması ardından açıklama yapan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, anlaşmanın kendileri açısından devam ettiğinin altını çizdi. Le Drian, İran’ın ABD yaptırımlarına rağmen ticaretini sürdürebilmesini sağlayacak mekanizmaların oluşturulması çağrısı yaptı.

Le Drian, anlaşmayı savunmasına rağmen İran’ın bölgesel hegemon güç olma iddiasıyla Ortadoğu’daki müttefiklerine füze vermesine son vermesi gerektiğini de ekledi.