Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Genel Meclisi, 134 maddeden oluşan Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetim Toplumsal Sözleşmesini 12 Aralık’ta onayladı. 2021 yılından bu yana yürütülen Toplumsal Sözleşme hazırlık aşamasından ta onaylanma sürecine kadar faaliyetler arasında yer alan Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi, 7 Temmuz’da yaklaşık yüz kadınla bir araya gelerek Kadın Toplumsal Sözleşmesinin yazılma startını verdi. Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi Üyesi ve Kadın Toplumsal Sözleşmesi Dar Komite Üyesi Dr. Ebîr Hessaf, konuya ilişkin ANF’ye konuştu.

KADIN TOPLUMSAL SÖZLEŞMESİ TASLAĞI TARTIŞILDI

Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi öncülüğünde 7 Temmuz’da Hesekê’de gerçekleştirilen Kadın Toplumsal Sözleşmesinin yazılması için gerçekleşen toplantıya değinen Ebîr Hessaf, “Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetim Toplumsal Sözleşmesi tartışmaları 2021 yılında başlandı. Tartışmalar ve yazılma aşaması yaklaşık bir yıl sürdü. Yaklaşık bir yıl ise yazılan toplumsal sözleşme toplumun tüm kesimleriyle tartışıldı. Sonuç olarak 2023 yılında Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi Toplumsal Sözleşmesi onaylandı ve bu sözleşme uygulanmaya başlandı. Bu sözleşmenin önemli maddelerinden biri de Kadın Toplumsal Sözleşme’nin de yazılmasıydı. Toplumsal Sözleşmede Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim alanlarındaki tüm kadınları temsil ettiğini ve kadın toplumsal sözleşmesini düzenlemenin de görevi olduğunu ele alan maddelere yer verildi. Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetim Toplumsal Sözleşmesi maddelerinde kadın haklarının korunması, güvence altına alınması gibi kapsamlı bir şekilde ele alındı. Bu sözleşme içerisinde en büyük başarımız ise Kuzey ve Doğu Suriye Meclisi olarak yer almamızdı. Dolayısıyla kadın toplumsal sözleşmesinin de yazılması kararı alındı. Bu adımı gerçekleştirebilmemiz içinde 7 Temmuz da yaklaşık 100 kadının katılımıyla kadın toplumsal sözleşmesi için ilk toplantımızı gerçekleştirdik. Böylece Kadın Toplumsal Sözleşmesi yazım aşamasına başlandı.

DAR KOMİTE ÜYELERİ TÜM KADINLARI TEMSİL EDİYOR

Toplantı Kuzey ve Doğu Suriye’de yaşayan tüm kadınların temsiliyetini sağlayan, siyasi partilerin temsilcileri, sivil toplum kurum ve kuruluşların temsilcileri ve bağımsız kişilerinde yer aldığı kadınların katılımıyla gerçekleşti. Toplantımız yaklaşık 4 saat sürdü. Bu doğrultuda Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi’nin 2021 yılında gerçekleştirdiği kongresinde onaylanan kadın prensipleri esas gündemimizdi. Ayrıca Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi Toplumsal Sözleşmesi’nde, Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi’ne ayrılan bölümde okundu. Kadın Toplumsal Sözleşmesi tartışmalarının devamı ve yazımı için 25 kişiden oluşan dar komite üyeleri belirlendi. Tabi bu komite, tüm kadınları temsil edebilecek şekilde ayarlandı” bilgilerini paylaştı.

KADIN ÖRGÜTLÜLÜĞÜNÜN BİR MEKANİZMASI BELİRLENECEK

25 kişiden oluşan dar komite üyelerinin çalışmalarına başladığını kaydeden Ebîr Hessaf, konuşmasını şu şekilde sürdürdü: “Komite üyeleri haftalık bir araya gelerek tartışmalarını yürütecektir. Genel Toplumsal Sözleşmede belirlenen maddelere de yer verilerek yeni bir taslak çıkarılacak. Ayrıca Kadın prensiplerinde de yer verilecek. Bu süreçte özellikle kadın kurum ve kuruluşlarının, örgütlerinin nasıl bir sistem içerisinde çalışacağı, örgütlenmesinin ne şekilde yapılacağı esas gündem olacaktır. Ardından Kadın Toplumsal Sözleşmenin taslağı oluşturulacaktır.”

KOMÜNDE KANTONLARA KADAR ÖRGÜTLENME ŞEKLİ ESAS ALINACAK

Şu ana kadar da Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi’nin, bölgedeki kadın kurum ve kuruluşlarının, hareketlerinin, örgütlerinin çatı yapısı olduğunu belirten Ebîr Hessaf, Kadın Toplumsal Sözleşmenin onaylanması ardından kaydedilecek gelişmeleri de şu şekilde aktardı: “Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi’nin faaliyetlerinde bir değişime gidilecek. Bu değişim ise komünden, beldelere, şehirlere, kantonlara ve tüm bölgeye kadar örgütlenecek şeklinde bir düzeltmeye gidilecektir. Bu sistem önceden yoktu. Bu şekilde örgütlenme tarzı yeni bir adım olacaktır. Tabi bu sistemin işlerliği için çalışmaların mekanizmasının ne şekilde olacağı Kadın Toplumsal Sözleşmesinde belirlenecektir.”

KADIN TOPLUMSAL SÖZLEŞMEYLE KAZANIMLAR BÜYÜTÜLECEK

Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetim Bölgesi’nde kadınların elde ettiği kazanımların önemli olduğuna değinen Ebîr Hessaf, konuşmasını şu şekilde tamamladı: “Genel Toplumsal Sözleşmenin yazılması ve kadınların öncülük etmesi, kadın haklarının korunması ve güvence altına alınması kendi başına bir başarıdır. Bu başarı ve kazanımlar sadece Kuzey ve Doğu Suriye’deki kadınlar için değil dünyadaki kadınlara için ve dünyaya miras bırakma açısından da oldukça önemlidir. Bölgede, dünya kadın özgürlük mücadelesini etkileyecek önemli adımlar atıldı. Bugün bölgede cinsler arası belirlenen eşit düzeyde katılım yani yüzde elli kota, kadınlar şahsında muazzam bir düzeye oldu. Birçok faaliyet içerisinde kadın daha aktif bir şekilde yer alıyor, öncülüğünü yapıyor. Fakat bu kazanımlara sahip olmak yeterli değildir. Önemli olan bu kazanımların korunması ve büyütülmesidir. Kadın Toplumsal Sözleşmesinin yazılması, Ortadoğu’da bir ilktir. Bu da kadınlar ve bölge açısından önemli bir başarıdır. Kadın kazanımlarının korunması, örgütlendirilmesi ve büyütülmesi için Kadın Toplumsal Sözleşmenin yazılması büyük bir gelişme kaydedecektir.”