Mazhar Xalqi’den de dinlediğimiz Hewraman şarkısı Türkçe’de aynı müzik ve ezgiyle Hafız Burhan sayesinde “Ada sahillerinde bekliyorum…” şekline dönüşmüş.

Diğer dillerden Türkçeye çevrilen binlerce örneği arasında en popüler olanı ve sevileni haline gelmiş Ada Sahilleri.

Biri Kürtçe biri Türkçe, ikisi de çok güzel. Sorun, Kürtçe aslının ve Kürt dilinin inkâr edilmesinde. Öte yandan tesadüf müdür bilinmez ama adeta dağlara nazire edercesine sahilden sesleniş var Türkçesinde. Varsın olsun. Kürtçesi Hewraman dağlarına yapılan gezi ve oradaki güzelliklerle başlıyor; Türkçesi ise sahildeki bekleyişle başlıyor. Burhan hocanın maksadı ne olursa olsun bu şarkı üzerinden dağ ve denizi kimse çatıştıramaz.

Dağlar ve denizler kardeştir. Şarkıların kardeş olması gibi. Memleket barışına sundukları katkıyı isimleriyle başlatan “Kardeş Türküler” boşuna o adı almamış.

Kardeşlik iyidir. Biri büyüklük taslamadıkça!

Kardeşliği büyüklenme bozar. Çıkarcılık, hesapçılık ve hele ki saldırı kardeşlikten eser bırakmaz. Şarkılar, türküler işte bu bozguncu tutumlara karşı birer barış elçisidir.

Eski kayıttan dinleyip çözmeye çalışırken belki bazı yazım hataları olabilir ama şarkının sözleri özce şu şekildedir:

Dêyne seyrani şaxî Hewraman

Dameni kêf û baxî Hewraman

 

Dîl deben çawreşanî, napirsin

Kîjî berze demaxi Hewraman

 

Dayke zerde le tacî murwarî

Taskilavî firîn eda diyarî

 

Dilê sed dil debête qurbanî

Kîjî takî, zeruke lewlawî

 

Yarî şahonişînî şehbazim

Dîl be êş û mehremî raz’im

 

Dûr le to lam herame dildarî

Heta buya nemêke dilxwazim

Soranca olan bu sözlerde Hewraman dağlarına yapılan gezi ve Hewraman’ın başı yükseklerde gururlu kızına dizilen övgü ve sitem anlatılmaktadır.

Hewraman doğal yaşamın, komünalitenin ve özgürlüğün sembolüdür. Taşıdığı kültürel kodlar sadece Kürdistan’da değil tüm dünyada insanlığın sorunlarına çözüm oluşturacak temele ve anlama sahiptir.

Sembolik anlamda Hewraman’dan bahsederken Kürt halkı başta olmak üzere tüm halkların özgürlükleri asıl amaç durumundadır. Bir devlet halklar karşısında ne kadar katı kesilirse o kadar iç-dış çelişkiye yol açar. Türkiye’de AKP-MHP hükümetinin faşizan tutumunun yol açtığı savaş ve krizler ortadadır. Esnemedikleri için kırılma noktasına gelip dayandılar. İran rejimi bu esnekliği gösterebilecek mi?

KÜLTÜREL SOYKIRIM

İran rejimi Kürt dili ve kültürünü görünürde Türk devleti kadar inkâr etmiyor. Fakat halkın politik iradesi yok sayılarak inceden bir kültürel soykırım uygulanıyor. Bir halkın iradesi yok sayıldıktan sonra kültürüne saygı duyulduğu iddiası tamamen demagojiden ibaret kalır.

Rojhilat Kürdistan’ından yükselen kültür güneşi tüm Ortadoğu’yu aydınlatmaya yetecekken onun iradesini tanımamak İran rejimiyle Kürt halkı arasındaki en temel sorun durumundadır.

Ada Sahilleri kimin?

Ada Sahilleri, Türk müziğinde anonim olarak geçiyor. Bazı kaynaklarda eserin sahibi Yesari Asım Ersoy olduğu iddia ediliyor. Ancak Kaddukel Meyyes’den Feyruz’a kadar çok sayıda Arap sanatçı tarafından seslendirilen şarkı Doğu Kürdistan’ın Hewraman bölgesindeki sanatçılar tarafından Soranca yorumlanıyor.

Bu arada şarkı idam edilen Adnan Medres ve Yassıada’yı hatırlattığı gerekçesiyle 1960’larda yasaklanmıştı.

YENİ ÖZGÜR POLİTİKA