Suriye federasyonunun tüm Suriye halkları için bir mihenk taşı olduğunu belirten PKK MK Üyesi Nurettin Sofi, herkesin artık Suriye’nin eskisi gibi olmayacağını, demokratik ve özgür bir Suriye isteniyorsa da bunun ancak federal bir yapıdan geçtiğini kabul ettiğini vurguladı.

Dünyanın birçok yerinde federal yapının örnekleri olduğunu dile getiren PKK Merkez Komite üyesi Nurettin Sofi, “Bugün dünyada birçok federal devlet örneği vardır. Bu devletler üniter ulus-devletlere oranla çok daha güçlü ve sağlam yapıya sahiptirler. Her kesimin kendini özgürce ifade edebildiği, kendini demokratik bir ortamda temsil ettiği sistemlerdir” dedi.

PKK Merkez Komite Üyesi Nurettin Sofi, ilan edilen Kuzey Suriye Federasyonu’nu, neden federasyona ihtiyaç duyulduğunu ve federasyonun nasıl anlaşılması gerektiğine ilişkin sorularımızı yanıtladı.

Kuzey Suriye Federasyonu ilan edilmesini nasıl yorumluyorsunuz?

İlk başta bu ilanı tüm Suriye halklarına kutluyorum ve hayırlı olmasını diliyorum. Beş yılı aşkındır yoğun çatışmalarla geçen bir sürecin sonucunda böyle bir adım çok anlamlı ve yerindedir. Üçüncü Dünya Savaşı olarak da adlandırılan bu süreç bir kaosun sonucudur. Bir yandan küresel güçlerin hegemon proje ve planları, diğer yandan statükocu ulus-devlet zihniyetinin ürünü olan dikta rejimlerin anti-demokratik yaklaşımları, Ortadoğu'da kaosa yol açmıştır. Yıllar boyunca Ortadoğu halkları küresel güçler ile statükocu güçler arasında örs olmaya mahkûm edilmiştir. Demokrasiden, özgürlüklerden mahrum kalmış, dünyanın en verimli coğrafyasında yaşamalarına rağmen açlığa, sefalete maruz kalmışlardır. Üniter, ulus-devlet zihniyeti birçok etnik grubu inkâr etmiş, en doğal ve meşru haklarından mahrum bırakmıştır. Bu kaostan çıkış ancak ve ancak köklü bir değişim, özgürlükçü değerlere yakışır bir yaşam, çözüm ve yönetim biçimiyle mümkün olabilir. İşte bu arayış ve köklü değişimlere devrim denilir. Suriyeli halklar Baas rejimin zulmünden kurtulmak amacıyla devrime başvurdu. Halkın bunca fedakârlığı, vermiş olduğu bedeller daha özgür ve demokratik bir yaşam uğrunadır. Ne var ki kaosu yaratanlar Suriye halkının devrimine el atmış, sorunu çözmek yerine daha fazla derinleştirmişlerdir. Eskiyi aşan bir proje, bir çözüm sunulmamıştır. Bu yaklaşımlar Suriye'yi bataklığa sürmek isteyen, halkların özgür yaşam arayışlarına, ulus-devlet zihniyetiyle müdahale eden, inkâr ve imhada ısrar eden faşist ve şoven rejimlerin müdahalelerine fırsat vermiştir.

Kaosu çözmek için nedenlerini aramak gerekir. O nedenleri ortadan kaldırmadıkça kaostan çıkış olamaz. Kaosun temel nedeni tekçi, totaliter ulus- devlet yapılanmalarıdır. Dolaysıyla yeni bir ulus devlet kurma kaosu derinleştirmekten öteye başka bir anlam ifade etmez. Ulus-devleti aşan demokratik-ulus çözümüyle halkların sorunlarına derman olunur. Tüm etnik gruplara ve toplumsal kesimlere özerklik hakkı tanıyan, halkların kardeşliğine dayalı demokratik bir federal yapı, tüm çelişkileri çözüme kavuşturur. Bugün dünyada birçok federal devlet örneği vardır. Bu devletler üniter ulus-devletlere oranla çok daha güçlü ve sağlam yapıya sahiptirler. Her kesimin kendini özgürce ifade edebildiği, kendini demokratik bir ortamda temsil ettiği sistemlerdir. Bu sistemlerdeki iradeli birlik inkâra dayalı zoraki birliklerden bin kat daha dayanaklı ve sağlamdır. Bu sistemlerin anti-demokratik ve faşist rejimler tarafından teşhir edilmesi gerici ve halklara düşman karakterlerinden ileri geliyor.

ZORAKİ BİRLİKTELİKLER KAOS ÜRETİR

Demokratik ulus sistemi, toplumları bölme, parçalama projesi değildir. Tam tersine kardeşliğe dayalı demokratik güçlü bir birliktir. Bir gruba veya bir etnik kökene dayalı değildir. Tüm halkların özgür ve eşitçe yaşadığı gönüllü bir sistemdir. Gerçekten Suriye’nin zengin mozaiği ve birçok farklı kimlikleri ancak böyle bir sistem içerisinde birlikte yaşayabilir, ortaklaşa bir demokratik-ulus inşa edebilirler. Tekçi, üniter ulus-devlet eskiden bir çözüm modeli olmadığı gibi şimdi de bir çözüm olmayacaktır. Kaosu daha da derinleştirecek ve tüm halklar için felaket olacaktır. Bugün Suriye'de yaşanan trajedinin temel nedeni bu devlet modelidir. Bu yüzden demokratik-özgür bir Suriye'nin geleceği demokratik bir federasyondadır. Bu anlamda Arapların, Kürtlerin, Türkmenlerin, Asuri, Süryani, Keldani, Ermenilerin birlikte özgürlüğe dayalı Demokratik Suriye Federasyonu tüm Ortadoğu için esas alınması gereken bir modeldir ve yegâne çıkış yoludur. Özgür ve iradeli olmayan bir vatandaşlık zoraki bir evliliğe benzer. Yaşamı cehenneme çevirir. Ya boşanma ve kopmayla sonlanır, ya da büyük trajedilere yol açar. Suriye'de son beş yılda yaşananlar bu zoraki birlikteliğin bir ürünüdür. Hiç bir etnik gruba, bir halka yarar getirmediği gibi felaketlere neden olmaktadır.

Rojava'da bir kanton sistemi var. Mevcut durumda kantonların federasyonla ilişkisi nasıl olacak?

Rojava kantonları ile Suriye Federasyonu ayrı olgulardır. Kantonlar idari eyaletler sistemidir. Halkın kendi kendini öz yönetim ilkesine dayalı örgütlediği idari bir sistemdir. Her il veya büyük şehir kendi öz yönetimini kanton biçiminde sağlar. Federasyon ise tüm kantonların ve Suriye'nin bütününü kapsayan bir düzenleme ve siyasi rejimdir. Daha çok coğrafik bölgelerin düzenlenmesidir. Örneğin Suriye beş veya altı federal bölge biçiminde düzenlenebilir. Kuzey, Güney, Batı ve Doğu biçiminde olabilir.

Merkezi olmayan veya ademi merkezi ilkesine dayalı bir toplumsal sözleşmeyle tüm Suriye demokratik federasyonu oluşabilir. Her federasyon içinde ayrı kantonlar olur. Beş kantonlu federasyon, dört kantonlu federasyon, altı kantonlu federasyon olabilir. Her federasyonun anayasası veya toplumsal sözleşmesi her etnik gruba veya idari bölgeye özerk kantonlar hukukunu oluşturabilir. Böylece genel bir federal yapı içerisinde özerk kantonlar oluşturulur. Hiç bir etnik grup mağdur olmaz. Hem kendini özerk bir biçimde yönetme hakkına sahip olur, hem de genel federasyonda temsilini bulur. Böylece halkların kardeşliği, kadın özgürlüğü ve demokrasi ilkelerine dayalı demokratik bir Suriye inşa edilir. Demokratik ulusun yurttaşları kendi alanındaki hukuk ve sorumlulukları eşit bir biçimde düzenlerler. Böylece demokratik bir Suriye tüm Suriyelilerin olacaktır. Hiç kimse baskıya mağdur kalmaz, hakları inkâr edilmez. Bu anlamda Suriye Demokratik Federasyonu tüm Suriye için bir mihenk taşıdır. Benzer bir girişim Suriye'nin güneyinde, batısında ve ortasında da oluşturulabilir. Herkes artık Suriye’nin eskisi gibi olamayacağını, demokratik ve özgür bir Suriye isteniyorsa çözümün federal bir yapıdan geçtiğini kabul ediyor. Ancak bu biçimde onca renk ve etnik grup bir arada tutulur ve yaşayabilir.

FEDERASYON SURİYE’NİN BÖLÜNMESİ DEĞİLDİR

Tekrar vurguluyorum, Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu iddia edildiği gibi ne coğrafik bakımından, ne etnik bakımından belli bir etnik gruba ait değildir. Bu coğrafyada yaşayan tüm halklarındır. Suriye’yi bölmek değil, demokratik Suriye'nin bir parçası ve federasyonudur. Buna karşı çıkanlar Suriye'nin özgürlüğü ve geleceğini karanlıklara gömmek isteyenlerdir. Bazı art niyetli çevrelerin olumsuz propagandaları sonucunda oluşan önyargılar olabilir. İnanıyorum ki önümüzdeki kısa süre içerisinde bu önyargılar giderilir. Belli çevreler önyargılardan ötürü mesafeli yaklaşmış olabilirler. Ancak bu projeyle uğraşanların kısa sürede bu önyargıları ortadan kaldıracaklarına inanıyorum. Kantonlar ilan edildiği zaman da önyargılar vardı. Bugün bu önyargıların anlamsız olduğu bu iki yıllık pratikle aşıldı. Rojava kantonlarının Suriye'nin en istikrarlı, her bakımdan en güvenilir bölgeleri olduğu herkes tarafından kabul ediliyor. Suriye Kuzey Federasyonunun da en ideal çözüm olduğunu en kısa sürede kanıtlanacağına inanıyorum.

Federasyon nasıl bir yönetim modelidir?

Federasyon bir yönetim biçimidir, birçok devlet, özellikle Batılı devlet modelleri bu modeli esas alıyorlar. Elbette her ülke kendi özgünlüğüne göre bir siyasi ve hukuki tanım yapmıştır. Özünde coğrafik ve etnik bakımdan çeşitlilik arz eden ülkelerin yönetim biçimidir. Merkez ile yerel arasında yetki paylaşımıdır. Her bölgenin özgünlüğüne göre, öz yönetimlerini esas almakla birlikte genel bir birliktelik ve ortaklıkları da söz konusudur. Devletin yetkilerinin azaltılması, yerellerin daha fazla geliştirilmesi anlamına geliyor. Bu hukuk ve statü federal devletin anayasasında belirlenir. Halkın iradesi çerçevesinde toplumsal bir sözleşmeyle uzlaşıya varılır. Önemli olan demokratik ölçülerin esas alınmasıdır. Sistemin her anlamda demokratik ve özgürlükçü olması gerekir. Başkan Apo'nun demokratik ulus projesinde bu hususlar genişçe açılmıştır. İnsanlık tarihinde geçmiş dönemde büyük rol oynayan bu coğrafyaya yakışan yaşam ve yönetim modeli bundan ötesi olamaz.

Tüm Suriyeli halkları kapsayacak bir sistem midir?

Elbette bu proje tüm Suriye içindir. Suriye halklarının katılımıyla dalga dalga her yere yayılır. Rojava Kürdistanı'nda 19 Temmuz'la başlayan devrimin kazanımları kantonların ilanıyla taçlanmıştır. Rejime ve DAİŞ'e karşı sergilenen direnişle elde edilen bu kazanımlar, giderek Suriye'nin her yerine yayıldı. Demokratik Suriye Konseyi ve Meclisi ile tüm Suriye halkları arasında önemli bir ittifak sağlandı. Bu ittifakın askeri ayağı QSD ile ifadesini bulmuştur. QSD'nin direnişi Rojava'dan başlayarak Til Ebyad, Şeddadê ve Hol'ün kurtarılmasıyla yeni bir boyut kazandı. Rojava'nın ve Suriye'nin bu bölgeleri DAİŞ'ten kurtarıldı ve özgürleştirildi. Bugün adım adım Rakka'ya doğru ilerlenmektedir. Şüphesiz DAİŞ'ten kurtulan bu alanların bir çözüm projesi ve yönetimi biçimi olmalıdır. Bu model tüm Suriye için bir prototip olmalıdır. Demokratik Suriye olmadan özgür bir Rojava veya demokratik bir Suriye federasyonu düşünmek mümkün değildir. Ancak bu proje tüm Suriye'ye yayılırsa anlam bulur.

GELECEK DEMOKRATİK ULUSTADIR

Tüm Suriye halkı bu modeli sahiplenmeli. Demokratik Kuzey Suriye Federasyonundan feyz alarak kendi bölgelerinde de benzer girişimlerde bulunmalıdır. Birbiriyle karşılıklı dayanışma içinde olmalıdır. Suriye'nin bir tarafında federasyon diğer tarafında dikta bir rejim olamaz. Bunun için tüm Suriye halkları federasyona kilitlenmeli, onun için mücadele etmeli, omuz omuza DAİŞ'e karşı direnmelidir. Suriye'nin gerçek yurtseverleri bu sistemi kendileri için uygulayabilmelidir. Herkesin bu kutsal gelecek için üzerine düşeni yapması lazım. Dikta rejimler, üniter ulus-devletler demode olmuş, ömürlerini doldurmuşlardır. DAİŞ çeteleri Suriye halklarına kan ve gözyaşı getirdiler. Erdoğan gibi faşistler Suriye'nin hayrını istemezler, tam tersine kendilerini ayakta tutmak için cayır cayır yakarlar. Gelecek demokratik ulustadır. Federal bir Suriye'dedir. Tekrar herkesi bu kutsal adıma sahip çıkmaya çağırıyor, özgür, demokratik bir Suriye'nin geleceği için başarı temennilerimi dile getiriyor, başarılar diliyorum.