Suriye’deki iç savaşa ‘siyasi çözüm’ bulmak adı altında Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde 2011’den bu yana Cenevre Görüşmeleri adı altında yürütülen süreç, yarın resmi olarak başlayacak Suriye Anayasa Komitesi toplantılarıyla birlikte yeni bir dönemece giriyor.

Suriye yeni anayasa komitesi toplantıları öncesinde BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen saat 19.30’da Astana Görüşmelerinin garantör ülkeleri olan Türkiye, İran ve Rusya Dışişleri Bakanlarıyla BM Cenevre Ofisinde bir araya gelecek. Yapılacak görüşmenin ardından 3 ülkenin Dışişleri Bakanı olan Sergei Lavrov, Mevlut Cavuşoğlu ve Javad Zarif ortak basın açıklamasında bulunması bekleniyor.

KOMİTE KİMLERDEN OLUŞUYOR

Daha önceden BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından kurulduğu duyurulan Suriye yeni anayasa komitesi toplamda 150 üyeden oluşuyor.

Komite içerisindeki 50 üye ‘muhaliflerin’, 50 üye ise rejimin belirlediği isimlerden oluşurken, geriye kalan 50 üye ise BM’nin Suriyeli STK’lar, farklı kesimler ve anayasa uzmanları arasından belirlediği isimlerden oluşuyor.

Komitede muhalifleri Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) eski başkanı Hadi El Bahra, Rejimi ise hukukçu Ahmed Kuzbari temsil edecek.

ÖZERK YÖNETİM MASADA YOK

150 kişilik Anayasa komitesi içerisinde, Suriye topraklarının yüzde 32 kontrol eden Kuzey Doğu Suriye Özerk Yönetimi adına kimse yer almıyor. Özerk yönetimin bu sürece dahil edilmemesi, tıpkı başarısız Cenevre görüşmelerinde olduğu gibi Türkiye’nin ve sahada hiçbir gücü olmayan bölgesel güçler denetimindeki ‘muhalif’ grupların tavrına bağlanıyor.

TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ ESAS ALINACAK

BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen dün yaptığı açıklamada, anayasa komitesinin çalışmalarının BM Güvenlik Konseyi’nin 2015 yılında aldığı 2254 sayılı Suriye kararları doğrultusunda yapılacağını ifade ederken, yeni anayasanın temel kriterlerini ise Suriye’nin toprak bütünlüğü, egemenliği, bağımsızlığı ve birliğinden oluşacağının altını çizmişti.

İŞGALİN VE KATLİAMIN GÖLGESİNDE ANAYASA TARTIŞACAKLAR

Yarın başlayacak anayasa komitesi toplantılarının önemli gündem konularından birisinin Türk devletinin Kuzey Doğu Suriye’ye dönük devam ettirdiği işgal ve soykırım saldırılarının olması bekleniyor. Komite içerisinde rejim adına yer alan 50 üyenin temel gündeminin Türk devletinin işgal saldırıları olacak. 7 yıllık Cenevre görüşmeleri süresince rejim ülkedeki işgalci güçlerin tam anlamıyla çekilmeden bir siyasi çözüme gidilmeyeceğini ve yeni bir anayasanın tartışılmayacağını öne sürerek, masada ‘muhalifler’ adı altında bulunan grupların başta Türkiye olmak üzere bölgesel güçler destekli terörist gruplardan oluştuğunu işaret ediyordu.

KÜRTSÜZ GERÇEKLEŞEN GÖRÜŞMELER SONUÇ VERMEMİŞTİ

Birleşmiş Milletler öncülüğünde Suriye’deki iç savaşa siyasi çözüm arayışı, ilk olarak Cenevre Görüşmeleri adına altında 2011 yılında başlatılmıştı. Bölgenin hem askeri hem de siyasi anlamda en büyük aktörü konumunda olan Kürtler davet edilmeden 2017 yılının son aylarına kadar toplamda Cenevre’de, 8 görüşme gerçekleştirilse de Suriye’de siyasi çözüm adına hiçbir gelişme sağlanamamıştı.

Kasım 2017’de düzenlenen Cenevre -8 görüşmelerinin son gününde basının karşısına geçen BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Cenevre görüşmelerinin başarısızlıktan ibaret olduğunu itiraf etmiş ve ardından da görevinden ayrılacağını duyurmuştu.