ABD'nin Avrupa füze kalkanının dördüncü aşamasından vazgeçmesi, Rus uzmanlar arasında geniş bir şekilde tartışıyor. Bazıları bu kararı ABD'nin kendi topraklarını korumaya odaklanması olarak görürken, bazıları Rusya ile diyalog arayışı olduğu görüşünde.

ABD Avrupa Füze Kalkanı'nın (ABM) Polonya'daki yeni aşamasını uygulamaya koymaktan vazgeçti.  AB'nin yeni Savunma Bakanı Chuck Hagel, 15 Mart günü Washington’da yaptığı açıklamada Avrupa füzesavar sisteminin yeni konfigürasyonunu açıkladı. Amerikan medyası da ABD'nin Polonya’da önleyicileri yerleştirmekten vazgeçtiğini yazdı.  

Pentagon, bu kararın projeye karşı çıkan Moskova'nın tavrından kaynaklı olmadığını savundu. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ise "Sözkonusu olan Rusya'ya verilmiş bir taviz değil" dedi. Ryabkov, "Amerikan füzesavar sisteminin Avrupa'ya yerleştirilmesiyle bağlantılı stratejik belirsizlik ile bizim itirazlarımız devam ediyor" diye ekledi.

Ryabkov, Avrupa füze kalkanı sisteminin "hafifletilmiş versiyonu"nun da Rus nükleer potansiyeli için tehdit oluşturduğunu belirterek, böyle bir ortamda Moskova'nın füze kalkanı sorunu karşısındaki tavrını değiştirmesi için hiçbir neden olmadığını kaydetti. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov,  "Diyalogumuzu sürdüreceğiz ve Amerika'nın Avrupa ABM'sinin  Rus stratejik güçlerine karşı yöneltilmeyeceğini gösteren bağlayıcı hukuksal bir anlaşma için çalışacağız" dedi.

ABD KENDİ TOPRAKLARINI KORUMAYA ODAKLANDI!

ABD'nin özellikle Kuzey Kore'den gelebilecek olası balistik saldırılara karşı 2017 yılına doğru Alaska’da 14 ağır füze önleyicisi yerleştireceği, Japonya’da ise yeni radar istasyonu kuracağı belirtildi. Bununla birlikte Amerika’nın doğu kıyısında kuyu tabanlı yeni füzesavar üssü kurulacağı bildirildi. Tüm bu gelişmeler ABD'nin kendi topraklarını korumaya odaklandığının işareti olarak değerlendirildi.

Rusya'nın Sesi Radyosu'na göre Moskova, Pentagon bütçesinin 45 milyar dolar azalması yüzünden ABD'nin, Avrupa’daki füzesavar sistemiyle ilgili planlarını düzeltmek zorunda kaldığına işaret etti. Amerika’nın kurmayı planladığı sistemlerin teknik açıdan hazır olmayışının da böyle kararın alınmasına neden olduğu iddia ediliyor.

Polonya'da önleyicilerin yerleştirilmesinden vazgeçilmesi Rus uzmanlar arasında da geniş bir tartışma konusu oldu.   RİA Novosti ajansına konuşan Rusya Savunma Bakanlığı eski sorumlusu General Evgueni Boujinski, "ABD'nin bu kararını Barack Obama'nın, Washington'un Moskova'nın kaygılarını dikkate alarak Amerikan füze kalkanı projelerinde değişiklik yapmayı kabul ettiğini gösteren bir sinyali olarak değerlendiriyorum" dedi. Boujinski'ye göre bu karar Obama'nın iki ülke arasındaki ilişkilerin istikrarı üzerine kurulu politikasını sürdürme isteğini doğruluyor.

TAKTİK Mİ?

Jeopolitik Sorunlar Akademisi Başkanı Emekli General Leonid Ivaşov, Polonya'ya ek önleyicilerin yerleştirilmesinden vazgeçilmesi Washington'un ilerde Moskova'dan taviz koparmak için başvurduğu bir "taktik girişim" olduğunu düşünüyor.  Ivachov ayrıca ABD'nin Rusya'nın Çin ile askeri bir ittifak oluşturma olasılığından endişe ettiğine dikkat çekiyor.

Ulusal Savunma Dergisi'nin Yazı İşleri Müdürü Igor Korotchenko ABD'nin kararını Moskova'ya verilmiş bir taviz olarak görmüyor.  Korotchenko, "Sözkonusu olan, sadece küresel düzeyde bir füze kalkanı savunma sisteminin yerleştirilmesini hedefleyen projeler üzerinde yapılmış bir düzeltmedir. ABD'nin stratejik hedefleri değişmedi. Füze kalkanı yardımı ile mutlak bir kusursuzluğu garantileme arayışında" diye belirtiyor.  Yine Korotchenko'ya göre eğer ABD'liler modernize edilmiş SM-3 savunma füzelerini elde ederse, bunu hayata geçirme konusunda geçirmeyecek.

Rusya'nın Sesi Radyosu'na göre Kamu ve Siyasi Araştırmalar Merkezi Müdürü Vladimir Yevseev, şöyle diyor: “Finansal sorunların çözülmesinden ve Avrupa’da kurulması planlanan sistemlerin teknik ayrıntılarının gerçekleştirilmesinden hemen sonra ABD, daha önce konuşulan planları yerine getirmeye başlayacak. Yani, sırf geçici bir gecikme söz konusu. Rusya’nın ısrar ettiği garantilerin sağlanması değil. Rusya, şu anda bu planların sadece ertelendiğinden ilerliyor. Madem planlar sadece ertelendi, Rusya ABD’ye doğru neden adım atsın ki.”