Japon bilim insanlarınca yapılan ve Science dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, normal şartlarda 450 yılda doğaya karışan plastikleri sadece 1 yıl gibi sürede ayrıştıran bir bakteri bulundu. Araştırmada, ‘Ideonella sakaiensis 201-F6’ adı verilen bakterinin plastiklerin ayrıştırılmasında kullanılabileceğine dair ‘ender’ bir fırsatın ortaya çıktığı belirtildi.

Kyoto Institute of Technology uzmanlarından Şosuke Yoşida ve ekibinin yaptığı araştırma kapsamında, plastiklerin ayrışmasını sağlamaya dönük birçok deney yapıldı. Laboratuvarlarda yapılan deneylerde, plastik filmlerin farklı mikro organizmalar tarafından parçalanıp parçalanmadığı gözlenirken, bu gözlemler sırasında  Ideonella sakaiensis 201-F6 adlı bakterinin oluştuğu görüldü.

450 YILLIK DÖNÜŞÜMÜ 1 YILDA GERÇEKLEŞTİRİYORLAR

Bu bakterinin sadece sıvılarda değil, bizzat plastikler üzerinde de olduğu anlaşılan deneylerde, küçük bakteri hücrelerinin plastik filmlere yapıştıkları anlaşıldı. 30 derece sıcaklıkta 60 hafta kadar tutulan plastik filmler bu süre sonunda tümüyle Ideonella sakaiensis 201-F6 adlı bakteri tarafından yendiği kaydedildi.

Plastik filmin bakteri tarafından tüketilmesi ardından ISF6_4831 adlı enzimin oluştuğu ve PET’i dönüştürdüğü, daha sonra ise ISF6_0224 adlı ikinci bir enzim tarafından tümüyle ayrıştırdığı görüldü. Bu işlem sonunda ise, plastik filmden geriye sadece tereftal asit ile glikol kaldı.

Araştırmayı yapan uzmanlar, tereftal asit ile glikolün çevre için zehirli olmadığının altını çizerken, araştırmaya yönelik yapılan yorumlarda ise, önemli bir gelişmenin kaydedildiği vurgulandı.

PETROL GEREKTİREN POLİMERLERDEN TASARRUF EDİLEBİLİR

Yine Science dergisinde araştırmayı yorumlayan Alman Greifswald Üniversitesi öğretim üyelerinden Uwe Bornscheuer, PET plastiklerin ayrıştırılması konusunda önemli bir aşamanın yakalandığını yazdı. Bornscheuer, tereftal asitlerin izole edilebilmesi ve yeniden değerlendirilebilmesi halinde ise, petrolden üretilen polimer moleküllerinden tasarruf edilebileceğinin altını çizdi.

Bornscheuer, araştırma sayesinde çevreye gelişigüzel atılan plastiklerin temizlenmesi için bakterilerin kullanılmasının önemine de vurgu yaptı.

Japon bilim insanlarının araştırmasında dikkat çeken bir diğer nokta ise, ISF6_4831 ve ISF6_0224 adlı enzimlerin de ilk kez keşfedilmiş olması. Bu enzimlerin, bakterilerin PET plastiklerle temasa geçmesinin ardı sıra oluştuğuna da dikkat çekildi.

YÜZ MİLYONLARCA TONUN KÜÇÜK BİR KISMI DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİYOR

Dünya üzerinde her yıl 300 milyon ton kadar plastik üretilirken, bunun yaklaşık 60 milyon tonunu Polietilen tereftalatlar (PET plastikler) oluşturuyor. PET’lerden daha çok plastik şişeler ve ambalajlar imal edilirken, bunların sadece çok az bir kısmı yeniden değerlendirilebiliyor. Geri kalan kısmı ise genellikle doğal ortamlara atılıyor.

Bilim insanlarının yaptığı araştırmalara göre, plastiklerin doğal ortamda ayrışması 450 yılı bulabiliyor. Bu süre içinde toprakta ayrışan plastikler küçük partiküller haline dönüşürken, tarımsal ürünler aracılığıyla da insan bünyesine ulaşabiliyor. Bu da, insan sağlığı için tehlikeye işaret ediyor.