Dünyanın birçok yerinde Covid 19’a ilişkin önlem paketleri hazırlanıyor. Öte yandan birçok ülke vatandaşları için belli miktarlarda para ayırarak izolasyonu sağlamaya çalışıyor. Ama işçiler, göçmeneler, mülteciler, iltica başvurusu yapanlar birçok bürokratik engele takılabiliyor.  Melike K. bundan 1,5 yıl önce Türkiye’den ABD’ye giderek iltica talebinde bulunan kişilerden sadece biri. Melike K’nin iltica başvurusu hala Kaliforniya Eyaleti’ne bağlı mahkemede ve sonuçlanmış değil. Birkaç ay önce çalışma iznini alsa da hala belli haklardan yararlanamıyor. ABD şu an salgından en çok etkilenen ülkeler arsında, sayılar gün geçtikçe artıyor. Birleşik Devletler çeşitli önlem paketleri açıklasa da özellikle yoksul kesim salgının ilk etkilendiği gruplar oluyor.

TÜM YARDIMLARDAN YARARLANAMIYORUM

Şu an çalışma izni olan ve bir restoranda haftanın 3 günü çalışan Melike K.’ye orada yardımların nasıl olduğunu soruyoruz: “Aslında ben bir süreç içinde olduğum için bazı şeylerden yararlanamıyorum. Eğer 2018 yılından itibaren vergi ödemiş olsaydım yararlanabilirdim. Bu zorunluluk olmadan da yardım alınabilir fakat onun için de vatandaş olmam ya da oturum iznimin bulunması gerekiyor. Birleşik Devletler ve Federal olarak iki yerden de yardım alınabiliyor. Aslında gıda yardımı alabilirim fakat henüz başvuru yapmadım çünkü hala çalışıyorum, o yüzden ihtiyacım olduğunu düşünmüyorum açıkçası şu anlık.”

Melike K. hala çalışmakta olan kesimde. Evden çalışması mümkün değil çünkü o bir restoranda çalışıyor. İşe gidip gelirken toplu taşıma kullanıyor tıpkı kendisi gibi işe gitmez zorunda olanların yaptığı gibi. Melike K. işe giderken eldiven ve maske ile önlem aldığını restoranda da hijyen kurallarının zorunlu olduğunu ve sıkı tutulduğunu anlatıyor: “Birleşik Devletleri kuralları gereği insanlarla aramızda 6 feet’ten (yaklaşık 2 metre) daha az olmaması gerekiyor, yine aynı şekilde maske kullanıyoruz çalışırken de.”

EVSİZLER HARİÇ HERKES MASKELİ…

Dünyada çalışanların işe gitmesi dışında evde kalma belli oranda sağlanabilmiş durumda, bazı ülkelerde sokağa çıkma yasakları uygularken bazıları da bunu daha kısmi yapıyor. San Francisco’da sosyal mesafe ve evde kalmaya dair gözlemlerini şöyle aktarıyor Melike K.: “Benim ilk gözlemlediğim  Amerikalılar spor ve evcil hayvanlarını gezdirmek için dışarıdalar genelde. İşçi kısmı yine çalışmak için mecburen yollarda, buna ben de dâhilim. Ama yine de sokaklar öncekine göre daha boş. San Francisco merkezi bir yer olduğu için en kalabalık şehirlerdendir. Evsizler hariç ki onlar da malum nedenden bu şekilde, insanların dikkat ettiğini görüyorum. Neredeyse herkes maskeli geziyor. Şu an tüm okul ve iş yerleri 3 Mayıs’a kadar kapalı. Devlet kurumları sadece online ve randevu ile çalışıyor. Bankalar gibi kurumlar, belediyenin gönderdiği kurallarla faaliyet yürütüyor.”

SİSTEMİN AÇIKLARI DA VAR

Covid 19 salgını ile dünyada en kötü sistemlerin sağlık alanında olduğu görüldü. ABD’nin sağlık sistemi bundan önce de yüksek fiyatları ve herkesin erişememesi anlamında zaten büyük bir sorun olarak duruyordu. Salgın bunu daha da açığa çıkardı. Melike K. herhangi bir sağlık sigortasına sahip değil, çalışma izni olsa da hala birçok bürokratik aşamayı geçmesi lazım. O da sağlık sektörünün iyi olmadığını söylüyor ama bu sitemin açıkları olduğunu da şu sözlerle ifade ediyor: “ABD’de sağlık konusunda büyük sıkıntılar var. Eğer herhangi bir sigortan yoksa çok yüklü miktarda sağlık gideri karşına çıkabiliyor. Ama buna karşın ücretsiz klinikler çok yaygın oralardan da yaralanabiliyoruz. Bu California için böyle, diğer eyaletler hakkında pek bilgim yok. Ama şöyle bir açık da var eğer paran yoksa kimse senin yakana yapışmıyor, çünkü alamıyorlar. Ben bunu sigorta firmalarından para koparmak olarak görüyorum açıkçası. Onun dışında, Facebook Kurucusu Mark Zukerberg'in hastanesi de mevcut, kimlik bile vermeden ücretsiz tedavi olunabileceğini duymuştum.”