Doğu Kürdistan ile sınırı olan Van’da son yıllarda mülteci trajedileri arttı. Son bir yılda 50 mülteci donarak yaşamını yitirdi. Ortadoğu ve Uzak Asya’da krizlerden dolayı daha iyi bir yaşam umuduyla yola çıkan göçmen ve mülteciler, sık sık dramlara konu oluyor. Bunlardan yüzlercesi Van sınırını geçmeye çalışırken, yaşamlarından oluyor.

Hava sıcaklığının eksinin altında olduğu kış koşullarında sarp dağlardan geçmeye çalışan mülteciler, İran ve Türkiye’nin mülteci politikalarının kurbanı oluyor.

Eksi 40’ları gören Van’ın Çaldıran ilçesi, mültecilerin geçiş noktası olarak biliniyor. İran ile sınırı olan Çaldıran ilçesinde her yüz metrede bir karakol, kalekol ve gözetleme kuleleri bulunuyor. Yoğun “güvenlik” önlemleri olmasına rağmen, devlet yetkililerinin insan tacirlerinde aldığı rüşvetler nedeniyle hem geçişlere hem de trajedilere göz yumuluyor.

İnsan tacirleri tarafından İran’dan Çaldıran ilçesine getirilen mültecilerin büyük bölümü sınırda bilinçli bir şekilde bırakılarak ölüme terk ediliyor. Son bir yılda insan tacirleri tarafından getirilen onlarca mülteci sınırda donarak can verdi.

SINIRDA DONAN MÜLTECİLERE HALEN ULAŞILAMADI

Son olarak 9 Şubat 2019 tarihinde, Çaldıran’a bağlı Sarıçimen köyünde sınırı geçmeye çalışan ve 10’u Afgan, 3’ü Kobanêli Kürt olduğu tahmin edilen mültecilerin donarak can verdikleri ihbarı yapılmıştı. Olayın üzerinden bir ay geçmesine rağmen herhangi bir mülteciye ulaşılmış değil. Devlet yetkililerinin de mültecilerin bulunması için bugüne kadar bir çalışma yürütmediği ortaya çıktı. Kış aylarında Van'a gelen mültecilerin büyük kısmı sokaklarda ve parklarda yaşarken, geri kalanlar ise, Van Şehirler Arası Otogarı'nda yaşam mücadelesi veriyor.

‘ÖLÜMLER, DEVLETİN GÖZÜ ÖNÜNDE OLUYOR’

Çaldıranlı bir vatandaş, başka illerden gelen insan tacirlerinin Çaldıran ile İran arasında herhangi bir güvenlik kaygısı taşımadan bu işi yaptığını söyledi. Güvenlik gerekçesiyle adını vermeyen vatandaş, insan taciri bir kişinin kendisine, sınırda, karın altında yüzlerce mülteci cenazesi olduğunu söylediğini anlatıyor. Bu bilgiyi doğrulamak mümkün olmasa da trajedinin büyüklüğü gözler önünde.

Sözkonusu kişi şunları anlattı:  “Sınırda yaşanan ölümler, devletin gözü önünde oluyor. İnsan taciri, artık bir sektör haline geldi. Burada insan tacirliği yapanları herkes biliyor, hatta devlet bile biliyor. Bu rağmen bu insanlar elini kulunu sallayarak bu işi yapıyorlar. Sınırda bu kadar güvenlik önlemi olmasına rağmen, bu insanlar sınırdan nasıl geçiyor? Devlet bu geçişlere göz yumuyor. İnsan tacirleri ise mültecilerden parasını önceden aldıktan sonra, bu insanları sınırda ölüme terk ediyorlar. Sınırda terk edilen mülteciler yolu bilmediği için donarak ölüyorlar. Bölgeyi bilmeyen hiçbir insan kışın, sınırı geçerek Çaldıran’a ulaşamaz. İnsan tacirleri ise, işin kolayını seçiyorlar. Paralarını alıp bu insanları ölüme terk ediyorlar.”

2019 YILINDA EN AZ 37 MÜLTECİ DONARAK CAN VERDİ

İnsan hakları savunucularına göre, Van’da 2019 yılında en az 37 mülteci donarak can verdi. Mülteci dramı, bununla sınırlı değil. Temmuz 2019’da insan tacirleri tarafından mültecileri taşıyan bir aracın devrilmesi sonucu 17 kişi hayatını kaybetmiş, 50 kişi de yaralanmıştı. En son 9 Şubat günü Van'da göl kıyısında terk edilen ve donma tehlikesi geçiren 30'dan fazla mülteci bulunmuştu.