OHAL ilanı ile birlikte Van ve İran arasında bulunan tüm sınır kapılarının kapatılması, yoğun arama noktaları, yaylaların ve kırsal bölgelerin yasaklanmasıyla birlikte Van’da üretim neredeyse durma noktasına geldi. Her iki kişiden birinin işsiz olduğu Van ve ilçelerinde, kadınlar üretime katılarak kendi ayakları üstünde durmaya ve aile bütçesine katkı sağlamaya çalışıyor. Rus Pazarı'nda iş yeri olan Hanife Güzel, “Kadın üreticidir, yoktan var edendir” dedi.

Van ve Erciş ilçesinde, 2011 yılında yaşanan iki büyük depremden sonra evleri yıkılan yurttaşlara, 30 bin liraya mal olan TOKİ konutları 80 bin liraya satılarak yurttaşlar mağdur edildi. Depremden dolayı binlerce iş yeri kapanırken, binlerce esnaf da vergi borçları nedeniyle hacizlik oldu. Üstüne yeniden başlatılan savaş ve ardından OHAL ile yaygınlaştırılan yasaklar geldi. Yaşanan bu olumsuzlar nedeniyle Türkiye’de bankalara en çok borçlu olan il sıralamasında Van birinci sırada yer alıyor. Bütün bu ekonomik kıskaca rağmen Vanlı kadınlar, kendi çabalarıyla açtıkları iş yerlerinde "Biz de üretimde varız" diyerek, ayakları üzerinde durmaya çalışıyor.

KADIN ÜRETİCİDİR

Van’da Japon Pasajı ve Rus Pazarı'ndaki onlarca kadın, Van ekonomisine katkı sağlıyor. Japon Pasajı'nda bulunan 20 esnaf kadın, yanında başka kadınlar da çalıştırarak onları meslek sahibi yapıyor. Burada çalışan kadınlar, özellikle kadınlara hitap eden eşyalar üretiyor. Üretilen bu eşyalar, başta Van ve ilçeleri olmak üzere, Hakkari, Bitlis ve Ağrı ile ilçelerine gönderiliyor.

Rus Pazarı'nda iş yeri olan Hanife Güzel, tüm kadınların üretime dahil olması gerektiğini söyledi. “Kadın üreticidir, yoktan var edendir” diyen Güzel, üretimin kadınla başladığını hatırlattı. Yaşanan ekonomi krize rağmen ayakları üstünde durmayı başardığını ifade eden Güzel, şunları söyledi: “Kadın hayatın her alanında vardır ve olmalıdır. Bugüne kadar hiç kimseye muhtaç olmadan yaşadım. Tek başıma iki kızımı ve oğlumu okuttum. Ben bunu başarabiliyorsam tüm kadınlar da başarabilir. Kimseye muhtaç olmadan kendi ekonomik bağımsızlığımızı kazanmak zorundayız. İlk çağlardan bu yana hep üreten kadındır. Kendimize güvenelim ve yeniden üretimde söz sahibi olalım.”

EKONOMİK KRİZE RAĞMEN

Japon Pasajı'nda 13 yıldır tekstil üzerinde üretim yapan Saime Sürme ise daha önce tekstil fabrikalarında çalıştığını söyledi. Çeyiz ve ev tekstili üzerinde üretim yaptığını belirten Sürme, “İş yerimde kadınlara lazım olan tüm eşyaları üretiyoruz. 3 yıl öncesine kadar işlerimiz çok iyiydi. Verilen siparişleri yetiştiremiyorduk ama şimdi çok düştü. Yaşanan ekonomik krize rağmen ve tüm olumsuzluklara rağmen çalışmaya ve üretmeye devam edeceğiz” dedi.