Türkiye, YPG’ye yönelik ilk operasyonu 2015 sonbaharında yaptı. Sonraki dönemde sınırdaki obüs ve tanklarla mevziler ve yerleşimler vuruldu. Fırat Kalkanı sürecinde jetler de kullanıldı. YPG-YPJ yanıt vermiyordu. Ancak TSK Amude hattında sınırı geçince YPJ ilk kez karşılık verdi, askerler çekildi. (Şubat 2017) Sonraki günlerde de kantonlara yer yer top atışları yapıldı. Ardından IŞİD’in katliam yaptığı Ezidilerin yurdu Şengal ve Rojava’daki Derika Hemko’ya yakın Qereçox Dağı’nı TSK jetleri vurdu. (25 Nisan 2017) Bu hava saldırısı sonrası sınır hattı boyunca top atışları da yapıldı. YPG-YPJ karşılık verdi, tanklar vuruldu, asker kayıpları oldu. Rakka uyarısı alan ABD zırhlıları caydırıcılık için bayrak asıp sınır hattında devriyeye başladı.

HAVA SAHASI ABD VE RUSYA KONTROLÜNDE

Suriye hava sahasını ABD ve Rusya kontrol ediyordu. Erdoğan zaten ABD, Rusya ve KDP’yi harekat öncesi bilgilendirdiklerini söyledi. Gece saldırısında KDP koordinat vermeseydi, ABD ve Rusya “uçma” deseydi jetler uçmayacaktı. ABD, bir saat önce bilgilendirildiklerini kaydedip “Bu yeterli bir süre değil. Ve bu bir bildirimdi, IŞİD’e karşı savaşta bir ortaktan ve müttefikten bekleyebileceğiniz türden bir koordinasyon değildi” dese; Rusya “Kınıyoruz, endişe duyuyoruz” dese de sorumlulukları barizdi. Kaldı ki Trump, 17 Nisan’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı telefonla arayarak referandum sonucundan dolayı tebrik ederken Suriye’yi de konuşup “Dostluğumuzu önemsiyorum beraber yapacağımız birçok önemli iş var” demişti. ABD ve Rusya, izin vererek Türkiye ve Kürtlerin “risk” hesabıyla kendilerine daha çok yakın durmalarını sağlama amacındaydı. Gerilim tırmandıkça bölgeye etkileri sürecekti yani. Ayrıca Putin, İdlib’teki ÖSO gruplarının çıkarılması için bombardımana Türkiye’nin ses etmemesi için çabalıyordu. ABD subaylarının vurulan Qereçox’a gitmesi, sınırda ABD zırhlılarının bayrak asıp devriyeye başlamasının bir sebebi muhtemelen TSK’nın ABD’nin çizdiği hattın dışına çıkmasına karşı mesajdı. Bir sebebi, HSD’nin (Demokratik Suriye Güçleri) Rakka etrafındaki güçlerini sınıra kaydırabileceği mesajını almaış olmasıydı. Diğer sebep ise, HSD’nin kendisine mesafe koyup Rusya’ya daha çok paslaşmasının önüne geçmek içindi. Yani Trump, HSD’ye “Ben izin verirsem canını yakmak için tetik bekleyen var” dedi; sınıra zırhlı sevk edip ağırlamaya hazırlandığı Erdoğan’a “çok ileri gitme” dedi.

KERKÜK VE ŞENGAL KORKUSU

Türkiye saldırıyla nereye varmak istiyordu? AB ile ciddi kriz yaşanıyordu. 16 Nisan başkanlık referandumunda Kürt kentleri “hayır” deyince mühürsüz oy pusulaları oyununa rağmen evet 51.41’de kalmıştı. Şaibe protestoları, AGİT’in sert ön raporu, uluslarası kamuoyundaki algı, iktidarı sıkıştırmıştı. Hem içerideki hem de dışarıdaki sıkışıklığı, militarizm, savaş konseptiyle aşmak, CHP dahil bazı kesimleri “Yenikapı Ruhu, ulusal güvenlik” şapkasıyla yanına çekmek, Kürtleri cezalandırmak düşünüldü. Bu bağlamda 19 Nisan’da MİT riyasetinde Doğu Kalkanı diye cihadistlerden bir grup oluşturulmuştu.

Kerkük’te resmi kurumlara Federe Kürdistan bayrağı asma kararı sonrası Kerkük il Meclisi’nin kentin statüsü için referandum karası alması (4 Nisan) sonrası MHP ortağı AKP’yi sıkıştırıyordu. Ankara, KCK ve YNK’nin KDP’yi oldu-bittiye getirdiğini, ders vermek gerektiğini düşünüyordu. HSD güçleri, Tabka merkezini özgürleştirmeye yaklaşmıştı ve Rakka’nın kuzeyinde Hezime ve Tişrin kasabaları ve çevresindeki köyleri IŞİD’den temizlemişti. Rakka için HSD hazırlıkları yoğunlaşmıştı. Irak ordusu da IŞİD’i Musul’un batısında ciddi oranda geriletmişti. Ve “yeni Kandil yaptırmayacağız” denilen Şengal’de özyönetim hazırlığı vardı. Ve Rojhilat Kürdistan Özgür ve Demokratik Toplum (KODAR) İran için özyönetim, özsavunma esaslı paradigma içeren yol haritası açıklamasıyla (21 Nisan) AKP-MHP’de beka paranoyası körüklendi.

Bu atmosferde düğmeye basıldı. Ermeni-Süryani soykırımının yıldönümüne denk getirilip Sünni-Türkçülüğü benimsemeyen herkesin boy hedefi olduğu mesajı verildi. Tabka, Rakka, Musul’da gerileyen IŞİD’in Der Zor, Humus gibi yerlerdeki varlığı tehlikeye girerse Kürtler üstünde ciddi bir tehdit ortadan kalkacaktı. Bir süre daha IŞİD’in Kürtleri rahatsız etmesi istenmişti. Araplar, Türkmenler Rojava dinamiğinden koparılmak istendi. YBŞ ile YPG arasında, Irak ile Rojava arasındaki bağlantının kesilmesi hedefledi. Cizire Kantonu ve Şengal ve çevresindeki su ve enerji kaynakları KDP’ye teslim edilmek istendi. Ezidilerin ürkerek özyönetimden vazgeçip KDP’ye yönelmesi arzulandı. Kerkük için YNK’ye gözdağı verildi. Üstüne TÜMSİAD kurulunda harekatı değerlendirirken Erdoğan, “Dolayısıyla vakti saati geldiğinde ne yapacağımızı biz gayet iyi biliriz. Bir gece ansızın gelebiliriz” dedi. (29 Nisan/AA)

Ancak Şengal’e yakın vadede hava ve kara harekatı yapılmaz. Karşıdan sert yanıt gelince bu kez TSK zırhı delindi, ciddiyet anlaşıldı. İran sıkıştırılırken Avrupa ve İsrail’i de tehdit edecek mezhepçi ajandaya dengeler de cevaz vermez. Lakin Rojava’ya top atışlarını sürdürebilirler.

Kaynak: Özgürlükçü Demokrasi Gazetesi