Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) verilerine göre, 2018 sonu itibariyle dünyada HIV virüsüyle yaşayan bireylerin sayısı 37,9 milyon. Ancak bu rakam ortalama bir rakam ve en düşük 32,7 milyon en fazla da 44 milyon kişinin virüsü taşıdığı varsayılıyor. HIV virüsü taşıyanların en az 1,7 milyon kadarını ise çocuklar oluşturuyor.

Aynı verilere göre sadece geçtiğimiz yıl 1,4 milyon ile 2,3 milyon arasında yeni HIV vakasının meydana geldiği tahmin ediliyor. Ayrıca geçtiğimiz yıl AIDS’ten ölenlerin sayısının 570 bin ile 1,1 milyon arasında olduğu kayıtlara geçti.

ŞİMDİYE KADAR 75 MİLYON KİŞİYE BULAŞTI, 32 MİLYONU HAYATINI KAYBETTİ

1980’li yıllardan itibaren yayılmaya başlayan HIV virüsüne bugüne kadar yakalanan bireylerin sayısı 58,3 milyon ile 98 milyon arasında olarak veriliyor. 2018 sonu itibariyle AIDS’ten yaşamını yitirenlerin sayısı ise 23,6 ile 43,8 milyon arasında, yaklaşık 32 milyon tahmin ediliyor.

ÇOCUKLARIN BEŞTE ÜÇÜNDEN AZI TEDAVİ İMKANLARINA ULAŞABİLİYOR

AIDS’le mücadelede her geçen yıl biraz daha ilerleme sağlansa da halen milyonlarca kişinin ya hastalığından bihaber olması ya da diğer olanaksızlıklardan dolayı tedavi olamadığı bildiriliyor. UNAIDS verilerine göre, Haziran 2019 itibariyle anti-retroviral tedavisine erişebilen kişi sayısı 24,5 milyon kadardı.

Tedavilere erişebilen kişi sayısı 2018’de 23,3 milyon olarak kayıtlara geçerken, 2010-2019 Haziran arasında ise bu sayının 8 milyona yakın arttığı belirtiliyor. 2018 itibariyle HIV virüsü taşıyan bireyler arasında tedavilere erişebilenlerin oranı sadece yüzde 62 idi. Bu oran HIV taşıyıcısı 0-14 yaş arası çocuklarda yüzde 54’e kadar geriliyor.

Erkek taşıyıcılar arasında tedavi olabilme oranı yüzde 55’te kalırken, kadınlarda yüzde 68’e ulaştığı da UNAIDS verilerine yansıyan rakamlardan.

GEBELİKLERİN BEŞTE BİRİNDE ÇOCUĞA BULAŞMA RİSKİ VAR

AIDS’le mücadeledeki bir diğer nokta ise, hastalığın taşıyıcı olan gebe kadınlardan çocuklarına geçmelerinin önlenmesi. Ancak 2018 itibariyle HIV virüsü taşıyan hamile kadınların sadece beşte dördü bunu önleyecek ilaç tedavisini olabiliyordu.

HASTALIĞINI BİLMEMEK EN ÖNEMLİ RİSK

HIV virüsü taşıyıcısı olduğundan bihaber olan bireylerin sayısının fazlalığı nedeniyle tedavi olma oranının da beşte üçte kaldığı bildiriliyor. Zira geçtiğimiz yıl itibariyle taşıyıcıların sadece yüzde 79’unun durumundan haberdar olduğu tahmin edilirken, hastalığından haberdar olan bireyler arasında tedavi olma oranı yüzde 78’e kadar çıkıyor.

AIDS nedeniyle bağışıklık sisteminin çökmesiyle birlikte normal şartlarda tedaviyle yenilebilecek hastalıklar da ölümcül olabiliyor. 2018’de tüm dünyadaki 10 milyon kadar tüberküloz hastasının yüzde 9 kadarı HIV taşıyıcısı idi.

Ayrıca AIDS’ten kaynaklı her üç ölümden birinde tüberküloz hastalığı ölüm nedeni olarak ortaya çıkıyor.

KAYNAKLAR YETERSİZ

Başta Afrika ülkeleri olmak üzere AIDS’e yakalanma riskinin daha fazla olduğu yoksul ülkelerde ölümlerin sınırlandırılabilmesi için on milyarlarca dolara ihtiyaç duyuluyor. 2018 itibariyle AIDS’le mücadele için düşük ve orta gelirli ülkelerde 19 milyar dolarlık kaynak bulunuyordu. Bunun yüzde 56’sı ülkelerin kendi öz kaynaklarından oluşuyordu.

UNAIDS’e göre, 2020’de AIDS’le mücadele için en az 26 milyar dolara ihtiyaç olacak.

GENÇ KADINLAR VE EŞCİNSELLER EN RİSKLİ GRUPLAR

HIV virüsünün bulaşma riskinin özellikle Afrika ülkelerindeki 15-29 yaş arası kadınlarda diğer yaş gruplarına oranla daha yüksek olduğu biliniyor.

Bu grupların yanı sıra eşcinsel erkekler, transgender bireyler ile seks işçilerinin diğer bireylere oranla HIV bulaşma ihtimalinin 12 ila 22 kat daha fazla olduğu savunuluyor.