Kürdistan’da kar yağışın en fazla olduğu bölgelerin başında gelen ve her kış mevsimi 3-4 metreye varan kar kalındığına ulaşan Munzur Dağları’na kar yağışları artık santimlerle ifade ediliyor. Kuraklık nedeniyle Munzur Çayı’nı besleyen kaynakların çoğunun kuruması ise Munzur Çayı’nda son yılların en dip düzeyinde akmaya başlamasına yol açtı. 

SON 10 YILDA 6 BARAJ VE HES

Kürdistan’da küresel ısınma yüzünden  Ağrı, Cilo, Süphan dağlarının bir kısmında çok az buzul kalırken, inşa edilen HES ve barajlar yüzünden ise nehir ve çayırlarda su debisi iyice düşmeye başladı. Bu sorunun en çok yaşandığı bölgelerden biri olan Dersim’de  son 10 yılda altı baraj ve HES inşa edildi. 

Munzur’un debisi tarihinin en dip seviyesine düştü. Yetkililerden edinilen bilgiye göre, Munzur’un debisi Ekim aylarında saniyede 30 metreküp akarken, bu yıl yapılan ölçümlerde, su seviyesinin geçen yıla göre yarı yarıya oranla düşerek 14 metreküpe geriledi. 1934 yılının kış aylarında aynı durumun yaşandığı Munzur Çayı’ndaki su seviyesi, 87 yıl sonra ikinci kez bu kadar azaldığı belirtildi.

Yıl boyunca mevsim normallerinin altında seyreden yağışların yetersizliği birçok tarım arazisini çolaklaştırırken temel geçim kaynağı olan hayvancılık da olumsuz etkilendi. Aşırı sıcaklar ve yağışların azalması otlak ve meraları verimsiz hale getirirken su kaynaklarının azalması hayvanların  hastalanmalara neden oluyor. Kuraklıkla bağlantılı olarak yem fiyatlarındaki artış hayvancılık yapan bölge halkını zor durumda bırakıyor. Hem yem hem de su sorunu yaşayan halk yaşadıkları zarar karşısında hayvanlarını satmak istediklerini ancak hayvan fiyatlarının düşmesinden dolayı bunu da yapamadıklarını söylüyor.

DOĞA KIYIMI KURAKLIĞI ARTTIRIYOR

Son 50 yılın en sıcak yazının yaşandığı 2021 yılında, yağışlar normaline göre yüzde 56 azalırken, haritalarda birçok alan ‘olağanüstü kurak’, ‘çok şiddetli kurak’, ‘şiddetli kurak’ olarak gösterildi. Araştırmacılar orman oranını arttırarak arazi örtüsünde meydana gelecek değişikliklerin kuraklık üzerinde ‘önemli bir etkiye sahip olabileceğini ve aynı zamanda yaz aylarında yağış miktarını arttıracağının altını çizse de Kürdistan’da  dayatılan  özel savaş politikaları sonucu ormanlar yakılmaya, kesilmeye devam ediliyor. 

Dersim’de sürekli olarak  askeri operasyon kaynaklı orman yangınlarını yaşanırken, Bingöl’de ise Karlıova ilçesine bağlı Kızılağaç, Aynik (Meşeli) ve Çatak köylerinde bulunan Karacehennem ormanlarındaki ağaç kesimi sürüyor. “Güvenlik gerekçesiyle” ile günlerdir kesilmeye devam edilen ağaçlar  kamyonlarla taşınıyor. Ağaç kesiminin yapıldığı bölgede geçtiğimiz 20 Eylül’de ise askeri operasyon başlatılmış, bombardıman sonucu ise yangın çıkmıştı.