Arjantin kirli savaşı olarak bilinen 1976-1983 askeri cunta döneminin sorumlularının peşini bırakmıyor. 2012 yılı içerinse onlarca general, siyasetçi, emniyet sorumlusu yargılanıp cezaevine konuldu.

Askeri cunta döneminde (1976-1983) katliam, cinayet, yargısız infaz, tecavüz, adam kaçırma ve işkence suçu işleyen 400’den fazla kişi bir yıl içerisinde mahkeme önüne çıkarılırken, 86 kişi aðır hapisle cezalandırıldı. Çoðu asker ve polislerden oluşan hapis cezasına çarptırılanlar arasında ilk kez mahkemeye çıkarılan 72 kişi bulunuyor.

Askeri cunta dönemi savcılarından Pablo Parenti, davaların birleştirilmesinin ürün vermeye başladıðını belirterek, “Sadece dava sayısı yükselmedi, daha da önemli olan dava başı suçlamalar da arttı” dedi.

Resmi listeye göre 1973-1983 yılları arasında kaybolan kişilerin sayısı 12 bine ulaştı. Ýnsan hakları örgütlerine göre kaybettirilenlerin sayısı 30 binden fazladır.

Söz konusu askeri cunta dönemiyle ilgili davalar 2006 yılında başladı. Bu yılda 1980’li yıllarda çıkarılan, cuntacılara dokunulmazlık anlamına gelen genel af yasaları anayasaya aykırı bulunarak geçersiz kılındı.

Açılan ilk davalar sınırlı sayıda suçlama ile maðdurları kapsıyordu. Bu yılki ise, gözaltı merkezleri, askeri bölgeler veya aðır ihlallerin gerçekleştiði alanları kapsayan toplu davalar görüldü. Bundan dolayı davalarda bir anda suçlama sayısı onlarla ifadesini buldu.

En çok tartışılan davalardan biri olan Esma askeri üs davası bu yılın Kasım ayında başladı. Dava, Başkent Buenos Aires’te, 5 bin kişinin tutulduðu askeri üste işlenen tüm suçları kapsıyor. Esma merkezinde çoðunluðu muhalif solcu yüzlerce kişi aðır işkencelerle katledildi. Katledilenler arasında, Plaza de Mayo Anneleri olarak bilinen kayıp yakınları örgütünün kurucusu Azucena Villaflor, yazar Rodolfo Walsh ve Fransız rahibeler Alice Domon ile Leonie Duquet de bulunuyor.

Esma askeri üssündeki suçlarla ilgili daha önce iki dava görüldü. 2007 yılında dönemin sorumlularından Hector Febres yargılandı. Febres, mahkeme kararını açıklayacaðı günlerde bulunduðu cezaevinde intihar etti. 2011 yılında görülen davada ise dönemin üs sorumlusu Alfredo Astiz ile yardımcısı Kaplan lakaplı Jorge Acosta’nın da aralarında bulunduðu 16 kişi yargılanarak hapis cezasına çarptırıldılar.

Bu yılki davada ise toplam 68 kişi yargılanıyor. Bunlar arasında, ‘ölüm uçuşları’ndan sorumlu 6 eski subay da bulunuyor. Esma’dan yaklaşık 3 bin devrimci, muhalif, insan hakları savunucusunun, işkenceler ardından uçaklara konularak denize atıldıkları tahmin ediliyor. Arjantinde bu uygulama “ölüm uçuşları” adıyla tanınıyor. Davada söz konusu yöntemle canlı olarak denize atılan tespitli 796 kişinin ölümünün hesabı soruluyor.

Aralık ayının başında ise merkez Cordoba eyaletinde bir diðer büyük dava başladı. 450 kişinin öldürülmesini kapsayan 16 ayrı dosyanın birleşiminden oluşan davada toplam 46 kişi yargılanıyor. Kuzeybatı eyaleti Tucuman’daki büyük dava ise kısa bir süre önce başladı. Bu davada 235 kişinin ölümünden sorumlu tutulan 43 kişi yargılanıyor.

Savcılıða göre şu anda insanlıða karşı suç kapsamında 20 ayrı dava görülüyor. Savcı Parenti, “2008 yılına kadar sadece 17 kişi yargılanmıştı, şimdiden biz 339’a ulaştık” dedi. “Ýlerliyoruz, ancak şimdiden sonuca ulaştıðımızı düşünmek tehlikelidir” uyarısında bulunan savcı, “Daha yapılacak çok işimiz var, hakkında dava açtıðımız binden fazla kişi var. Büyük davalar görülmesine karşın, davaların görüldüðü tempo hala istediðimiz düzeyde deðil” dedi.